Verlies laat zich zelden makkelijk onder woorden brengen en al helemaal niet op Total Loss, het tweede album van How To Dress Well. Met een poëtische mix van r&b-beats en dito melodieën, gekristalliseerde stemmen en uiterst iele ambientgeluiden getuigt Total Loss dan ook constant van de onmacht om het onzegbare te verwoorden. Het resultaat is, net op de valreep besproken, één van de meest aangrijpende platen van het jaar.
How To Dress Well is het eenmansproject van Tom Krell, in een ander leven ook doctoraatstudent filosofie. Een anus horribilis ligt aan de basis van Total Loss: zo liep een relatie ten einde en stierven zowel zijn beste vriend als zijn oom. Het verklaart meteen de intensiteit (en titel) van Total Loss. Dit is al zijn tweede volledige album (niet rekening houdend met een hele rits online verschenen EP’s) en hoe mooi het debuut Love Remains ook was, Total Loss klinkt coherenter en minder hermetisch.
Zoveel blijkt al uit het meeslepende openingsnummer “When I Was In Trouble” waarvan de cruciale woorden “You were there for me when I was in trouble” als een mantra helder worden gezongen. Dat woorden en zinnen vaker dan niet verstaanbaar zijn, maakt dat Total Loss stukken toegankelijker is dan het grotendeels uit woordenloze samples bestaande Love Remains. De desolate ambientaankleding klinkt echter nog steeds als verlaten grootsteden om drie uur ’s nachts. Het lied citeert de Disintegration Loops van Basinski (een ambientmeesterwerk) dat langzaam kapotgaande muziekopnames vastlegde. Op zijn eigen manier registreert Total Loss herinneringen als afbrokkelende tapes die samen met ons aan de tijd ten onder gaan.
“Running Back” en “& It Was U” (een catchy, verknipt lied dat Michael Jackson domweg vergat te schrijven) lopen met versnelde vingerknips in elkaar over, “Talking To You” is een echo van het instrumentale (of liever woordenloze) “World I need You, Won’t Be Without You (Proem)” en mantra’s als het eerder geciteerde “You were there for me when I was in trouble” duiken doorheen het album op. Dit alles zorgt niet alleen voor coherentie, je krijgt ook de indruk dat je naar een herinnering in wording luistert, een herinnering die associeert op basis van melodieën, die zichzelf maakt, misleidt en vergeet.
Ook al is dit album doordrongen van zijn eigen sterfelijkheid (niets is zeker: beats vallen weg en zwellen aan, echo’s ruisen in de verte, teksten maken gedachtesprongen), toch gaat Krell op Total Loss op zoek naar datgene wat veel voor hem betekent. Nergens doet hij dat beter dan op het dynamische, bruusk invallende “Set It Right” waarin hij met trillende stem al de personen opnoemt waarvan hij houdt: “Grandad I miss you/Jamie I miss you/Mom I miss you/And dad I miss you too/Andrew I miss you”. Het lied verwoordt het onmogelijke: het verlangen om niemand te vergeten, om een brug te bouwen tussen hemzelf en zij die verdwenen zijn.
Op “Set It Right” volgt afsluiter “Ocean Floor For Everything”, een door ijle stemmen en vederzachte synthesizers gedragen lied waarvan de tekst als zonlicht door water schemert met zinnen als “But we never really plan for the worst of things do we?/And then something like this happens/For the sake of me?” en het als onder water uitgesproken “There’s an ocean floor for everything: for me, the sun, and he, gone”. Net zoals in het bittere “Cold Nites” valt het nummer halverwege stil. Er volgt een handklap waarna een stevig pendulumritme en dezelfde kwetsbare piano van het begin uitgeleide doen; een uit samples bestaand falsetkoor klatert als een fluorescerende waterval de onpeilbare diepte in. Het einde van het album omvat in al zijn tragische schoonheid een doorleefde aanvaarding van alles wat woorden niet kúnnen omvatten.
Zo bezingt How To Dress Well een heel album lang de faalbaarheid van onze ervaringen en herinneringen. Duidelijk gezongen stukjes wisselen elkaar af met woordeloze stemsamples, hooggestemde koortjes duiken op en vallen weg. Wat soms helder is, wat je bijna denkt te begrijpen, wordt tien seconden later weer een troebele echo. Total Loss is één van de mooiste albums van het afgelopen jaar net door een absolute overgave aan zijn eigen kwetsbaarheid, aan de sterfelijkheid in zichzelf en de overweldigende wereld rondom.
