Het kassucces van Lucy noopt analisten tot het uitroepen van een nieuw tijdperk. De gemiddelde filmkijker zou eindelijk klaar zijn voor sterke vrouwelijke helden! Sylvester Stallone en zijn Expendables zullen het graag horen. Niets van aan, lieve lezer. Het enige dat het succes van Lucy kan verklaren (en, bij uitbreiding, dat van Transformers: Age of Extinction) is dat het filmpubliek zijn verwachtingen finaal overboord heeft gezwierd en het motto van daytime television-kijkers heeft overgenomen: “als het maar beweegt”.
Het uitgangspunt van Lucy is het al vele malen ontkrachte fabeltje dat mensen slechts tien procent van hun totale hersencapaciteit zouden gebruiken. Regisseur en scenarist Luc Besson (Léon, Malavita) weet goed genoeg dat dit quatsch is, maar vond er toch een interessante premisse in voor een sciencefictionfilm: wat, namelijk, als iemand van ons er in zou slagen om meer dan die tien procent te ontsluiten? (Krek hetzelfde idee leverde enkele jaren geleden al de film Limitless op, maar dat wordt u verondersteld vergeten te zijn.) Cue Scarlett Johansson die de feestgrage en naïeve studente Lucy vertolkt. Misleid door malafide vriendje Richard (Pilou Asbaek, uit Borgen) belandt ze op het kantoor van maffiabaas Jang (Min-sik Choi) die haar terstond en ietwat tegen haar zin inlijft als drugskoerier. Lucy krijgt een zakje CPH4 in de maag gesplitst – een superdrug die oorspronkelijk de stof is die foetussen van hun moeder krijgen om snel te ontwikkelen. Door omstandigheden scheurt het zakje open en verspreidt de stof zich in haar lichaam. Het effect van de drug is niet min: Lucy krijgt langzaamaan toegang tot de ongebruikte delen van haar brein en komt zo in het bezit van zo ongeveer elke superkracht die je kan bedenken. En blauwe mutantenogen, want een mens kan geen superkrachten krijgen zonder er één of andere fysieke rariteit aan over te houden.
Lucy gebruikt haar superkrachten niet om oude vrouwtjes te beschermen van handtassendieven maar om, zoals het een goede junk betaamt, meer CPH4 in haar bezit te krijgen. De stof doet haar celdeling immers zodanig versnellen dat het arme kind uit elkaar begint te vallen. Enfin, de Chinese maffia is niet zo opgezet met het idee dat Superman Light met hun drugs gaat lopen en komt achter haar aan. Wat volgt is een hoop halfslachtige actiescènes, een autoachtervolging die voornamelijk uit kige special effects bestaat en wat pseudofilosofisch geneuzel over menselijkheid, de grenzen van onze kennis en de eenheid van het universum. Inderdaad: Besson gaat de intellectuele toer op. Wie Besson kent, recupereert nu van een lichte paniekaanval. Aan de anderen: Besson is niet zo goed in intellectueel doen.
Ere wie ere toekomt: een aantal dingen die hij zijn personages laat uitkramen, klinken nog wel alsof Besson in een grijs verleden eens een boek heeft geopend. Als Lucy het heeft over hoe het universum enkel betekenis heeft doordat mensen die eraan geven en dat tijd een belangrijker rol in het bestaan speelt dan ruimte of handeling, dan sluit dat in de verte aan bij de theorieën van een handvol filosofen uit de vorige eeuw. Maar verder houdt Bessons plot nauwelijks steek. Op onverklaarbare wijze zorgt Lucy’s verhoogde hersencapaciteit ervoor dat ze de zwaartekracht kan negeren, controle heeft over het globale informatienetwerk en zelfs de grenzen van tijd en ruimte kan manipuleren. En zo zit Lucy stampvol pseudowetenschappelijke mumbojumbo die de plot eerder lachwekkend dan interessant maakt.
Bessons bezorgdheid om de betere levensvraag is nochtans (pijnlijk) oprecht. Zo oprecht zelfs dat zijn film is opgezet als een onderzoek naar de zin van het leven en het wezen van het menselijk bestaan. Die is niet enkel een instrument om de plot op gang te trappen, maar blijft heel de film door een belangrijke rol spelen. Besson denkt zijn thema’s naar voren te moeten brengen door de plot van de film af te wisselen met natuurbeelden die rechtstreeks uit de best of van sir David Attenborough komen. Daarnaast laat hij Morgan Freeman als professor Natuurkunde de kijker met een overzichtelijke powerpointpresentatie langs alle plotpunten loodsen. Iedereen die al eens een workshop creatief schrijven gevolgd heeft kan je vertellen dat showing beter is dan telling, maar blijkbaar heeft Besson die memo niet gekregen. Terwijl Lucy eerst door de onbetrouwbare Richard en later door de Chinese maffia in de hotelkamer gelokt wordt, toont hij beelden van een antilope die door een paar hongerige luipaarden in de gaten gehouden wordt. Een niet mis te verstane en uiterst overbodige illustratie van de plot, die minder geduldige mensen dan wijzelf wel eens als een regelrechte belediging van hun intelligentie zouden kunnen opvatten.
Na de inleiding wordt het er niet beter op. Besson blijft uitleggerige beelden in zijn film proppen die het toch al makke tempo geen goed doen. Koppel dat aan de absolute nietszeggendheid van zijn ‘wetenschap’ en je krijgt het gevoel dat een overijverige schoolmeester je met uitgestreken gezicht staat te vertellen dat één plus één drie is.
Naar het einde toe draait Besson de zaken om en wordt zijn filosofische documentaire onderbroken door beelden van de saaiste shootout aller tijden. Zijn beeldgebruik en montage overstijgen nooit het cliché en ook het acteerwerk is nauwelijks de moeite. Johansson spartelt de film nog door, maar dat komt ook alleen omdat de desinteresse van haar personage wellicht exact is wat Johansson zelf voelde bij het draaien van deze prent.
In de laatste scènes ontspoort Bessons verhaal zo dat je niet anders kan dan denken dat hij je gewoon in de zeik aan het zetten is. Zowel het verhaal als de vorm van deze film zijn zo ontzettend lui en slordig dat je als kijker luidop lacht met de belachelijke stoten die op het scherm verschijnen. Voor alle duidelijkheid: wij zijn daar niet alleen in. De halfvolle bioscoopzaal waarin we de film bekeken vond de situatie al net zo absurd als wij.
Interessant is wel dat Lucy parallellen vertoont met die andere twee Scarlett-films van dit jaar: Her en Under the Skin. Wie negentig minuten naar Scarletts lieftallige tronie wil staren, kan het hier mee doen. (Als het tenminste niet stoort dat er zo nu en dan een neushoorn of een struisvogel passeert.) Fans van la Johansson die enige intellectuele uitdaging zoeken, worden verzocht te wachten op de DVD-release van het betere werk.
