Al heeft de showrunner internationaal een veel grotere faam dan de regisseur, voor een Belgisch publiek zal de naam van die laatste meer in het oog springen: Michaël R. Roskam. In 2004 viel Roskam op met de verfrissende slimme kortfilm: Carlo. Zijn tweede kortfilm, The One Thing to Do, is minder memorabel, maar startte wel zijn nu al jarenlange samenwerking met Matthias Schoenaerts. Zes jaar later belandden ze beiden in Hollywood dankzij de Oscarnominatie voor hun moderne Vlaamse boerenfilm Rundskop. De eerste Amerikaanse film waar Roskam zich aan waagde was The Drop, naar een scenario van Dennis Lehane die zijn eigen kortverhaal had bewerkt. Lehane is nu ook showrunner van deze reeks die wat meer ruchtbaarheid kreeg toen Ray Liotta doe hier een bijrol speelt, kwam te overlijden.
Het zit Roskam op dat vlak niet echt mee. Zijn vorige Lehanesamenwerking, The Drop, zal vooral bekend blijven omdat het de laatste rol was van James ‘Tony Soprano’ Gandolfini. In het geval van Liotta zijn er nog een paar films ingeblikt, maar aangezien die de bioscoop wellicht niet zullen halen is dit toch Liotta’s laatste gedenkwaardige vertolking (de man kon, als hij er in zin in had, best aardig acteren, maar hij speelde in zoveel rommelfilms en series mee dat pakweg Mickey Rourke ei zo na reden had jaloers te beginnen worden).
Liotta speelt hier Big Jim Keene, de vader van James Keene, een man die oud en ziek is (je merkt hier en daar al dat hij er in het echte leven ook slecht aan toe was). Die James Keene op wiens boek In with the Devil wordt dan weer verrassend vertolkt door de Brit Taron Egerton wiens carrière tot hiertoe niet echt veel blijk gaf van groot talent. Een zekere sterkwaliteit, dat wel. Zijn charmante uitstraling redde hem in de twee Kingsmanfilms (over die rare Robin Hood wordt best gezwegen) al liet zijn rol als Elton John in The Rocketman zien dat hij toch iets meer in zijn mars had (en kan zingen), een gevoel dat nu bevestigd wordt in Black Bird. Egerton staat er dit keer echt wel en staat dankzij deze rol weer een paar plaatsen hoger klimmen in de lijst met potentiële kandidaten om de volgende James Bond te worden. Deze serie is echter een dans voor twee acteurs en de andere grote prestatie is die van Paul Walter Hauser, in de eerste plaats vooral als komisch acteur, maar sinds Eastwoods Richard Jewell breder bekend voor zijn serieuzere werk. Hier tast hij bijwijlen de grenzen van het ridicule af met de tics die blijkbaar Hall werkelijk eigen zijn (de piepstem, dat gezichtshaar), maar tegelijkertijd wel bijdragen tot het meest akelige portret van een seriemoordenaar sinds Anthony Hopkins voor het eerst in de huid kroop van Hannibal Lecter. Het is haast niet te geloven dat dit dezelfde acteur is die vorig jaar op het grote scherm een van de klunzige helpjes van Cruella speelde.
Het concept van Black Bird is heel simpel samen te vatten: Keene, een drugsdealer en beginnend wapenhandelaar, loopt tegen de lamp en krijgt tien jaar. Zijn grootste talent? Hij komt met iedereen goed overeen en komt over als een zeer geïnteresseerde luisteraar. De FBI vraagt hem om naar een andere gevangenis te willen gaan, waar hij bevriend moet worden met Larry Hall, een kindermoordenaar. De zaak tegen hem is immers te mager en bevat procedurefouten. Keene bouwt een vriendschapsband op met Hall en het kost hem ontzettend veel morele moeite om de schijn op te houden. Tegelijk moet hij het hoofd bieden aan een corrupte bewaker en enkele gevaarlijke medegevangenen die denken dat hij een verklikker is. Het getuigt van het straffe verhalend talent van Lehane (alsof hij dat nog hoeft te bewijzen) om dit over zes afleveringen coherent opgebouwd en spannend te vertellen.
