“Een remake van Poltergeist? Waarom in Godsnaam een remake van Poltergeist?” Ja, het was ook de eerste vraag die wij ons stelden toen we hoorden dat de film er ging komen, maar laat dat nu net een van die vragen zijn die perfect beantwoord kunnen worden. In 2010 vroeg filmstudio MGM namelijk het faillissement aan, wat inhield dat een groot aantal intellectuele eigendommen van de studio verdeeld werden tussen andere spelers. Zo had MGM de rechten op het personage James Bond, die dan na het bankroet werden overgenomen door Sony. Een groot deel van de home videorechten op hun filmarchief ging dan weer naar 20th Century Fox.
MGM moest dus dringend beginnen renderen voor de verschillende partijen die het hadden overgenomen. En een van de manieren om dat te doen zonder noodmaatregelen te moeten treffen zoals creatief zijn, is uiteraard remakes maken van succesvolle titels uit je catalogus. En zo kwam er dan een nieuwe versie van Carrie, Red Dawn, Robocop en nu Poltergeist. Allemaal films die voor een medium budget gemaakt werden en waarvan niet veel meer verwacht wordt dan dat ze helpen om de studio, beetje bij beetje, terug in de zwarte inkt te brengen.
Hoort heel die uitleg thuis in een filmrecensie? Wel in een recensie van deze film, omdat dat hele corporate verhaal zo nadrukkelijk de enige motivatie was om Poltergeist anno 2015 te maken. Het origineel, gemaakt door Tobe Hooper (of was het toch Steven Spielberg?) in 1982, was een scherpe satire op het leven in de Amerikaanse voorsteden, verpakt als een razend spannende bovennatuurlijke thriller. Het had verrassend overtuigende personages, emotionele waarachtigheid en veel showmanship. Het was, kortom, een film. Poltergeist 2015, daarentegen, lijkt eerder de verfilming van een niet bijster begeesterde spreadsheet.
De plot zelf is niet substantieel veranderd: het gezin Bowen verhuist naar een huis in de suburbs, waar ze al snel merken dat er vreemde dingen aan de gang zijn. Het licht flikkert aan en uit, het jongste dochtertje, Madison, begint gesprekken te voeren met mensen die er niet zijn, er verschijnen plots handen tegen de achterkant van het tv-scherm, een creepy clownpop duikt plotseling op en ga zo maar door. Het duurt niet lang voordat Madison ontvoerd wordt door onsympathieke wezens van gene zijde en haar ouders – gespeeld door Sam “waar kan ik hier mijn loonbriefje krijgen?” Rockwell en Rosemarie “mijn gezichtsexpressie reikt niet verder dan matige bezorgdheid om het leven van mijn kroost” DeWitt – moeten beroep doen op paranormale onderzoekers om haar terug te krijgen.
De kracht van de originele Poltergeist schuilde niet in de speciale effecten, maar simpelweg in het feit dat we konden geloven in dat gezin. De film speelde zich af in een rommelig huis, waar iedereen altijd door elkaar schreeuwde, waar constant mensen binnen en buiten liepen, en waar de tv centraal stond. Het zat hem ook in kleine dingen: de manier waarop de vader des huizes in het weekend in zijn verfrommelde trainingspak rondliep, het feit dat het middelste kind van het gezin, Robbie (toen gespeeld door Oliver Robbins) altijd vuil was en best wel een bezoekje aan de tandarts kon gebruiken… Dat waren echte mensen. Hier, daarentegen, hebben we een door Hollywood samengesteld gezin van perfect gekapte en gemaquilleerde übermenschen. Je gelooft de relaties niet. Denk even terug aan een klein, maar memorabel moment uit het origineel: de moeder die uit wanhoop toch eens probeert om de kamer van haar verdwenen dochter binnen te stappen. Het wezen, wat het dan ook mag zijn, reageert met een luide brul en smijt de deur dicht in haar gezin. De moeder begint te snikken en krijst “I’m sorry!”. Dat is een emotioneel momentje dat werkt en dat geloofwaardig is, ook al is de premisse van de film dat eigenlijk niet. In deze remake is niets te vinden dat ook maar binnen een kilometer afstand komt van dat soort waarachtigheid of intensiteit. Alles is voorgekauwd, alles is fake. Iedereen ziet er te perfect uit, alles is te proper, te gecontroleerd, alles is plastic.
Poltergeist duurt maar 94 minuten – best nog een verschil tegenover de 114 minuten van de originele film – en die bondigheid is verfrissend in een filmlandschap waarin de meeste verhalen onnodig lang uitgesponnen worden. Maar wat de film daarvoor opoffert is alle subtext die dat origineel zo rijk maakte. Niet alleen zijn de relaties tussen de personages uitgehold, maar ook het hele satirische aspect is verdwenen. Weg is de wrange blik op voorstedelijk Amerika, en we zeggen definitief vaarwel aan de licht-subversieve humor van toen. De eerste film opende met het Amerikaanse volkslied, waarna we de hoofdpersonages slapend voor hun tv zagen liggen, lege blikjes bier aan hun voeten en kruimels van chips op hun kleren. Niet zoveel later wordt een van de kinderen de facto in de tv gezogen – je moet geen socioloog zijn om de onderliggende betekenislaag daarvan te snappen, maar er zat tenminste een idee achter, dat op een amusante manier het hele verhaal van een zekere fond voorzag.
Maar nee, niets daarvan deze keer, daar heeft regisseur Gil Kenan geen tijd voor. In plaats daarvan racet de nieuwe Poltergeist zo snel hij kan door zijn spokenverhaaltje, alsof zelfs de filmmakers er zo snel mogelijk van af willen zijn. In plaats van thematiek of subtext krijgen we vooral veel CGI. Kenan maakt de onvergeeflijke fout om op een bepaald moment de wereld te tonen waarnaar de kleine Madison ontvoerd is. Hooper deed dat niet, waardoor hij de fantasie van de kijker aan het werk zette. Hier dus wel en surprise: de geestenwereld ziet er uit als een videogame waar de ontwikkelaar nu ook weer niet té veel geld aan wilde geven. Deze versie van Poltergeist doet zelfs de moeite niet om echte lichten te plaatsen in de kast waardoor Madison is verdwenen: we krijgen godbetert CGI-lichtjes.
Goh ja (zei hij met een vermoeide zucht), Poltergeist is professioneel gemaakt, ja. De camera glijdt tamelijk elegant door de kamers van het huis en Sam Rockwell is degelijk als altijd – de man heeft ondertussen een deprimerend lang lijstje titels op zijn cv staan waarin hij duizend keer beter was dan de film zelf. Maar het heeft geen ziel, er zit geen goesting achter, het heeft geen bestaansreden buiten een economische. Het is, om het kort samen te vatten, een film gemaakt door het soort mensen dat de rechten bezit op James Bond en toch nog failliet weet te gaan.
