Hij was al een tijdje uit op cd, maar sinds kort is de samenwerking tussen de Amerikaanse tubaspeler Dan Peck en de Belgische rietblazer Joachim Badenhorst ook op vinyl verkrijgbaar. The Salt Of Deformation is een plaat die moeilijk te catalogiseren valt, maar weet op sommige momenten even onverwacht als heftig naar de keel te grijpen.
Het verbindende element tussen Badenhorst en Peck lijkt Tony Malaby te zijn. Enkele jaren geleden pakte deze Amerikaanse saxofonist uit met zijn groot Novela-ensemble, waarvan beide musici deel uitmaakten, samen met figuren als Kris Davis, Michael Attias en John Hollenbeck. Badenhorst vertoefde rond die periode in New York, waar hij de basis legde voor een hoop duurzame internationale connecties, met naast zijn samenwerking met Malaby onder meer het geweldige trio Baloni met Frantz Loriot en Pascal Niggenkemper en dus ook het duoproject met Peck. Deze tubaspeler heeft al een aardige reputatie opgebouwd met The Gate – dat meestal wordt omschreven als een improv-meets-doom-project – maar is evengoed terug te vinden aan de zijde van Anthony Braxton, Nate Wooley of Ingrid Laubrock.
Aan de vele referenties van beide musici hebben we op deze plaat eigenlijk niet zo heel veel. Er zijn weinig vergelijkingen te trekken met bestaande projecten, al komt de duistere kant van Badenhorsts Carate Urio Orchestra waarschijnlijk het dichtst in de buurt. De combinatie van tuba en (bas)klarinet is sowieso erg origineel – misschien zelfs uniek – waardoor de muziek van het duo meer dan ooit op zichzelf staat. Wanneer beide instrumenten op een gedisciplineerde en cleane wijze (dus zonder effecten) naast elkaar te horen zijn, komen bovendien de meest diverse indrukken opzetten. Van middeleeuwse muziek tot folk, maar men kan er nooit echt de vinger opleggen. De muziek ontsnapt telkens weer aan haar determinering.
Het duo breidt de harmonische mogelijkheden uit door in sommige tracks met verschillende lagen van hetzelfde instrument te werken. Vooral Peck houdt zich hiermee bezig, want al van bij de openingsmaten van “Caladrone” schuift hij verschillende lijnen tuba geduldig over elkaar. Het resultaat neigt hier wat naar de muziek van Guillaume de Machaut, maar dan wel zoals de Zwitserse trombonist Samuel Blaser die enkele jaren geleden op plaat zette met zijn Consort in Motion (niet toevallig met Badenhorst als gastmuzikant). Misschien ligt het aan ons, maar ook in “Broken Stop” horen we heel oude muziek weerklinken en doen de wat formele bewegingen van het duo denken aan het gregoriaanse “Dies Irae”. Waarmee nog maar eens wordt aangetoond hoe moeilijk het is om deze muziek ergens op vast te pinnen.
Hoewel de meeste stukken worden getypeerd door een soort afstandelijkheid, zorgt “Aders” voor een huiveringwekkende intimiteit. Enkele trage samenklanken van basklarinet en tuba leggen de basis, terwijl Badenhorst voor beklijvende en lichtjes akelige zanglijnen zorgt: ” ’t stijgt / langzaam / elke druppel / komt tergend langzaam naar / omlaag”. Dat resulteert in een gitzwart muzikaal ritueel, afgewerkt met enkele opvallende effecten, die klinken alsof er stroomstoten door de instrumenten worden gejaagd. De titeltrack is minstens even indrukwekkend, maar kent met een stevige drone van de tuba een heel andere aanpak. De dominantie van het opdringerige gepomp en gezoem lijkt te worden betwist door Badenhorst, die zich op basklarinet van verschillende expressieve speltechnieken bedient.
Uitleg over wie wat componeerde krijgen we niet, maar ook daar schijnt alles mooi in evenwicht, net zoals dat in de uitvoering het geval is. De summiere info zorgt in combinatie met de donkere muziek en het al even donkere artwork voor een zweem van mysterie, die van The Salt Of Deformation al bij al een intrigerend werkstukje maakt. Wie de plaat nog wil aanschaffen moet overigens snel zijn. De cd-versie zou namelijk al uitverkocht zijn, maar de vinyl is momenteel nog verkrijgbaar. Vergeet hem dan wel niet op 45 toeren af te spelen.
Joachim Badenhorst en de Amerikaanse connectie? Dat levert regelmatig mooie dingen op. Daarom is het uitkijken naar de eenmalige samenwerking van de Antwerpenaar met het trio van kornettist Josh Berman – met bassist Jason Roebke en drummer Paul Lytton – op 24 april in het Zuiderpershuis. Reserveren kan bij de mensen van SoundinMotion.
