Een nieuwe Jommeke-parodie heeft het licht gezien. In tegenstelling tot andere, minder geautoriseerde bewerkingen, vliegen de vunzigheden je hier niet om de oren, maar krijg je een absurde deconstructie van het Jommeke-universum.
Met Jommeke in de knel én de penarie wordt buiten de lijntjes van de typische parodie gekleurd. Het album kreeg niet alleen de goedkeuring van Standaard Uitgeverij, dat thans Jommeke op de markt brengt, de uitgever sprong simpelweg mee op de kar en publiceerde het album zélf. Een en ander heeft natuurlijk te maken met de scenarist uit wiens koker Jommeke in de knel én de penarie komt. Jelle De Beule is geen beeldenstormer die, zoals gebruikelijk in het genre, de hoofdpersonages van hun kleren ontdoet en vervolgens een flinterdun verhaaltje instuurt. De Beule, die met Neveneffecten brave huiskamerhumor verzoende met een zekere mate van anarchie, legt de lat hoger dan we gewoon zijn in het genre, dat hij daarmee echter in een klap onschadelijk maakt. Want wanneer de revolutionairen en de paleisbewoners samenspannen, is er dan nog wel sprake van een revolutie?
Laat dat echter kritiek in de marge zijn, want, zoals De Beule het zelf verklaarde, zijn bedoeling bestond erin Jommeke liefdevol in de zeik te nemen. Dat lijkt de beste benadering te zijn voor wie met een van ’s lands meest iconische kinderstrips aan de slag wil. Jommeke, die verschillende generaties uren leesplezier heeft bezorgd, verliest immers zijn betoverende glans eens de pubertijd aanbreekt. Plots is dat magische universum, waarin bijvoorbeeld Filiberke probleemloos door het venster het huis van Jommeke binnen wandelt, ronduit onnozel. Het is vanuit dat idee dat De Beule op soms sardonische wijze aan de slag gaat met de reeks en zijn personages.
Het basisidee van het album, dat Jommeke, na decennialang de ene schat na de andere bovengehaald te hebben, een fors bedrag verschuldigd is aan de belastingen, is misschien van de pot gerukt, het illustreert tegelijk perfect hoe de volwassen wereld en het universum van Jommeke met elkaar clashen. Als langlopende reeks ontkomt Jommeke bovendien niet aan veranderende tijden en opvattingen. Wanneer de Miekes in dit album opduiken, is het dan ook niet meer dan logisch dat er woke-issues in de lucht hangen.
Ook met Filiberke loopt niet alles even vlot als in de gewone reeks. Jommekes boezemvriend maakt zijn eigen parodie binnenin de parodie, waaruit blijkt dat die band tussen de twee vrienden misschien toch niet zo hecht is als Jef Nys liet uitschijnen. De passieve agressie is niet van de lucht en zelfs met die goeie ouwe Gobelijn is de kameraadschap aan metaalmoeheid onderhevig. Niks menselijk is Jommeke en zijn vriendjes vreemd in dit verhaal, met andere woorden.
Je zou de auteurs ervan kunnen verdenken dat ze het verhaal bij momenten nodeloos rekken, door de grap met de belastinginspecteur over ettelijke pagina’s uit te smeren. Tegelijk draagt zo’n onnozelheid natuurlijk bij aan de afbraak van Jommekes fantasie-universum.
Hoewel relatief braaf van opzet, ontstijgt Jommeke in de knel én de penarie moeiteloos de doorsnee parodie en is het een aangename leeservaring voor wie als kind met plezier Jommekes verslond, maar op latere leeftijd moest vaststellen dat de magie niet meer werkt. De houterige stijl die Thijs De Cloedt hanteert, ondersteunt daarbij het bevreemdende karakter van het verhaal op efficiënte wijze. Jommeke in de knel én de penarie is dan ook het eerste album van Jommeke dat de jongste decennia ter hand genomen werd én waar leesplezier uit gehaald werd.
