Geef toe: meestal zijn ze uw geld niet waard, die verzamelaars van uw favoriete groep die u in de winkel vindt. De platenfirma denkt dat enkel singles in aanmerking komen en een artiest zelf is ook al zelden goedgeplaatst om eigen werk te beoordelen. Tijd dus dat het eens aan professionals wordt overgelaten, en wie beter dan een team kenners van enola om maandelijks de vijftien beste tracks van een artiest te selecteren. Deze maand: het beste van The Verve.
1. Bitter Sweet Symphony
Een even eenvoudige als geniale clip en een strijkersintro die aan je hersenschors kleeft als eersteklas klittenband. Voor miljoenen muziekliefhebbers was dit in de zomer van 1997 de eerste kennismaking met The Verve, een band die voordien vooral in de luwte opereerde maar wel kon rekenen op een schare hondstrouwe fans. Ashcroft had zich voor de demo echter gebaseerd op (een muzakversie nog wel van) “The Last Time” van The Rolling Stones, wier kleingeestige ex-manager geld rook en fluks dreigde de release tegen te houden als de namen van Jagger en Richards niet naast die van Ashcroft zouden prijken als medecomponisten. De inhalige haai haalde zijn gelijk, maar dat de Glimmer Twins voor hun song destijds zelf — en zelfs opzichtiger — leentjebuur speelden bij The Staple Singers, hebben ze er natuurlijk nooit bij gezegd.
Hoogtepunt: 0’00”. De strijkers die de intrede inluiden van wat — alle heisa ten spijt — gewoonweg een van de meest majestueuze songs werd van de afgelopen decennia.
2. This Is Music
Voor heel wat fans is “This Is Music”, de eerste single uit A Northern Soul, dé ultieme Verve-track. Alle ingrediënten zijn dan ook aanwezig: het begeester(en)de gitaarspel van Nick McCabe, de onweerstaanbare groove Pete Salisbury en Simon Jones, de onverwoestbare wall of sound en een Ashcroft die zingt met de overtuigingskracht van een volleerde volksmenner. Dit is niet alleen muziek, dit is ook écht. “This Is Music” klinkt als een oorlogsverklaring aan alles wat vals is, maar het is misschien ook wel dé scharniersong tussen de oude en de nieuwe The Verve. Tijdens de reünietour van 2008 konden ze hun sets dan ook met geen beter nummer openen.
Hoogtepunt: 0’00”: De manier waarop de song losbarst: een rommelende bas, een knoert van een riff en dan Ashcroft die een van de beste openingszinnen uit de rockgeschiedenis debiteert: “I stand accused / Just like you / For being born without a silver spoon / Stood at the top of a hill / Over my town I was found”.
3. A Man Called Sun
Je hebt altijd uitzonderingen nodig om de regel te bevestigen. Net wanneer je denkt: “Ah ja, de oude Verve, dat was hun periode met die losgeslagen psychedelische jams,” duwt iemand die er meer verstand heeft je “A Man Called Sun” — een b-kantje van hun eerste single — onder de neus. Ook dit is psychedelica, maar heel anders dan die van het dan nog te verschijnen A Storm In Heaven. Ook hier zitten Ashcroft en co met hun hoofd in de wolken, maar in tegenstelling tot pakweg “Let The Damage Begin” of “Butterfly” uit deze lijst moet deze song het niet hebben van een bezwerende groove of opeengestapelde laagjes gitaar, maar van zijn eerder dromerige sfeer, de pulserende, repetitieve baslijn en Ashcrofts steeds ijler klinkende vocalen.
Hoogtepunt: 3’10”. Eigenlijk zit de song erop, maar hey, dit is psychedelica, laten we er dus nog een lekker lange, voort dobberende outro aan breien!
4. The Rolling People
Urban Hymns is twee songs ver, en Nick McCabe heeft zich tot dan toe netjes op de achtergrond gehouden. Dat kan niet blijven duren, en met “The Rolling People” trapt het snarenwonder van The Verve eens stevig op zijn wahwah- en andere pedalen voor een wijdse openspattende psychrocker. Het is dat moment dat Ashcroft voor het eerst “Yeah we are the rolling people” zingt dat je pas echt voel wat voor gemiste kans het is dat de headlinespot op Torhout/Werchter in het water viel omdat McCabe te ziek was om te touren. Wat een topconcert dat nooit was!
Hoogtepunt: 3’20”. Na een kabbelend middenstukje trekt McCabe “The Rolling People” weer aan, richting finale. Alles mag nog net iets galmender, de solo komt er aan, en Ashcroft heeft nog een mean ‘papapapa’ zitten. Lekker!
