Je moet het maar doen: als prille twintiger bij het gerenomeerde Casterman debuteren met een biografische strip over de veelbesproken Oostenrijkse schilder Egon Schiele. Coste heeft duidelijk talent voor de negende kunst, al speelt zijn onervarenheid hem in dit boek wel degelijk parten.
Schiele, u weet wel, de man die een hele rits gemaniëreerde naakten en portretten schilderde. Expressionistische kunst die een embryonale versie van de twintigste-eeuwse decadentie én angst in zich draagt. Schieles leven was op zijn zachtst gezegd turbulent: een burgerlijk bestaan was niet aan hem besteed, hij werd veroordeeld voor het schilderen van pornografisch werk en hij diende tijdens de Eerste Wereldoorlog in het Oostenrijkse leger. Schiele stierf op zijn achtentwintigste aan de Spaanse griep, maar liet wel een omvangrijk oeuvre na, waarin aarde- en pasteltinten welig tieren.
Het zijn die sombere kleuren die Coste gebruikt om relatief eenvoudig de sfeer van Schieles werk op te roepen in deze biopic. Gedurende het hele verhaal domineren bruin, wit en grijs, waardoor een aangenaam, sluitend geheel ontstaat dat een natuurlijke habitat vormt voor de figurerende schilderijen. Door de uitgekiende composities en dito bladspiegel is Egon Schiele. Leven en sterven een feest voor het oog. Ondanks de grote dichtheid van het tekenwerk ademt elke pagina net op tijd door de plaatsing van een detail of een kleurschakering. Kaders worden harmonieus verdeeld en verliezen nergens hun strakke opbouw. Het ritme doorheen het boek wordt bepaald door kleuren die, als vormden ze een eigen verhaal, evolueren; van overwegend bruin(rood) naar wit- en okerschakeringen die de laatste pagina’s kaal en unheimlich maken.
Opmerkelijk is de virtuositeit waarmee Coste de geschilderde modellen tot leven wekt in zijn strip. De door Schiele in bijwijlen verkrampte poses vereeuwigde vrouwen worden levende wezens die verveeld in het atelier wachten of evengoed huilend een trap afrennen. Gelukkig is Coste zich evenwel bewust van het feit dat hij in zijn lijnvoering grondig moet afwijken van Schieles kunst. In het tekenwerk is wel degelijk Costes hand te zien, waardoor van een tenenkrullende pastiche geen sprake kan zijn.
Het verhaal in Egon Schiele. Leven en sterven vangt aan in 1908, wanneer de schilder het als 18-jarige voor bekeken houdt op de kunstacademie. Op een luttele 63 pagina’s probeert Coste het hele verdere leven van de Oostenrijker te vertellen — een te beperkt formaat; maar vanuit commercieel standpunt is het wellicht verdedigbaar. Het gevolg is een ietwat naieve interpretatie van Schieles levensloop waarin slechts plaats is voor een summiere karakterschets. Egon Schiele wordt voorgesteld als een manipulerende, egocentrische lul die aan de lopende band vrouwen versiert en kwetst. Het verhaal moet ontzettend snel gaan en dat zorgt voor scènes met weinig diepgang. Dialogen verworden tot onnatuurlijke samenvattingen van conversaties. Tekenend is het catharsismoment van de strip (de celstraf, of wat had u gedacht): Schiele komt plotsklaps tot nieuwe inzichten, zonder enige duiding, aanloop of uitdieping.
Coste geeft zelf duidelijk aan dat het hem er niet om te doen is een accurate, waarheidsgetrouwe biografie samen te stellen. Egon Schiele. Leven en sterven is een geromantiseerde vertelling waarin de auteur zich niet altijd aan de feiten houdt. Het nawoord — we keken even raar op toen we pas daar de in de strip volledig afwezige Arthur Roessler, Schieles beste vriend en mecenas, zagen opdoemen — moet die insteek beklemtonen. Coste legt keuzes uit die hij maakte tijdens het ontstaansproces van het boek en verzekert ons en passant dat de voorhanden zijnde bronnen immers niet altijd even eenduidig zijn. Het lijkt ons een vergoeilijkende poging om het verhaal in extremis van meer vlees te voorzien.
Coste is ondertussen bezig aan de voorbereidingen voor een tweede biografische strip. Deze keer is zijn oog gevallen op een kunstenaar met een nog onstuimiger leven: de Franse dichter Arthur Rimbaud. Als Coste zijn verhaaltechniek weet uit te balanceren, heeft de internationale stripwereld er een nieuw groot talent bij.
