“Brussel!”, meer had Till Lindemann niet te melden donderdagavond. Doen alsof er niets aan de hand is, is ook reageren. Rammstein begon in onze hoofdstad aan een driedaags slot aan zijn toer, en deed dat, welja, met vuur.
Till Lindemann een vies ventje? Geef toe dat het voor u ook een ‘duh’ waard was toen de onfrisse praktijken van de Rammsteinzanger dit voorjaar aan het licht kwamen. De zestigjarige Duitser zou op privéfeestjes na concerten vrouwen hebben gedrogeerd en verkracht en recent kwamen daar ook klachten over toetsenist Christian Lorentz bij; zelfde soort wangedrag. Doen we hier vanavond dus aan Rammptoerisme? Niet helemaal, want de groep doet ijzig alsof zijn neus bloedt: geruchten zijn geruchten, klachten zijn zonder veroordeling maar dat: klachten, waarop je desnoods gewetenloos met schouderophalen kunt reageren. Het onfrisse luchtje dat niettemin rond de frontman hangt, veegt de groep uit met de geur van buskruit.
Want natuurlijk begint het met “Music For The Royal Fireworks” van Händel. Vuurwerk was altijd het signatuur van het Oost-Duitse zestal, zijn metal neigde eerder naar het pompeuze van Wagner. Kon dit anders dan in stadions eindigen, waar Rammstein zijn idee van gesamtskunstwerk het best kan realiseren? Terwijl het daglicht langzaam wegdeemstert lost de groep meer en meer van zijn pyrotechnisch arsenaal, en omdat we toch nog altijd doen alsof het om de muziek draait: ook een diepe graai uit zijn bijna dertig jaar bestrijkend oeuvre.
Daarbij viel op hoe hard de groep nog altijd leunt op zijn eerste drie albums. Laatste twee platen Zeit en Rammstein mochten dan elk met vier nummers vertegenwoordigd zijn, doorbraakplaten Sehnsucht en Mutter waren dat evenzeer. De drie platen daartussen – noem het de naughties-periode – kwamen er in vergelijking bekaaid vanaf. Geen “Amerika”, dus, noch “Benzin”. Wel: “Mein Teil”, dat voor de zoveelste keer met hetzelfde toneeltje werd opgevoerd: Lindemann in slagersvest en koksmuts roostert Lorenz in een kookpot, en haalt daar uiteindelijk zelfs een vuurkanon bij. Opera? Eerder vermoeiend circus.
Het zou lollig zijn als het niet elke tour dezelfde act was, of als “Mein Teil” een goeie song was. Helaas was die single zo ongeveer het moment dat Rammsteins zonder muzikale ideeën kwam te zitten en dat ging compenseren met almaar uitzinnigere acts. In het al even flauwe “Puppe” komt er een vuurvaste babykoets naar boven, en doen Lindemann en gitarist Paul Landers een houterig dansje. Het is ronduit ráár om zestigers zoiets te zien doen, zeker als er geen spoor van tongue in cheek te bespeuren is.
Maar zo gaat het; geen Rammsteinlied zonder zijn eigen entertainment. In “Bestrafe Mich” kastijdt Lorenz de zanger met een zweepje – neen, Till, zo gemakkelijk kom je er niet van af! – elders jogt de toetsenist opnieuw als vanouds over zijn loopband terwijl hij de synthriedels van “Angst” reproduceert. En dat er dus vuurwerk is, jongens toch. In “Sehnsucht” ontploffen gensters tot boven in de hoog boven de band uitstekende toren, vanaf “Mein Herz Brennt” is er geen houden meer aan de vuurfonteinen.
Net voor het einde van de reguliere set wordt nog eens duidelijk hoe veel beter Rammstein pré-Reise Reise (2004) was. “Du Hast” doet het immers zonder theater, maar wát een riff; zwaarder dan wat de groep nadien zou spelen, de drums beukender dan wat Christoph Schneider er later uit zijn vellen zou meppen. Tanzmetal, quoi. En als er dan toch weer vuur in het spel komt, is het niet gewoon een vuurfontein, maar wel alle kanonnen los: Lindeman die een set vuurwerk afschiet, vuurpijlen die over de hoofden van het publiek heen en weer schieten, en dan, van bovenop de geluidstorens in het veld: toch vlammen. “Hier kommt die Sonne?” Ze is net ondergegaan, maar komm, dat nummer is daarna gewoon een inkoppertje.
Buiging, bisnummers, b-podium; zo gaat dat op stadionniveau. Voorprogramma Duo Abélard – twee brave Franse pianistes – vergezellen de jongens midden op het veld voor een ingehouden versie van “Engel”, waarna het opnieuw tijd is voor variété: de rubberbootjes zijn er weer, en dus ‘varen’ de groepsleden over de hoofden van het publiek terug naar het hoofdpodium. Volgt: “Ausländer”. Hmm, zou er ergens een subtiele boodschap zijn? Net als bij “Deutschland” eerder, kan ik me niet van de indruk ontdoen dat niet iedereen helemaal mee is met het begrip ironie.
Met zijn beste nummers onder de arm is Rammstein – aanklachten of niet – nu onoverwinnelijk. “Du Riechst So Gut” heeft een van de beste melodieën die de groep in huis heeft, “Ohne Dich” is Teutoons pathos waar ze zelfs op het schlagerfestival een beetje voor terugschrikken. Heerlijk drama dus. In “Rammstein” worden nog eens alle kranen opengezet; vlammenvest, vuur uit de gitaren, ‘fuck de gasrekening, we zijn toch miljonair’.
En dan is er “Adieu”, opnieuw een trage met deze keer witte confetti en je bedenkt dat dit ook maar Coldplay voor leren jassen is. Toch lijkt het een betekenisvol slotnummer. Badend in schandaalsfeer, wachtend op de uitkomst van gerechtelijke onderzoeken, klaar voor het prepensioen, lijken de bandleden klaar om de vlammenwerper aan de haak te hangen. Maar je weet natuurlijk nooit met deze groep, die vaker al eens lange breaks nam. Was dit een zwanenzang, of zal Rammstein herrijzen als een feniks uit zijn eigen vuurzee?
