Zijn biografie leest even lichtvoetig als die van Mark Oliver Everett, maar Timothy Showater heeft de demonen een plek kunnen geven. Na jaren gekabbel in de marge als duistere singer-songwriter, slaat Showater op het deze week te verschijnen HEAL radicaal een andere richting in – een straffere richting: opeens kletsen de gitaren en synths je om de oren, en gaan zijn songs stevig aan het rocken. Qué?
Timothy Showater: “Voor een deel was dat een bewuste keuze, maar tegelijk ook iets dat heel natuurlijk kwam. Mijn onzekerheden kookten over tot het punt waar ik iets oprechts moest gaan doen. In meer dan een opzicht was ik op mijn vorige platen niet eerlijk tegenover mezelf. ‘I was a headbanging kid, you know.’ Dat is waar ” Goshen ‘97″ (het eerste nummer op HEAL; sk) over gaat, en zo moest dat nummer klinken. Het is een soort resetknop – zoals wanneer je als klein kind Nintento speelde en dacht: tijd voor iets anders”.
“HEAL is een nieuw begin. Het is een nieuwe band, een andere manier om songs te schrijven. Dit zou mijn eerste plaat kunnen zijn, en misschien bekijk ik dit ergens ook wel als mijn nieuwe eerste plaat. In het verleden, met een plaat als Pope Killdragon, had ik het gevoel dat ik naar iets aan het reiken was, maar geen idee had hoe ik ernaar moest reiken. Ik verborg me achter synthesizers en akoestische gitaren –op HEAL verberg ik me niet meer. Dit moet iets direct zijn; je kan er een keer naar luisteren en meteen iets voelen – zoals bij Raw Power van The Stooges of Kick Out The Jams. Ik was eenzaam, ik weet hoe dat voelt, en dat moet je onmiddellijk voelen.”
enola: Ik denk dat dit je eerste plaat is die ik echt een rockplaat zou noemen – een heel erg eigentijdse rockplaat. Er zit veel van The War On Drugs en The Hold Steady in je geluid.
Timothy: “Cool, dat vind ik echt een compliment. The Hold Steady vind ik geweldig, en de nieuwe plaat van The War On Drugs is heel erg strak. Maar je mag daardoor natuurlijk niet gaan denken dat zij mij beïnvloed hebben. We zijn veeleer allemaal opgegroeid met dezelfde bands – we houden allemaal van die Springsteen-songs en die nummers van Dire Straits. ”
“Wat beïnvloeding betreft: op een bepaalde moment wordt je oud genoeg om je comfortabel te voelen in wat je doet. In Philadelphia zijn er veel dertigers, en wij – ik ben op het punt gekomen waar ik complexloos kan toegeven dat ik The Grateful Dead altijd goed gevonden heb. Wat de hippe kerels van me denken, daar moet ik me geen zorgen meer over maken. Ik ben zelf een van hen nu. Wij zijn de oude garde, en we maken de platen die we zelf willen maken.”
enola: Je zei dat het schrijven van songs anders gaat nu je in een grotere band zit?
Timothy: “Wel, Strand Of Oaks is nu inderdaad een volledige liveband, maar de band kwam er eigenlijk pas nadat de plaat al af was. Enkel de drums heb ik niet zelf ingespeeld – daarvoor hadden we een aparte drummer in de studio. Maar ja, het is best vreemd om een plaat te schrijven voor een volledige band, en dat het ook aanvoelt alsof het door een band geschreven is, terwijl ik het allemaal op eigen houtje gedaan heb. Wat ik vroeger deed – en dit doen heel veel singer-songwriters – was schrijven in termen van strofe 1, strofe 2, refrein, chord change. En dan (schakelt over op diepe stem): ‘here’s my song’ “.
“Dit keer wou ik het anders aanpakken. Ik wou schrijven zoals AC/DC met Back In Black: het moest groots klinken van de kop af. In het verleden nam ik kleine stapjes en probeerde ik ze groter te maken – die tussenstap moest eruit. Bij “Goshen ‘97″ vertrok alles van een riff.”
enola: Hoe is J. Mascis (Dinosaur Jr.) op dat nummer beland?
Timothy: “Onze labels zijn aan elkaar verbonden. Ik stuurde hen de originele versie van het nummer door – waarin ik ook zelf gitaar speel – en los uit de pols riep een van de kerels van het label dat J. Mascis de gitaren zou moeten doen. Waarop ik ongelovig zei: ‘yeah, cool, dude – I’d like that, too. Maybe we can bring Freddy Mercury back as well?’ Maar hij was serieus – ‘geef me een dag, ‘ zei-ie. En exact een dag later zat de track in de bus, ook al hebben we mekaar dus nooit ontmoet.”
