Na dertien jaar stilte pakt new wave-dichteres Anne Clark nog eens uit met een album vol nieuw materiaal. Niets te vroeg in een wereld waarin meer dan genoeg fout loopt om je eens goed kwaad te maken. En dat is te merken aan het bij momenten woeste The Smallest Act Of Kindness. “Het gebrek aan cultuur in Engeland maakt me razend.”
enola: Hoe voelt het om terug te zijn na al die tijd?
Clark: “Ik was niet echt weg, hoor. Ik heb me alleen wat rustig gehouden maar ondertussen is er wel getourd, waren er een paar zijprojecten, een live-album. Dit is inderdaad wel mijn eerste studioplaat in jaren. Al bleef ik wel schrijven: door alles wat er de laatste twaalf jaar is gebeurd, begon ik de zin ervan in twijfel te trekken. Om te beginnen is er te veel van alles: te veel platen, te veel boeken, te veel eten,… (lachje) en ik wilde niet gewoon nóg iets toevoegen aan al dat consumeren. Ken je die uitspraak van Oscar Wilde, dat een cynicus van alles de prijs kent, maar van niets de waarde? Daar komt het op neer met dit eindeloos produceren. En daar wilde ik geen deel van uitmaken.”
enola: Wat deed je besluiten dat je opnieuw iets had toe te voegen?
Clark: “Dat was het gevolg van een traag proces. Toen mijn vader twaalf jaar geleden overleed, leek het me allemaal waardeloos: wat hadden al die boeken en teksten te betekenen als je toch sterft. De dood van mijn moeder enkele jaren geleden bracht compleet het tegenovergestelde te weeg. Plots vond ik dat je moet proberen, in dat korte bestaan dat we hebben, zoveel mogelijk te doen en te proeven. En toen ik zo ver was, ontmoette ik een paar heel bijzondere mensen — niet per sé omdat ze geweldige muzikanten zijn, maar als vrienden — die me ook aanmoedigden opnieuw muziek te maken.”
enola: Je bleef ondertussen grotendeels in akoestische vorm optreden, op de concerten met elektronicaduo Implant na. Dit is je eerste elektronische album in tijden. Was ook dat een geval van die juiste mensen te ontmoeten?
Clark: “Precies. Ook dat was zo’n element: op het einde van de jaren negentig en het begin van deze eeuw bulkte het van de elektronische muziek, maar niets klonk me opwindend in de oren. Uiteindelijk ontdekte ik Seelenschiff van de Duitse artiest Xabec, dat mij terug warm maakte voor elektronische muziek. Ik beluister véél elektronische platen, en meestal vind ik ze erg vervelend en ongeïnspireerd. Zijn plaat niet: hij gebruikt heel eenvoudige ideeën op een erg interessante manier, erg verfrissend.”
“Op mijn oude platen hield ik beide kanten duidelijk gescheiden van elkaar, maar dat had meer te maken met de twee fysieke kanten van een vinylplaat. Nu luisteren mensen anders naar muziek. En dit is misschien ook de eerste band die de beide soorten geluid in de vingers heeft, vandaar dat The Smallest Acts Of Kindness voor het eerst een mix van beide kanten biedt.”
enola: Met “Full Moon” heb je dan eindelijk nog eens een nummer dat helemaal klinkt als je hits uit de eighties.
Clark: “Ja! Toen Manuel (Richter, echte naam van Xabec, mvs) me dat stuk muziek liet horen, kwam de tekst er meteen uit. Hij wist echt iets te vatten met zijn muziek.”
enola: Het voelt alsof je de plaat heel bewust hebt opgebouwd van ingetogen naar “Full Moon”; alsof je de fans zegt: “en nu pas krijgen jullie waar jullie al jaren op wachten.”
Clark: “Zo cynisch was het niet. Die volgorde voelde gewoon het meest logisch aan: het moest een trip zijn die ergens naar toe ging. Er staan heel wat vreemde songs op het album en ik vind ik wel dat de luisteraars een beetje moeten werken voor ze krijgen wat ze willen. Dus ja; er zit wel zo’n element van doorzetten in.”
enola: Het voelt als een trip naar de duisternis. Van de rust van “Nothing Going On” naar het harde en zwartgallige trio “Prayer Before Birth”, “Full Moon” en “If”.
Clark: “Ik haat het idee dat mensen gedeprimeerd zouden worden door wat ik doe. Maar gewoon al het nieuws opzetten of de krant openslaan is voldoende om niet erg vrolijk te worden. Ik heb nu eenmaal de neiging om nogal sterk op zo’n dingen te reageren en er is veel in de wereld dat me kwaad maakt. Er is een tijd geweest dat mensen daartegen de straat op trokken. Nu is alles zo materialistisch en zo lang je ze niet raakt in hun eigen leven is alles oké. Ik word nog altijd heel boos over politiek en hoe wereldleiders de problemen aanpakken.”
