“Als rabbijn heb ik gefaald, maar als gitarist heb ik me redelijk uit de slag getrokken”, zei Marc Ribot ooit in De Canvasconnectie. Dat is natuurlijk een eufemisme, want de New Yorker is een van de meest opwindende gitaristen van de laatste decennia.
Januari is jazzmaand in Brussel. Er is natuurlijk het Brussels Jazz Festival in Flagey dat dit jaar uitpakte met levende legendes als Archie Shepp en Tony Allen, naast boeiende muzikanten gaande van Uri Caine over Matthew Herbert tot Shabaka Hustings. Kleinere broer River Jazz Festival slaagde erin om met Marc Ribot een van de boeiendste gitaristen van zijn generatie naar Espace Senghor, een geconverteerde oude bioscoopzaal in Etterbeek, te halen voor een solo-optreden. Hoeft iemand als Marc Ribot eigenlijk nog voorgesteld te worden? Bij het iets grotere publiek is hij vooral bekend als gitarist op een aantal klassieke albums van Tom Waits, maar hij speelde mee met artiesten van Elvis Costello tot John Zorn, van Allen Toussaint tot Joe Henry en Norah Jones.
Als soloartiest is hij actief in een hele reeks projecten die op het eerste gezicht divers lijken, maar waarin door Ribots typische en unieke gitaarspel toch een zekere eenheid te bespeuren valt. Leunt hij met Ceramic Dog nog dicht aan tegen rockmuziek — zij het dan wel de experimentele variant — dan brengt hij met zijn Cubanos Postizos in de Cubaanse traditie gewortelde muziek. The Young Philadelphians refereren dan weer uitdrukkelijk aan de Philly Soul, terwijl zijn Trio het in de free jazz en de vrije improvisatie gaat zoeken. Maar van al zijn projecten – de lijst hierboven is maar een selectie – is zijn solo-act de meest hermetische.
Al begon het concert toch enigszins verrassend met een cover van “When The World’s On Fire” van de Carter Family. Ribot — geen begenadigd zanger — injecteerde een melancholisch element in het nummer waardoor het geen traditionele bluegrass zoals het origineel meer was maar een tragere, uitgepuurde en post-apocalyptische versie. Was dat nog een enigszins onverwacht begin, dan liep het nummer naadloos over in wat je van een solo-optreden van Ribot mag verwachten. Ribot, voorovergebogen leunend over zijn gitaar, sleurt de ene keer aan zijn gitaar om dan plots over te schakelen en er een heel klein, bijna onhoorbaar stukje tussen te steken waarbij hij al wrijvend en krabbend ongewone geluiden uit zijn instrument haalt. Niet dat dit resulteert in een ontoegankelijk optreden, want even vaak komt er weer een melodie bovendrijven die alweer plaats moet ruimen voor een andere tegen dat je ze begint te herkennen. Klonk Ribots gitaarspel op het ene moment wat bluesy, dan waande je je wat later in het New Orleans van het interbellum.
Natuurlijk kwamen ook usual suspects als Albert Ayler aan bod, en halverwege het optreden was het tijd voor een tweede gezongen nummer. “We Are Soldiers In The Army” is een nummer uit de Amerikaanse burgerrechtenbeweging dat meteen ook een voorproefje was van zijn nieuwe Songs Of The Resistance-project dat later dit jaar uitkomt en waaraan schoon volk als Tom Waits en Steve Earle meewerkte. Voor het oorspronkelijk voor pijporgel geschreven “Some Of The Harmony Of Maine” van John Cage nam Ribot zijn elektrische gitaar ter hand. Het resultaat was een slome, maar zwaar aandoende versie die speelde met drone-achtige geluiden en feedback.
Er was, op de gezongen nummers na, misschien niet veel nieuws te ontdekken voor wie al eerder een solo-optreden van Ribot meemaakte, maar toch was liet hij ook in de prachtige Senghorzaal weer een sterk staaltje van zijn kunnen zien.
Op 4 mei speelt Marc Ribot met Ceramic Dog in Cité Miroir tijdens Jazz A Liège.
