Je weet wat te verwachten. Je vermant je, zet je schrap, zoekt het zwaartepunt van je lichaam op om je te kunnen verzetten tegen de frontale aanval die gaat volgen. Helaas, het mag niet baten: tegen de brute power van Full Blast is niets of niemand opgewassen.
Bijna zeventig is hij intussen, Peter Brötzmann, het ‘Monster van Wüppertal’, de monsterlong van de Europese free jazz, die als geen ander het fysieke aspect van de improvisatie belichaamt. De confrontatie met de beperkingen van het lichaam, maar ook de ravage die een muzikant met een doel voor ogen en agressie op overschot kan aanrichten. In de loop van de voorbije vier decennia heeft hij afdoende bewezen dat hij meer is dan zomaar een power player, dat hij in mooie dialogen kan treden, ingetogen routes verkennen. Maar niet met Full Blast, want die band speelt hardcore jazz.
Het heeft het manische van Zu en de duistere rand van Painkiller, maar het heeft vooral de lichamelijke impact van Last Exit, de legendarische noisejazzband waarmee Brötzmann de liefhebbers van cocktailjazz de gordijnen in joeg in de jaren tachtig en negentig. Full Blast volgt een vergelijkbare aanpak: een elektrische bassist (Marino Pliakas) die vingervlug een in beweging blijvend modderfundament legt, een drummer (Michael Wertmüller) die ontketend loos gaat als de bastaardzoon van Ronald Shannon Jackson en Slayer’s Dave Lombardo en dan Brötzmann, die hier, net als bij Hairy Bones, zweert bij de eenheidsmaat van de ademstoot: inhaleren, blazen tot de longen leeg zijn en opnieuw inhaleren en blazen. Gáán! En dat steeds opnieuw, tot de ogen bloeddoorlopen zijn.
Wie de band al aan het werk zag of de albums Full Blast en Black Hole in de kast heeft staan, die zal niet verrast worden door nieuw stijlen of speeltactieken. Binnen Full Blast wordt resoluut gekozen voor het geweld en de voornaamste interactie is vaak niet die tussen de muzikanten, maar tussen de verschillende intensiteitsniveaus. Het gaat van gespannen en dreigend, tot manisch, hysterisch en ronduit bezeten. De enige afwijking die zich deze keer voordeed, en dat is dan meteen eentje van formaat, was de aanwezigheid van de Amerikaanse rietblazer Ken Vandermark, die al meer dan een decennium deel uitmaakt van Brötzmanns Chicago Tentet en ook daarbuiten al vaak aan de zijde van de goeroe stond.
Vandermark is een gerespecteerd componist die er een onwaarschijnlijk intensief werk- en tourschema op nahoudt en mag, net als een Mats Gustafsson, gerekend worden tot de navolgelingen van de meester, die hij weerwerk mocht bieden op baritonsax en klarinet. Tegen alle verwachtingen in bleek het werken, met het kleine instrument succesvoller dan de kolos. Door zijn ronkende toon ging het baritongeblaat immers regelmatig verloren tussen de donderende bas en waanzinnige basdrums. De schellere klarinetsound contrasteerde dan weer duidelijk met het vuurwerk van Brötzmann, die het zelf deed met zijn indringende tarogato, tenorsax (in de eerste set) en altsax (tweede set).
De Amerikaan leek aanvankelijk wat geïntimideerd door het geweld en het volume van de band, maar gaandeweg leek hij zijn plaats te vinden en zelf meer initiatief te nemen. Er volgde een heftig saxduel, maar het wijvengekwetter van de tweede set, toen klarinet en tarogato het gingen uitvechten, was zo mogelijk nog indrukwekkender. En Brötzmann, hij braakte haast onmenselijke uithalen, scheurde, gierde en richtte verwoesting aan, joeg de intensiteitsmeter zó sterk het rood in dat het ding eenvoudigweg explodeerde. Er stond, zoals gewoonlijk, geen maat op ’s mans inzet. Spelen op leven en dood.
Kortom: geen stijlvolle trip voor de vingerknip, geen feest van subtiele interactie of voorzichtige vriendschap op een podium. Full Blast is een verwoestende bulldozer, een razende machine die alle interactie gebruikt in functie van de rauwe emotie en het muzikale kannibalisme. Hard, bruut, genadeloos.
Dit artikel verscheen eerder op draaiomjeoren.com