5. The Sun, The Sea
“The Sun, The Sea” was een van de weinige afgewerkte songs die Verve (de “The” zou pas een jaar later worden toegevoegd na een klacht van het jazz-label met dezelfde naam) mee de studio in nam voor de opnames van hun debuut A Storm In Heaven, maar toch zou het nummer nog drastisch van vorm veranderen. Het werd losser én explosiever. De groep had daarvoor heel goed naar Gish van The Smashing Pumpkins geluisterd en de afwisseling van luid en stil vlekkeloos overgenomen. Maar onder invloed van Miles Davis en Fun House van The Stooges werd ook nog wat “fucked up brass” toegevoegd door de doorwinterde sessiemuzikanten van The Kick Horns onvoorbereid en oververmoeid de studio in te duwen. Het eindresultaat had niet nóg verder verwijderd kunnen van de Anglo-centrische Britpop die op datzelfde moment de grote sier begon te maken.
Hoogtepunt: 0’00”. Een intro als een mokerslag, als een deur die uit de hengsels wordt getrapt, als golven die op rotsen te pletter slaan… Noem het wat je wil, dit scheurt keer op keer onze speakers aan flarden.
6. The Drugs Don’t Work
“The drugs don’t work? They seemed to have worked alright for me so far” grapte Ashcroft bij een van de eerste live-uitvoeringen van het nummer, lang voor het onderdeel werd van de collectieve psyche. Maar ergens moet hij beseft hebben dat de drugs níet werkten en ze een belangrijke rol hadden gespeeld in de eerste split van The Verve. En wat doet een mens dan? Hij schrijft er een song over “The drugs don’t work / They just make you worse / But I know I’ll see your face again”. Slaat op niets, Ashcroft zingt het met alle gravitas die zijn magere lijf aankan. De single wordt per toeval een dag na de dood van Prinses Di uitgebracht. Een natie voelt de koude rillingen over zijn rug lopen. Een hit is geboren.
Hoogtepunt: 3’13”. “Cause baby, ooh, if heaven calls, I’m coming, too”. En je begrijpt waarom producer Chris Potter dit de beste song én de beste zangpartij die hij ooit opnam noemde.
7. Let The Damage Begin
Het was “maar” een b-kantje, maar wel een motherfucker van een uppercut die meer dan eender welk nummer op A Northern Soul laat horen hoe intens de omstandigheden waren waarin die plaat tot stand kwam. Alle verhalen die over die periode de ronde doen zijn stuk voor stuk waar: de bijna dood ervaring van Ashcroft in Amerika, de kapotgeslagen hotelkamers, het nachtenlang opblijven, alleen overeind gehouden door xtc en de drang om die ene magische take vast te kunnen leggen… Geen wonder dat Ashcroft zong: “Suffocating in my head/I need some liberation”.
Hoogtepunt: 0’00”. Die rafelige en licht desoriënterende riff van Nick McCabe.
8. A Northern Soul
Veel songs die op A Northern Soul belandden waren het jaar voordien al uitvoerig uitgeprobeerd op het podium, maar het titelnummer kwam in de studio tot stand. Nick McCabe sluit zijn gitaar rechtstreeks aan op het mengpaneel (iets wat in het grote rock-‘n’-roll-handboek compleet not done is) en producer Owen Morris laat er een arsenaal aan filters en effecten op los. Met die opgefokte sound als achtergrond zoekt Ashcroft naar bevestiging (“Dad didn’t approve of me/Do you?”), genezing (“Give me your powder and pills/I wanna see if they cure my ills”) en gaat hij de confrontatie met zijn eigen angsten en onzekerheden aan (“I’m gonna die alone in bed”). Om al die redenen zou Ashcroft het nummer jaren later nog altijd als “demonic” omschrijven.
Hoogtepunt: 1’00”. Zie daar, te midden van de chaos: een refrein!
9. Velvet Morning
Even tussen ons? Niet “Sonnet”. Niét “The Drugs Don’t Work”. Dit. Dit is het absolute hoogtepunt van Urban Hymns: een dromerige katerhymne die de gordijnen wijd opengooit, en troost vindt in het nieuwe daglicht. Dat Ashcroft door een megafoon zingt versterkt het wazige gevoel na een nacht slempen, de tekst is weer zo’n typisch voorbeeld van ijle nonsens die enkel betekenis kan krijgen als het uit de smalle zijn mond komt. Hoe hij opbouwt vanaf dat “And now I’m trying to tell you about my life / And my tongue is twisted and more dead than alive”! Dit is bezieling. Soul met een — fameuze houten kop, maar toch: Soul.
Hoogtepunt: 3’53”. Dat eerste refrein: die “Don’t you find?”, waarbij de strijkers even door de knieën gaan om opnieuw triomfantelijk omhoog te gaan voor een pracht van een slotstuk. “Life is a game you try / Life is a game, you’re tired”,als Ashcroft dat zingt is het wáár.
