Als de berg niet tot Mohammed komt, zal Mohammed tot de berg gaan. Omdat België — nog maar eens — overgeslagen werd in het tourschema van Sam Baker, trokken we naar het Nederlandse Middelburg, waar de Texaanse rootsmuzikant een van de negen optredens bij onze noorderburen speelde.
Sinds Sam Baker in 2004 op vijftigjarige leeftijd zijn eerste album uitbracht (Mercy) heeft hij een klein, maar kwalitatief indrukwekkend oeuvre bij elkaar geschreven. Wie dacht dat hij met Say Grace uit 2013 zijn magnum opus had uitgebracht, moest vaststellen dat hij die prestatie vorig jaar met Land Of Doubt minstens evenaarde. In de aardig volgelopen Doopsgezinde Kerk — eigenlijk eerder een uit de kluiten gewassen kapel — in Middelburg kwam hij dat laatste album voorstellen in het gezelschap van de Nederlandse muzikant Bart de Win op piano en occasioneel op accordeon.
De eerste set begint meteen met drie nummers uit Land Of Doubt. Net zoals op plaat opent Baker ook hier met “Summer Wind” in een uitgebeende versie die nog breekbaarder en ongrijpbaarder klinkt. Hetzelfde geldt voor een hortend “Same Kind Of Blue”, waar het begin van het nummer bij gebrek aan percussie uit de studioversie hier bijna a capella gebracht wordt. “Margaret”, de derde nieuwe song, sluit het sterke openingstrio af. Baker brengt zijn nummers live alsof hij ze uit elkaar gehaald heeft en ze dan ter plaatse weer in elkaar probeert te steken. Het klinkt soms wat hoekig en onhandig, maar die typische Bakerstijl is uniek en werkt wel. Ook met ouder werk als “Signs”, “Waves” en een prachtig “Isn’t Love Great” weet een duidelijk goedgeluimde Sam Baker — getuige zijn jolige interacties met het publiek — te overtuigen. De eerste set wordt afgesloten met een vrolijk lied dat dat eigenlijk niet is (“Moses In The Reeds”) en een droevig nummer dat eigenlijk opgewekt is (“Odessa”).
Hetzelfde stramien tijdens de iets langere tweede set. Nieuw werk (“Peace Out”, “Say The Right Things”) wordt afgewisseld met oudere nummers. Bart de Win geeft met zijn harmonica “Pretty World” een extra mysterieuze dimensie en op “Button By Button” toont Baker dat hij ook een sensueel en verleidelijk nummer kan brengen. Er is ook tijd voor een paar verzoeknummers. “Changes” — over de teloorgang van het stadje waar hij opgroeide — en een aanvankelijk aarzelend gebracht “Palestine II” — “ik weet niet of ik het nummer zo uit de losse pols kan brengen” — zijn delicate pareltjes. Nog hoogtepunten? Het prachtige, swampy “Land Of Doubt” bijvoorbeeld, of de verstilde pracht van “Say Grace”. Paul Simons “Duncan” werd door Baker knap naar zijn hand gezet. Geen ogenblik misten we Simons originele versie en dat wil wat zeggen.
Maar dan moet het absolute hoogtepunt nog komen. In de inleiding van “Broken Fingers” vertelt hij hoe hij in de jaren ’80 het slachtoffer werd van een bomaanslag op de trein naar Machu Picchu in Peru. De Duitse familie (vader, moeder en zoon) bij wie hij zat, overleefde het niet. Hijzelf had die dag eigenlijk ook moeten sterven, maar overleefde ternauwernood. Na talloze operaties en met een lichaam dat daar nog altijd de sporen van draagt, wentelde hij zich de eerste jaren in woede en stortte hij zich op de drank. Tot op een dag de klik kwam dat hij gelukkig mocht zijn dat hij nog leefde, en er dus maar beter van genoot. Als je hem daar ziet staan en hij plots doodernstig wordt, dan blijft het nummer — hoe vaak je het ook al eerder gehoord hebt — na al die jaren nog altijd ongenadig aan de ribben kleven. Het daaropvolgende “Angels” dient als honing op de ziel, als een positieve tegenreactie. Afsluiten — bisnummers zijn aan Baker niet besteed — doet Baker met een gezien de locatie toepasselijk “Go In Peace”.
Sam Baker kan eigenlijk met niemand anders binnen het rootsgenre vergeleken worden. Met zijn eigen stijl — die deels ontstaan is door de blijvende gevolgen van de aanslag — heeft hij zich een geheel eigen niche verworven binnen de zogenaamde americana, zeker omdat zijn teksten een zeldzame poëtische kwaliteit hebben. In Middelburg bewees hij nog maar eens dat hij ook live een volstrekt uniek en te koesteren muzikant is. Al mag hij bij een volgende passage ook ons land wel eens aandoen.
