In 1999 stond het New Yorkse label Rawkus op het punt om volledig door te breken: Pharoahe Monch scoorde een monsterhit met “Simon Says”, Talib Kweli en Mos Def hadden een jaar eerder hun succesvolle debuut als Black Star uitgebracht, waarop Mos Def ook met zijn solodebuut Black On Both Sides kwam aanzetten. De geschiedenis neemt soms rare wendingen want twee jaar later was Rawkus haast volledig geïmplodeerd als gevolg van enkele slechte beslissingen door de labelbazen.
Dat doet natuurlijk niets af aan de kwaliteit van de platen uit die bloeiperiode. De AB liet in het kader van hun vierdaagse viering van 40 jaar hiphop Mos Def opdraven om vijftien jaar Black On Both Sides te vieren, zoals ze ook Starflam hun invloedrijke debuut lieten brengen enkele dagen eerder. Nochtans kan de bedenking wel gemaakt worden dat Mos Defs debuut lang niet zo’n cruciale plaat is gebleken voor de hiphopgeschiedenis in zijn geheel, maar eerder een uitstekend voorbeeld is van een bredere beweging die aan het einde van de jaren negentig de Native Tongues erfenis nieuw leven probeerde in te blazen. Soit, klassieker of niet, het staat wel buiten kijf dat het om een sterke plaat gaat, dus een feestje bouwen rond de verjaardag ervan is zeker terecht. Al had het hele gebeuren wel met wat meer focus gemogen.
Mos Def veranderde recent zijn artiestennaam naar Yasiin Bey, maar in feite had hij het even goed naar Mos Diva kunnen veranderen, want de rapper liet een volle AB-zaal maar liefst drie kwartier wachten alvorens hij aan zijn show begon (gelukkig serveerde Lefto hiphopklassiekers aan de lopende band tussendoor). Wanneer hij dan eindelijk de bühne betrad gebeurde dat niet met een knal, maar eerder met een traag opbouwende sfeerzetting op John Coltrane’s A Love Supreme terwijl op de achtergrond om onduidelijke redenen de film Orfeu Negro speelde. Die film werd overigens nog gedurende de hele rest van de set geprojecteerd, hier en daar met een toevallig samengaan van een feestscene met een stevigere song in de set (bijvoorbeeld in uitschieter “Ms. Fat Booty”), maar doorgaans zonder enige meerwaarde en vooral erg afleidend van het verdere live gebeuren.
De toon was meteen gezet voor een chaotische show zonder duidelijk verloop. Black On Both Sides vormde daar overigens niet echt de rode draad in, want uiteindelijk werden er maar een vijftal songs uit die plaat gebracht. Voor de rest bracht Mos een selectie uit andere platen, liet hij de ruimte om de originele samples waarrond zijn songs zijn opgebouwd te laten afspelen, coverde hij enkele invloedrijke hiphoptracks als ode aan zijn thuisbasis Brooklyn (Ol’ Dirty Bastards “Shimmy Shimmy Ya” en “Juicy” van Notorious B.I.G., beide door de hele zaal meegebruld) en vervulde hij vooral zijn stereotypische rol als positivo met lange uitwijdingen over tijd, liefde en religie (ergens tussendoor reciteerde de man nog een halve Koransoera).
Je kan Mos Def dus zeker niet verwijten dat hij een clichématige hiphopshow bracht. Maar schwung? Die was grotendeels afwezig in deze show die maar zelden echt van de grond kwam en voor het grootste deel rond goeie vondsten zat te zwalpen zonder dat er een echt goed uitgewerkt live concept uit gepuurd werd. Neem nu dat integreren van originele samples en het gebruik van John Coltrane’s “A Love Supreme” om de show mee te starten: het lijkt alsof Mos Def hier een punt wil maken over de plaats die hij voor zichzelf ziet in de Afro-Amerikaanse muziekerfenis, maar veel verder dan die flarden ging dat niet en een coherent geheel vormde het al helemaal niet.
Al blijft het songmateriaal waarnaar hij kan teruggrijpen natuurlijk wel van topniveau, waardoor de show niet volledig de dieperik in ging. Songs als “Umi Says”, “Mathematics” en “Hip Hop” zorgden voor lichtpunten en de covers brachten ontegensprekelijk veel sfeer, maar samenhang, laat staan vaart in de setlist was er hoegenaamd niet. Om maar een vergelijking te maken: eerder dit jaar zagen we Nas zijn klassieker Illmatic eren op een veel overtuigender manier, ook al voelde het allemaal erg ingestudeerd en minutieus gepland aan. Soms is cliché dan ook simpelweg interessanter dan het sympathieke maar stuurloze je-m’en-foutisme waarrond Mos Def dit verjaardagsfeestje opbouwde.
