De eerste echte nieuwe productie die te zien is in de opnieuw geopende filmzalen is deze Marianne & Leonard: Words of Love. Dat is helaas geen hoogvlieger en dat zeg ik met pijn in het hart als fan van de muziek van Leonard Cohen.
Het adequaat getitelde Marianne & Leonard: Words of Love, biedt exact wat beloofd wordt: een portret van de relatie tussen de in 2016 overleden zanger en poëet Leonard Cohen en de Noorse Marianne Ihlen, zijn muze met wie hij een tijdlang gehuwd was. Cohen had zijn hele leven lang een stormachtige maar intense verhouding met Ihlen en die laatste lag ook aan de basis van een aantal van zijn bekendste songs, waaronder So Long, Marianne.
Het grote probleem voor deze documentaire van de gelauwerde Nick Broomfield, is dat er heel veel beeldmateriaal bestaat van de Canadese bard, maar dat dat niet het geval is voor de periode die hem hier het meest interesseert: de tijd die Cohen en Marianne doorbrachten op het Griekse eiland Hydra tijdens de jaren negentienzestig. De kleine gemeenschap in de Middellandse Zee vormde toen een trekpleister voor artistieke zielen van allerlei pluimage, waaronder ook Cohen, die op dat moment nog een aspirerend schrijver was.
De enige manier om die tijd opnieuw tot leven te laten komen, is door foto’s uit de periode te tonen, begeleid door commentaar van mensen die het koppel intiem kenden. Gezien de beperkingen is dat een valabele optie, ware het niet dat we het moeten stellen met bijna hagiografische platitudes zoals ‘weinig dichters zijn goede echtgenoten, je kan de ziel van een dergelijk artiest als vrouw nooit echt willen bezitten’. Het moet gezegd dat naarmate de film vordert, een en ander toch in een minder positief daglicht wordt gesteld en ook de nefaste gevolgen aan bod komen van het leven in vrije liefde en dichterlijke overtuiging, op een van de wereld afgesloten eiland. Ook het overmatige gebruik van drugs tijdens de jaren zeventig komt uitgebreid aan bod, al zijn de verhalen van de voormalige gitarist en manager van Cohen, niet altijd even boeiend.
Het laatste deel wordt gespendeerd aan het bekende relaas over de vriendin en begeleidster van Cohen die miljoenen van zijn geld verduisterde, een gebeurtenis die de zanger ertoe aanzette het Boeddhistische klooster te verlaten waarin hij zich had teruggetrokken en op late leeftijd noodgedwongen opnieuw op tournee te gaan.
Op zich vormt dat overzicht met als rode draad de relatie tussen Cohen en Ihlen, geen slechte structuur. De manier waarop deze Marianne & Leonard: Words of Love alles brengt, mist echter wel enige vorm van oprechte inspiratie. De vroege periode noopt – gezien het ontbreken van materiaal – tot een heel traditionele documentaire aanpak (‘talking heads’ afgewisseld met zeldzame archiefbeelden van concerten in Aix-en-Provence of The Isle of Wright) maar de vraag is waarom die benadering zo nodig de hele film lang diende te worden aangehouden. Niet elke docu kan het genre opnieuw uitvinden of alle regels herschrijven, maar de vormtaal is hier wel heel erg beperkt en ouderwets. Een dergelijk project kan vaak omwille van de rechten, moeilijk uitgebreid gebruik maken van de muziek van de artiest in kwestie, maar de flarden die hier tussen de gesprekken heen geweven worden, bieden weinig meerwaarde en versterken het gevoel van een weinig begeesterd portret.
Ja, we zien Leonard Cohen en Marianne Ihlen op talrijke verbleekte foto’s hand in hand lopen en vrienden beschrijven ook hun relatie. We hebben alleen nooit echt het gevoel te begrijpen wat de twee aan elkaar bond of het gevoel een inzicht te krijgen in hun vruchtbare artistieke wisselwerking. De al te conventionele vorm en het ontbreken van echte diepgang, maken van deze Marianne & Leonard: Words of Love dan ook absoluut een gemiste kans.
