In Alles voor de Kempen schetst Jan Hertoghs een portret van een regio, zijn inwoners én zichzelf. De voormalige Humo-journalist laat merken dat hij nog steeds, als geen ander, oog heeft voor de details van het leven. Alles voor de Kempen baadt dan ook in een warme, menselijke gloed.
Jan Hertoghs heeft een boek geschreven en dat is maar goed ook. Sinds de man enkele jaren geleden op pensioen ging, valt er immers slechts mondjesmaat werk van hem te lezen. Ooit was dat anders en was Hertoghs een van de steunpilaren van Humo. Hertoghs was de man die het veld in trok. Letterlijk desnoods. Als de Joseph Mitchell van de lage landen schreef hij reportages die steevast meeslepend waren, of het nu ging over freight train hopping in de VS, de gele hesjes in Frankrijk, het caféleven of de langste busroute in eigen land. Het is geen toeval dat Hertoghs op zijn website – waar gelukkig heel wat te lezen valt – de simpele wijsheid poneert dat alles bezienswaardig is. Hoog tijd dat een uitgever al die reportages samenbrengt en, hopelijk met een uitgebreid fotokatern van Hertoghs compagnons de route Stephan Vanfleteren, Anton Coene en Herman Selleslags, te boek stelt.
In afwachting van dat werkstuk dat er misschien nooit zal komen, is er nu gelukkig Alles voor de Kempen, nieuw werk van Hertoghs, waarin hij de regio waar zijn roots liggen, probeert te vatten. Hertoghs mag dan zelf een geboren en getogen Antwerpenaar zijn, zijn familiale wortels liggen enkele tientallen kilometers verderop. Een uurtje of minder met de wagen, maar een geheel andere wereld. Die van het platteland, waar dingen toch net dat tikje anders zijn. Geen betere observator om dat veld in te sturen dan Jan Hertoghs.
Want de Kempen, dat is het paradijs, met zijn grootouders-kinderoppas nabij, de vrienden – die niet zelden meegaan sinds de lagere school – om de hoek. Maar net zo goed heeft dat bestaan onder de kerktoren zijn schaduwzijde, die zich uit in zelfcensuur – wat gaan de mensen denken van zo’n hoed? – en zijn onbegrip tegenover wie in de stad blijft wonen.
In het geval van Hertoghs zijn de Kempen ook het paradijs van de kindertijd, zich afspelend in een tijdperk waarin een postkantoor nog gewoon bij je grootouders in huis gevestigd kon zijn, waarin een vrijgezel-tante haar VW Kever kon volladen met alle beschikbare kinderen uit de familie en een van hen, zo minderjarig als wat, het stuur liet overnemen.
Hertoghs toont met zijn boek dat hij een meesterlijke blik heeft, oog voor het grote geheel, maar net zo goed voor de details die anderen zo vanzelfsprekend vinden dat ze onopgemerkt, en onbeschreven blijven: de voortuintjes of de bordjes verboden toegang, om er maar twee te noemen. Niets ontsnapt aan Hertoghs’ fotografische blik. De poëzie en schoonheid in de kleine details vormen tegengif tegen eenvormigheid.
Daarmee portretteert Hertoghs, net zoals Rik Van Puymbroeck en Pascal Verbeken, op liefdevolle wijze een land dat steevast in verandering is. Want laat je niet misleiden, Alles voor de Kempen gaat niet louter over de Kempen. Het is een boek dat net zo goed over West-Vlaanderen of Vlaams-Brabant gaat. Of desnoods zelfs over een rurale streek in pakweg Montana. Daarnaast is Alles voor de Kempen een aardig vermomde autobiografie. Hertoghs brengt vanuit de Kempen zijn eigen leven in beeld en doet dat op zo’n manier dat het portret van de mens en de streek vloeiend in elkaar over lopen.
Hertoghs, die eigenlijk een heimatschrijver is, en dat vermoedelijk altijd geweest is, maar dan eentje die het stof omzichtig wegblaast in plaats van het te laten neerdwarrelen, gunt in Alles voor de Kempen een blik in een leven en een regio, toont op warme wijze de mensen die beide mee vorm en kleur gegeven hebben. Hopelijk vormt dit boek het startschot van meer nieuw werk: Jan Hertoghs heeft op zijn zeventigste immers nog steeds een vloeiende en vitale pen die naar buitenlucht en verre einders doet lonken en toont dat verwondering de beste reisgids vormt, hoe dichtbij de bestemming ook ligt.
