Hoewel hij vooral bekendheid geniet als een acteur die meer persoonlijke en kleine films (First Reformed,Boyhood, de Before trilogie van Richard Linklater) afwisselt met grotere commerciële producties (Training Day, Sinister), neemt Ethan Hawke sinds een aantal jaar ook zelf plaats áchter de camera. Zowat al zijn films (Seymour, an Introduction, The Hottest State) zijn op een of andere manier gelinkt aan muziek – de kunstvorm waarvan liefhebber Hawke zelf beweert dat die ons het meest rechtstreeks weet te raken en beroeren. Dat is niet anders voor Blaze, een portret van blues- en countryzanger Blaze Foley, een man die nooit enig succes kende, maar door veel gelijkgestemde muzikanten als een held beschouwd wordt.
In interviews verklaart Ethan Hawke zelf dat hij absoluut niet de platgetreden paden wou inslaan van de geijkte biografie – wat hij zelf de ‘wikipedia-versie’ van iemands leven en carrière’ noemt. Dat is een nobele betrachting en die werkte bijvoorbeeld zeker voor zijn eigenzinnige kunstenaarsportret Seymour, an Introduction waarin hij een beeld schetste van het leven en denken van pianist Seymour Bernstein. Ook in Blaze probeert de regisseur dramatische crescendo’s en verhalende biografie te vermijden, maar helaas is wat hij er tegenoverstelt niet zo boeiend. De hele film is opgezet als een interview met twee vrienden van Foley, die terugblikken op zijn laatste optreden (hij kwam om toen een schot gelost werd tijdens een dronken dispuut). We krijgen fragmenten van die performance te zien, die op hun beurt onderbroken worden door flashbacks die nog verder in de tijd terug gaan en vaak een inzicht geven op de ontstaansgeschiedenis van de nummers die we horen. De muziek zelf vormt ontegensprekelijk de leidraad doorheen deze aanpak, maar hoe hard Hawke ook zijn best doet om niet te vervallen in een aaneenrijging van ‘faits divers’, hij kan niet vermijden dat alles al te vaak uiteen valt in hoofdstukjes waarin telkens een of ander nummer gekoppeld wordt aan en ‘tranche de vie’. Bovendien vervalt ook deze alternatieve benadering in herhaling: op muziek gezette montages tonen het vroeg liefdesgeluk van Foley en vervolgens het verdwijnen ervan, allemaal zeer stemmig gefotografeerd in gedempte kleuren, zonder dat die visuele glans echter ook maar een moment een echt symbiose aangaat met de muziek.
Het helpt nochtans dat de protagonist vertolkt wordt door een echte muzikant : Ben Dickey, wiens werk met zijn groepen ‘Blood Feathers’ en ‘Shake Ray Turbine’ , dicht aanleunt bij dat van het personage dat hij vertolkt. Dickey geeft een doorleefde vertolking, maar zelfs dat element zorgt er niet voor dat we ook echt het gevoel hebben dat we voeling krijgen met het creatieve proces dat Foley drijft: we zien driftbuien, ruzies en dronkenmansgelag; muzikanten die allerlei apocriefe verhalen vertellen over hun bezigheden en de onvermijdelijke breuk met zijn jeugdliefde – alleen vertelt dat zeer weinig over wat de songs van de artiest zo groots maken. Nergens slaagt de film er in om ook echt een filmische verkenning te zijn van een kunstenaarsziel of een muzikaal talent – het zijn en blijven allemaal ambitieuze maar mislukte pogingen om een moeilijk te vatten concept te visualiseren.
Blaze slaat de bal gelukkig niet helemaal mis en er zijn zeker een aantal boeiende momenten te vinden. De sfeer in de duisteren bars en dito zalen is raak getroffen en er spreekt absoluut een doorleefde liefde voor het vaak wat onterecht enkel met ultraconservatief gedachtengoed geassocieerde muziekgenre.
Ethan Hawke maakt zowel als acteur als als cineast (meestal) behoorlijk interessante beslissingen inzake de keuze van zijn projecten. Dat geldt ook in dit geval – een biografische prent over een zelfs bij ingewijden onbekende muzikant is geen evidentie – maar de uitwerking laat duidelijk te wensen over. Het vat toe te juichen dat dat geen zoveelste dramatisch levensverhaal is waarin de muziek letterlijk en figuurlijk tweede viool speelt, maar de wat lege dromerigheid die de weggevallen narratieve structuur moet opvangen, is niet sterk genoeg om ook echt een hele film overeind te blijven.