Het is in Hollywood al een oude gewoonte romanschrijvers in te huren. De ene schrijver is daar al meer succesvol in dan de andere. Samuel Goldwyn hoopte ooit hoge toppen te scheren met behulp van de Belgische Nobelprijswinnaar Maeterlinck (“the guy who wrote The Birds and the Bees.”), maar dat avontuur draaide op niets uit. Zelfs F. Scott Fitzgerald beet zijn tanden stuk op een uiteindelijk ongebruikt scriptversie voor Gone With The Wind. De lijst is eindeloos lang en er is geen enkele correlatie tussen de kwaliteit van de schrijver en de kwaliteit van de films. Moest dat het geval zijn dan was The Counselor, geschreven door Cormac McCarty, de beste film ooit geweest. Dichter bij huis leverden de scenario’s van Hugo Claus nu ook niet bepaald altijd grote cinema op (behalve dan de films van Lili en Fons Rademakers). Nu valt er de laatste 20 jaar wel iets voor te zeggen dat goede schrijvers beter functioneren in een tv-reeks waarin een verhaallijn langer draagt. Die lijst oogt interessanter: Michael Chabon, Richard Price, Margaret Atwood, Gillian Flynn, George Pelecanos, Richard Russo, George R.R. Martin, Neil Gaiman, Noah Hawley, Jonathan Ames, Megan Abbott, David Benioff, Walter Mosley … David Simon, showrunner van The Wire, antwoorrdde ooit gevat op de vraag waarom hij graag met romanschrijvers voor die show werkte: “They can see the whole.” Lehane was een van die schrijvers voor The Wire.
Lehane dus. Langs de ene kant mag het televisieland maar al te blij zijn dat hij zijn talent leent aan dit soort series, langs de andere kant heeft hij laten weten dat hij nu wel een tijdje geen romans meer zal schrijven (te intensief vergeleken met tv-werk). Veel van zijn boeken zijn verfilmd en dat gebeurde niet door de minsten. Eerst was er Clint Eastwood met Mystic River, dan Ben Affleck met Gone, Baby Gone en They Live By Night en er was uiteraard Martin Scorsese met Shutter Island. Daarna volgde Roskam met The Drop. Ondertussen was Lehane begonnen met schrijven voor The Wire. Een indrukwekkend palmares dus. Zijn boeken over Kenzie & Gennaro (6 romans waarvan enkel Gone, Baby Gone werd verfilmd) schreeuwen om een verfilming als langlopende serie, maar ondertussen is hij druk bezig met een nieuwe serie van David Simon en schreef hij de Amerikaanse remake van Un Prophète.
Afgaand op het oeuvre van Lehane kan je stellen dat hij wel houdt van verhalen over de donkere kant van de mens en het bewerken van het boek In with the Devil ligt helemaal in die lijn. Voor Roskam liggen personages als dat van seriemoordenaar Hall – slingerend tussen poeslief en creepy – ook wel in de lijn van eerder werk, zijn films baden vaak in die sfeer waarin op elk moment uit een onverwachte hoek iets onheilspellend kan gebeuren. Lehane en Roskam is bijgevolg dan ook een zeer geslaagd huwelijk. Roskam regisseerde echter enkel de eerste drie afleveringen. Normaalgezien zou hij alle episodes voor zijn rekening genomen hebben, maar hij verkoos meer tijd bij zijn gezin te willen doorbrengen (ironisch genoeg net de reden die Lehane aanhaalde om voor televisie te gaan te schrijven). Het valt op basis van Black Bird in ieder geval te hopen dat beide mannen nog een keer samenwerken, de serie plaatst zich immers moeiteloos naast titels als The Night Off en Mindhunters. Dit is dan ook een van de betere reeksen van het jaar en zeker een van de beste ‘true crime’ reeksen van het moment. Een dikke pluim ook voor de zeer accuraat ondersteunende soundtrack door Mogwai. T