“Het zit hem eigenlijk in de titel van de plaat. Meer en meer heb ik het gevoel dat het uiteindelijk allemaal neerkomt op hoe we elkaar behandelen; dat is wat belangrijk is, niet alle onzin erbuiten in de media en politiek. Het gaat om jou en mij. Ook “Full Moon” is daarop terug te brengen. Wij, ook ik, moeten veel bewuster bezig zijn met de ander en de wereld rond ons. We leven allemaal veel te veel op onszelf, en niet als deel van een geheel; we brengen de gevolgen van ons gedrag te weinig in rekening.”
enola: En hoe past de opbouw van de plaat daarin?
Clark: “Het gaat niet zozeer om woede, maar om het werken naar een uiteindelijk loslaten; een explosie uit reactie. “If”, het laatste nummer, is een heel hard nummer, iets dat ik nog niet eerder gedaan heb. Ik had eerder wel “Eye Of The Storm” gedaan, maar dit is anders. Het is belangrijk dat je de luisteraar uitdaagt en hem naast herkenbare dingen ook wel nieuwe dingen aanbiedt.”
enola: In “As Soon As I Get Home” laat je pianist Murat Parlak zingen. Hoe komt het eigenlijk dat jij zelf nooit hebt gezongen?
Clark: “Ho maar, in “Nothing Going On” zing ik wel degelijk een beetje hoor! Manuel had toen zelf iets over zijn track gezongen en hij stond er op dat ik ook zou zingen, dus… nu ja, het draaide niet zo slecht uit, denk ik. There is an element of singing there, maar dan op mijn manier. Vandaar misschien dat je het niet gehoord hebt, ja.” (lach)
“Ik weet dat ik een beperkte zangstem heb, daarom ben ik ook met dat reciteren begonnen. Het is ook iets heel krachtig om alles in je voordracht leggen. Toen ik opgroeide was ik gek van muziek, maar ook van poëzie, en ik heb nooit begrepen waarom de twee niet samengebracht zouden kunnen worden. Toen de new wave lostbarste kreeg ik de gelegenheid om dat te doen. En dan was er natuurlijk Patti Smith die toonde hoe het moest. Ongelofelijk hoe iemand die geweldig straffe teksten kon brengen over rockmuziek.”
enola: Net als haar heb jij die gift om een tekst echt tot leven te brengen, de woorden uit te spuwen.
Clark: “Er zijn nog mensen die het kunnen. Neem nu Van Morrisson, hij heeft ook erg sterke dingen gedaan. Nick Cave heeft het op zijn manier gedaan… Maar ja, het is een stijl die bij me past…”
enola: Je werkt meer en meer samen met Duitse muzikanten. Vind je bij hen meer gehoor dan in je thuisland Engeland?
Clark: “Ja. They hate me here, in England. Nuja, de wereld is zo klein tegenwoordig dat dat niet meer uitmaakt. Je kunt zo gemakkelijk de wereld rond communiceren dat het alleen nog maar hoeft te gaan om een wederzijds aanvoelen en begrip. Ik voel me een vreemde in Groot-Brittannië; het enige dat me nog hier bindt is de natuur. Niets meer. Ik heb het gevoel dat het niet lang meer duurt voor ik er weg ben, daar ben ik zeker van, al weet ik nog niet waarheen. Ik wíl niet per sé verhuizen, maar ik heb het gevoel dat ik geen keuze meer heb.”
enola: Kwetst dat gebrek aan erkenning in Engeland je?
Clark: “Het is in elk geval frustrerend. Ik verwacht niet als een grote artiest beschouwd te worden, maar het feit dat ik hier niet lijk te bestaan is wel rot. Telkens weer als ik iemand ontmoet, moet ik uitleggen wat ik doe en hoe het klinkt; dat is vreemd. Het stelt me teleur. Ze snappen het niet, wat ik doe; daarom heb ik er ook al meer dan tien jaar niet meer opgetreden. Engelsen kunnen niet om met ernstige zaken. Comedy is geweldig in Engeland omdat ze niets serieus kunnen nemen. Alles moet in de zeik worden gezet tot het niet belangrijk meer is. Ik ben te direct, te politiek, te ernstig voor hen. Daarom moet ik hier weg. There is very little to keep me here.”
enola: En wat zijn de opties dan?
Clark: “De hele wereld (lachje). Misschien Duitsland. Al zou ik ook wel graag naar ergens warmer willen gaan: Spanje of Griekenland. Hier in Engeland leven heeft iets gemeens. Er hangt veel geweld in de lucht. Ook het gebrek aan cultuur en nieuwsgierigheid hier maakt me erg, erg kwaad. Ik en Engeland: we zijn niet de beste vrienden.”
enola: Net als “This Be The Verse” vroeger, lijkt “Prayer Before Birth”, een gedicht van Louis McNeice, opnieuw een pleidooi tegen mensen die zonder veel nadenken kinderen maken.
Clark “Ik kan niet voor MacNeice spreken, maar een kind is zo’n leeg blad dat je kunt vormen en sturen. Het nummer is zeker niet tegen ouderschap, eerder over het potentieel dat zo’n kind heeft. Voor mij is de boodschap er één van verzet: je mag je niet laten vormen tot een gedachtenloze meeloper, louter een consument. Just say no to these things..”