10. Sit And Wonder
De tweede reünie van The Verve in 2007/2008 liep in snel tempo op de klippen door interne spanningen. Niet tussen Richard Ashcroft en Nick McCabe zoals vaak gedacht, maar tussen Ashcroft en bassist Simon Jones en hun respectievelijke wederhelften. Achteraf gezien was het dan misschien toch beter geweest om eerst een therapeutische praatsessie te houden vooraleer met elkaar af te spreken in de studio. Maar wat doet praten ertoe als blijkt dat de oude magie nog overvloedig aanwezig is en deze regelrechte classic op dag twee al uit de lucht komt vallen? De groove dondert als vanouds, de gitaren worden laag na laag op elkaar gestapeld en te midden van die chaos probeert Ashcroft als een manische predikant de boel bij elkaar te houden. Wie zich afvroeg of de reünie om het geld draaide werd hier van antwoord gediend.
Hoogtepunt: 4’35”. “Lord give me the light!” Ashcroft gaat andermaal op zoek naar de verlossing.
11. Gravity Grave
Toen de groep hun eerste single “All In The Mind” uitbracht lagen ze in de Britse pers nek aan nek met Suede om de “best new band in Britain” te worden. Maar twee singles later — elk bijna negen minuten lang – durfde niemand de twee bands nog met elkaar te vergelijken. Niet dat Verve zich druk maakte over die commerciële zelfmoord. De band gunde zichzelf in de studio de ruimte om te experimenteren. Toch zou het vooral op het podium zijn dat de groep en hun songs tot wasdom kwamen. Voor de diehard fans is dan ook de versie van “Gravity Grave” vanop Glastonbury in 1993 en niet de single-versie de definitieve versie.
Hoogtepunt: 7’57”. “We got one minute! One minute! One minute! One minute!” Ashcroft krijgt het teken dat over een minuut de stekker er uit wordt getrokken en jaagt de rest van de groep naar een verschroeiend hoogtepunt.
12. Love Is Noise
Popnummertje. Beetje met de spierballen rollen om ze los te gooien en te tonen dat ze er nog zijn. Toen The Verve in 2008 dan toch besloot een nieuwe plaat te maken, zou het één worden die teruggreep naar de flink psychedelische begindagen. Deze Single-met-hoofdletter moest echter eerst. Met een stampende 4/4-beat (een van de werktitels was niet voor niets “Frisco Disco”), dat catchy loopje en dat meebrulbare refrein was het een statement. The Verve zou zijn derde leven niet onopgemerkt voorbij laten gaan.
Hoogtepunt: 2’50”. Een modulatie. Omdat het kan.
13. Butterfly
Een van de vele verdiensten van Urban Hymns is dat heel wat muziekliefhebbers (en Britpopfans in het bijzonder) ook op zoek gingen naar het oudere werk van de band. Vooral fans die hun portie pop graag rauw en onversneden geserveerd krijgen, waren meteen hooked aan de bijwijlen sonische waanzin van A Storm In Heaven, een in meer dan één betekenis van het woord overdonderende debuutplaat. “Butterfly” is een song als een hete zomerdag die zwoel en beklemmend begint, maar onvermijdelijk moet eindigen met een verlossend, maar kletterend onweer.
Hoogtepunt: 3’30”. De lucht wordt donker, de wind kietelt de blaadjes aan de bomen, waarna al gauw de eerste druppels vallen en onstuimige saxofoonstoten het naderende noodweer aankondigen.
14. History
“Bitter Sweet Symphony” was niet de eerste song die The Verve liet beginnen met een fraaie strijkerspartij. Sterker nog: ook hier hoef je geen hogere muziekstudies gedaan te hebben om enige gelijkenis te horen met “Mind Games” van John Lennon. Toch mogen we niet gewagen van plagiaat of van een gratuit eerbetoon. De intro vormt niet alleen de perfecte opstap naar een — in die fase van de ontwikkeling van de groep — verrassend toegankelijke, meeslepende ballad, “History” was meteen ook de blauwdruk voor latere hits als “The Drugs Don’t Work” en “Sonnet”.
Hoogtepunt: 1’13”. “I’ve gotta tell you my tale / Of how I loved and how I failed / I hope you understand / These feelings should not be in the man”, klinkt het. Is “History” een breakup-song, of heeft Ashcroft het over de breuk met zijn bandmaats die al op handen was tijdens de opnames van de song?
15. Appalachian Springs
Op hun beste momenten was The Verve meer dan de som van de delen. Dan haakte de ritmesectie van Simon Jones en Pete Salisbury naadloos in elkaar, had Richard Ashcroft een song die aan je ziel bleef kleven zodat Nick McCabe zich geen zorgen hoefde te maken over melodieën en grensverleggende klanktapijten kon creëren. “Appalachian Springs” was zo’n moment. Ashcroft speelt zijn song een keer voor, de band pikt in en de groepsleden drijven elkaar naar steeds hogere sferen. Het eindresultaat — de eerste en enige keer dat het nummer wordt gespeeld — klinkt ongepolijst en soms een tikkeltje rommelig, maar altijd intens.
Hoogtepunt: 3’23”. “Oh all my paaaaaiiiin!” Ashcroft slaat een langgerekte wanhoopskreet.
