Het zorgde voor een storm van controverse en betrokken voor- en tegenstanders bij het verschijnen twintig jaar geleden en Amazon Prime maakte er onlangs zelfs een televisieserie van. De titel van het boek alleen al, I Love Dick roept nog steeds een gevoel van onbehagen op in de Engelstalige wereld. Het bracht de (toen) relatief onbekende (film)kunstenares Chris Kraus een mate van roem en bekendheid, maar in hoeverre kan de keuze aanvaard worden die daaraan voorafging?
I Love Dick is opgebouwd als een briefroman, geschreven door Kraus en haar man Sylvère Lotringer, een Frans-joodse literatuurprofessor en -theoreticus, en gericht aan de befaamde Dick, wiens achternaam weliswaar nooit genoemd wordt maar waarvan de hoeveelheid biografische gegevens niets aan de verbeelding overlaat. Tijdens een etentje met Dick, gevolgd door een overnachting in zijn huis, raakt Kraus zozeer bevangen dat ze een soort obsessie voor hem ontwikkelt. Samen met haar man besluit ze hem een reeks brieven te schrijven waarin ze hun verlangens en visie op de driehoeksverhouding delen. De brieven worden nooit beantwoord tot de eenzijdige vraag komt om de correspondentie naar een roman te vertalen. Met recht en rede weigert Dick dit (ook zijn antwoord is opgenomen in de roman). Desondanks publiceren Kraus en Lotringer het boek bij hun eigen uitgeverij.
De achterflap van de Nederlandse vertaling stelt dat Kraus met haar roman zonder schaamte of terughoudendheid de vrouwelijke stem in de kunstwereld laat spreken en daar valt iets voor te zeggen. Tezelfdertijd moet de vraag gesteld worden of deze specifieke stem op deze manier gehoord dient te worden. Het is geen `patriarchale` reflex die Kraus het zwijgen wenst op te leggen, maar wel de manier waarop ze alles waar onder meer het feminisme behoort te staan, met de voeten treedt. In I Love Dick gebruikt Kraus immers zonder diens toestemming de ander om haar eigen narcistisch verhaal te vertellen. Daarbij doorbreekt ze elke privacyregel en reduceert ze bovendien Dick tot een ding.
Toch heeft I Love Dick zijn merites, Kraus heeft een sterke pen. De brieven en de verhaalopbouw getuigen van een literair inzicht en eigen stijl (zoals ook blijkt uit Kraus` latere werk). Ook de reflecties op het eigen bestaan aan de zijde van een in bepaalde intellectuele kringen gerenommeerd theoreticus geven een boeiend inzicht in de New Yorkse wereld waarin het koppel zich begeeft. Kraus schroomt bovendien de zelfspot niet wanneer ze het over haar eigen weinig succesvolle kunstenaarscarrière heeft en hoe ze vooral gezien wordt als het aanhangsel van haar succesvolle partner.
Maar die sterkte is ook de zwakte van het verhaal want Kraus en Lotringer ontmaskeren zichzelf als niet meer dan zelfgenoegzame pronkhanen voor wie pronken met theorieën het intellectuele equivalent is van het rollen met de spierballen in de gym. Opvallend is ook dat Kraus de nood voelt om zichzelf te verwezenlijken ten opzichte van Lotringer, waarna deze `gecastreerd` is (ze consumeren al langere tijd hun huwelijk niet meer), een nieuwe alfaman dient gevonden te worden die niet alleen Lotringer verder wegduwt maar ook door zijn `afwijzing` van Kraus haar finaal de kans geeft om zich te bewijzen, alsof ze pas haar vrijheid kan verwerven na deze eerst zelf opgegeven te hebben.
I Love Dick roept enkele belangrijke vragen op rond zelfverwerkelijking, identiteit en verlangen. Bovendien kan en mag de vraag gesteld worden in welke mate de vrouw gehoord wordt in intellectuele, progressieve kringen en zij niet in de schaduw gesteld wordt van de succesvolle(re) man. Maar Kraus houdt op geen enkel moment rekening met Dick, die hier ongevraagd opgevoerd wordt als het beeld waarop zij haar verlangens en ideeën projecteert. Niet de persoon is belangrijk maar Kraus’ eigen narcistische zoektocht, die de `intellectuele salons` niet overstijgt en nood heeft aan een `vijandsbeeld` dat dient verslagen te worden om zichzelf te verwezenlijken. I Love Dick kan gelezen worden als een schaamteloze afrekening met de zelfgenoegzame, intellectuele elite waarin ook Kraus zich beweegt, alleen is het maar de vraag of dat haar bedoeling was.
