"Ze waren jong, welopgevoed en allebei nog maagd op deze avond voor hun huwelijksnacht, en ze leefden in een tijd dat een gesprek over seksuele problemen ronduit onmogelijk was."
Met deze openingszin begint de ontroerende roman Aan Chesil Beach van de Engelse schrijver Ian McEwan (Aldershot, 1948). Het verhaal in deze lang uitgelopen novelle handelt over twee Engelse twintigers — begin jaren zestig, nog voor de seksuele revolutie — die aan de vooravond van een mislukte relatie staan. Met sierlijk en gedetailleerd uitgewerkt proza legt McEwan een stukje menselijke natuur bloot die ditmaal gekenmerkt wordt door een gebrek aan communicatie. Een mank gelopen noodzakelijk basiselement in menselijke relaties.
De auteur neemt de lezer mee terug in de tijd, het voorjaar van 1962. Er wordt ingezoomd op een romantisch gelegen hotel aan Chesil Beach, in het Zuid-Engelse Dorset. Florence en Edward proberen te genieten van een feestmaal. Ze zijn net getrouwd en het wordt hun eerste nacht samen. De verwachtingen voor het eerste seksueel contact zijn uiterst gespannen. Met veel verve weet de auteur die spanning perfect over te brengen en tot op het einde te behouden. Hierdoor manifesteert de mogelijke seksueel fysieke toenadering tussen de twee hoofdpersonages zich ook als een literair omschreven voorspel. Zullen ze het nu echt gaan doen? Leidt het uitgestelde genot tot de beste bevrediging? In elk geval, het vermindert de lezer zijn aandacht niet.
De romantiek, de liefde, relaties, intimiteit, het huwelijk… het is van alle tijden en zo universeel dat het reeds menig schrijver heeft geïnspireerd. Ook McEwan slaagt erin om met de persoonlijke, particuliere en tijdsgebonden verhaalelementen en details nog iets toe te voegen aan het universele karakter van de thematieken. De menselijke natuur van de twee hoofdpersonages en de tijdsgeest van de vroege jaren zestig zijn perfect voor de geest te halen. Een menselijk onvermogen tot communiceren in tijden dat er boekjes bestonden als Handleiding voor jonge bruiden. Tijden waarin men door niets te doen ook veel kon verliezen. De fenomenen van onzekerheid en onmacht worden ragfijn ontrafelt.
In deze roman gebeurt er eigenlijk niet veel (één avond en nacht) waardoor de plot niet zo belangrijk is. Belangrijker is wat er zich in de hoofden van Florence en Edward afspeelt. Dit geeft McEwan de ruimte om met flashbacks de ontwikkeling van de twee karakters, hun afkomst, opvoeding, opleiding en hun toekomstverwachtingen gedetailleerd uit te schrijven. Toch wordt het huidig (tijdens die avond en nacht) gedrag en gevoel van de twee hoofdpersonages slechts suggestief verklaard. Hierdoor krijgt de lezer ook interpretatiemogelijkheden. Duidelijk is wel dat één enkele gebeurtenis een compleet leven kan bepalen.
