Je hebt festivals en je hebt festivals. En dan heb je het nog het jaarlijkse Citadelic festival in Gent. In elkaar gebokst door drijvende kracht Rogé Verstraete met een groep geëngageerde vrijwilligers en doordrongen van een onstuitbare guerilla-spirit, blijft het een baken van verrassingen en non-conformisme. En dat is voor deze vijftiende editie niet anders.
Ook: weinig evenementen zijn zo doordrongen van de echte DIY-geest en dat heilige vuur, die drang om iets in elkaar te steken dat ver wegblijft van platgetreden paden of behaagziek gedoe dat je al vergeten bent voor het helemaal ten einde is. Het is een vuur dat er ook voor zorgde dat de edities van 2020 en 2021, toen heel wat andere organisaties al dan niet noodgedwongen de handdoek in de ring gooiden, toch plaatsvonden. Desnoods kleinschalig of op een andere locatie. Het is de begeestering van een underground die geen festivals organiseert omdat het kan, maar omdat het nodig is. Voor die inzet alleen al zou je moeten gaan.
Dat het programma weer uitpuilt van de namen (in totaal meer dan 100 (!) muzikanten op vijf dagen) is natuurlijk een fantastische bonus. De simpele tagline “avontuur in muziek in het park” wordt dan ook waargemaakt met een eclectisch programma rond vooral vrije improvisatie en jazz, waarbinnen veel ruimte gemaakt wordt voor lokaal talent (zowel jong als ervaren) en voor goed volk uit andere contreien. En een centrale gast, deze keer saxofoniste Audrey Lauro (Lauroshilau, La Nuée, MiAu,…), die elke dag te horen is in een andere context.
Zij opent op woensdag 25 mei ‘s middags ook het festival met het Frans-Belgische kwartet Four Circles. Later die dag belooft ook nog wat vuurwerk, want een andere vaste waarde, bassist Peter Jacquemyn, stelde een veelbelovend kwartet samen met karakters John Dikeman, Mauro Pawlowski en Eric Thielemans, terwijl afgesloten wordt door het internationale Spinifex (D/B/NL/PT). Dat sextet heeft zich het voorbije decennium via zes albums en een reeks ontvlambare concerten ontpopt tot een van de meest urgente bands uit deze contreien. Hun recentste worp Beats The Plague (TryTone, 2021) was een zoveelste knaller en het heeft er alles van dat hun verschroeiende combinatie van hecht stuntwerk, onvoorspelbare structuren en vrijheid garant zal staan voor een regelrechte kopstoot. Niet te missen, dit onderschatte turbocombo.
Een dag later – donderdag 26 mei – wordt zowat de hele namiddag gevuld met een reeks onder de titel ‘Thursday Circle at Ensemble’, met vooral veel jonge namen om te ontdekken. Starten gebeurt via Erem, met volk uit o.m. Suura, terwijl het fijne hedendaagse jazztrio One Frame Movement de namiddag afsluit. ‘s Avonds maakt uitstekend volk van de andere kant van het kanaal z’n opwachting: met saxofonist Trevor Watts staat er niet minder dan een legende op het podium, een artiest die als lid van het Spontaneous Music Ensemble tot de peetvaders van de vrije improvisatie in Europa gerekend mag worden. Hij is er met zijn Eternal Triangle trio, met de al even gerenommeerde pianist Veryan Weston en percussionist Jamie Harris. Afsluiten gebeurt door Audrey Lauro in een trio met nog twee Britse kleppers: meesterdrummer Mark Sanders en pianist Alexander Hawkins. Rechtstreeks uit de topliga van de vrije muziek.
Op vrijdag 27 mei weer een iets compacter programma: Lauro is deze keer van de partij met Giotis Damianidis (Don Kapot, Punk Kong,…). Samen maakten ze al het prachtige Dark Ballads (Silent Water, 2021), maar deze keer krijgen ze daarvoor gezelschap van de Hongaarse drummer Balazs Pándi, die regelmatig te horen is naast volk als Merzbow, Keiji Haino en Mats Gustafsson. ‘s Avonds treedt het trio van bassist Max Johnson aan, met drummer Michael Sarin en saxofoniste Anna Webber, die recent nog furore maakte met de Webber / Morris Big Band, maar ook een vertrouwd gezicht is via het Raf Vertessen Quartet, dat in 2020 debuteerde bij el NEGOCITO Records en binnenkort terug opduikt. Kers op de taart wordt het achtkoppige I H8 Camera, een ensemble met o.m. Rudy Trouvé, Teuk Henri, Eric Thielemans en Nicolas Rombauts waar je werkelijk alle richtingen mee uit kan.
De grote ensembles bepalen de toon op zaterdag 28 mei, en het zijn passages om naar uit te kijken. In de namiddag krijg je GGRiL (Grand groupe régional d’improvisation libérée) te horen, een Canadees ensemble onder de leiding van Eric Normand dat de voorbije vijftien jaar faam verwierf met performances vol diverse improvisatiestrategieën. Eerder op de dag zullen een paar leden ook al in de weer zijn met Audrey Lauro. Later op de avond speelt het Jazzwerkstatt Improvisors Special Collective een hommage aan Kurt Weill, met de Amerikaanse Nederlander Michael Moore als extra gast. Ertussen: een herrezen Hamster Axis Of The One-Click Panther, met deze keer ook Josse De Pauw (spoken word) in de rangen.
Op de slotdag, zondag 29 mei, wordt de namiddag gevuld met allerhande samenstelling uit de schoot van de lokale Ledebirds. Het avondprogramma wordt ingezet met een solo performance van Audrey Lauro, gevolgd door de carte blanche van zangeres Natashia Kelly. Voor haar ‘Dear Darkening Ground’, een poëtisch project tussen folk, jazz en pop, inviteerde ze Ruben Machtelinckx, Nicola Andrioli, Yannick Peeters en Dré Pallemaerts. Avond- en festivalafsluiter zijn Eddy & The Ethiopians, een tienkoppig gezelschap rond saxofonist Edward Capel, dat niet enkel grossiert in Ethio-geluiden, maar ook Afrobeat, jazz en funk. Feest, kortom.
Het wordt dus een weelde voor oren en vermoedelijk ook ogen. Dat het festival naar goede gewoonte helemaal gratis is en plaatsvindt op een ideale locatie, zorgt ervoor dat er helemaal geen reden is om niet massaal af te zakken naar het park met vrienden, familie en huisdieren. Met wat steun van de weergoden (het ziet er voorlopig goed uit) kan ook deze editie niet verkeerd lopen. Maar zelfs als die steun wegblijft, wordt er wel een mouw aangepast. Want als ze bij Citadelic ergens goed in zijn, dan is het wel improvisatie. Er zijn nog zekerheden. Go, go, go.
Kijk hier voor het volledige programma.