“Wat wel raar voelt: hij is eigenlijk de enige gastmuzikant op de plaat, het is het enige dat ik niet zelf geschreven heb. Ergens is het vreemd om enkel in het eerste nummer zo’n grote gast te hebben, maar anderzijds: deze plaat gaat voor een groot deel over muziek beluisteren, dus waarom zou ik geen held van me laten meespelen?”
enola: Over helden gesproken: “JM” is een ode aan Jason Molina?
Timothy: “Dat nummer moest ik gewoon schrijven. In zekere zin is ieder nummer van me een nummer voor hem. Hij heeft het kader gebouwd waarbinnen ik mijn teksten en melodieën schrijf. Als ik dat niet erkende, zou ik me een gigantische oplichter voelen. Deze plaat gaat over mezelf en hoe ik als persoon geëvolueerd ben – en Jason is daar voor minstens de helft van mijn leven de soundtrack bij geweest.”
“Er zijn veel moeilijke momenten geweest, maar hij maakte altijd alles beter. En dat is vreemd, want hij maakte heel trieste muziek. Maar ik zat in zak en as, en ik had het gevoel dat er iemand was die met me meevoelde. Zijn stem maakte alles zo veel minder eenzaam, ook al is die tegelijk het eenzaamste geluid ter wereld. Joy Division maakt me triester: Eliott Smith maakt me triester – Jason Molina niet. Ja, hij was triest; maar hij had het altijd over niet opgeven, over proberen, over werken. Nergens verdronk hij in zelfbeklag.”
enola: Je verwijst ook naar The Smashing Pumpkins en Sharon Van Etten. Heb je daar ook iets speciaals mee?
Timothy: “Niet echt – zij waren er gewoon wanneer alles gebeurde. Hoe vaak doe je niet iets terwijl er muziek staat te spelen? Die muziek wordt deel van dat moment. Deze plaat klinkt absoluut niet als Sharon Van Etten, maar zij was soms wel de soundtrack van de catharsis die ik doormaakte. Zij was toevallig wat er toen op mijn iPod speelde. Ook in die zin is HEAL erg autobiografisch.”
enola: Dus “HEAL” mogen we letterlijk nemen?
Timothy: “Wel, ik denk niet dat we ooit echt genezen of veranderen. We worden mislukt en triest geboren, er ontbreken dingen, en we kunnen alleen maar proberen. Ik heb op dit punt geen volkomen geluk gevonden – er zijn zoveel dingen waar ik mee worstel, maar ik heb een manier gevonden om ze in de ogen te kijken. Daarom is de titel in hoofdletters – ‘fucking heal!’. Misschien had dat de titel moeten zijn. (lacht)”
“In “Shut In” zit er een heel positieve lyric: ‘and we try in our own way to get better’. Het is niet ‘we try in our own way to hang ourselves in the bathroom.’ Nee, al wat we doen is een klein stukje vooruit proberen raken. En het helpt enorm om de dingen bij hun naam te noemen. Ik haat het om te praten over geld, ik haat hoe ik eruit zie, ik haat het dat ik niet echt knap meer ben – maar door erover te praten hebben die kopzorgen minder macht over je. Ze betekenen minder omdat je kan zeggen dat ze minder betekenen. Op mijn eerste plaat had ik het over een meisje dat mijn hart gebroken had – op HEAL noem ik haar gewoon bij naam, Caitlin”.
enola: Iets anders dan. Geef je nog steeds halftijds les?
Timothy: “Nee, al even niet meer – maar ik heb het wel lange tijd gecombineerd met muziek maken. Ik hield er wel van, al denk ik dat ik eigenlijk een betere schoolbusbestuurder dan leraar was. Maar die school was fantastisch. Een heel klein orthodox-Hebreeuws instituut, en de enige reden dat ik goed lesgaf was omdat ik maar zes of zeven kleine opdonders in mijn groep had. Een hecht groepje – en ik was niet eens Joods, maar ze aanvaardden me wel als een van hen. Dat was een magisch punt in mijn leven, bijna een soort vreemde vakantie. Ik tourde niet veel, ik schreef minder muziek, en het was alsof ik ergens in mijn twintigerjaren opeens een normale, werkende mens was geworden.”
enola: Als afsluiter: ik zag dat je een tijd terug op vraag van thefourohfive (een Amerikaanse muziekblog; sk) een review schreef van Chad VanGaalens nieuwe plaat. Heb je ooit journalistieke ambities gehad?
Timothy: “Eigenlijk was ik vroeger echt journalist. Ik schreef voor een heel erg vroege versie van een online magazine – en ik schreef bijzonder veel negatieve reviews, dus alle begrip als je dat straks ook met mijn plaat doet. (lacht) “
