Met boeken als Sporen van toeval en La Casa verschenen recent enkele bijzonder sterke werken van de Spaanse auteur Paco Roca in het Nederlands. Het kruispunt is nu ook in dit taalgebied beschikbaar, maar vormt een buitenbeentje in het oeuvre van Roca. Dit pas vertaalde werk is immers het resultaat van een samenwerking tussen Roca en Joé Manuel Casan, de man achter Seguridad Social.
Huh? Seguridad Social is een Spaanse band die sinds begin jaren 1980 actief zijn, begonnen als punkpoppers (denk NOFX, maar dan in het Spaans) en gaandeweg geëvolueerd richting een geluid dat, heel kort door de bocht, enigszins tegen wereldmuziek aanschurkt (denk niet meer aan NOFX, dat is het belangrijkste). Casan liep ruim vijf jaar geleden Roca in een radiostudio tegen het lijf. Tijdens het daaropvolgende etentje werd door de ober een samenwerking gesuggereerd. Laat je nooit ideeën opdringen, luidt een ijzeren wet, een die beide heren niet blijken te kennen.
Het klikt tussen Roca en Casan, het duo gaat geregeld samen uit eten en brainstormt zich te pletter over hoe een muzikant en een striptekenaar samen iets creatief kunnen doen. Het idee: de muziekgeschiedenis uit de doeken doen in beeld en geluid, krijgt bij de ene (de muzikant) al sneller vorm dan bij de andere (de striptekenaar). Die laatste toont vooral hoe hij worstelt met het tot stand komen van zijn deel van het gezamenlijk project én geeft het resultaat weer van zijn ontmoetingen met Casan.
Wat die ontmoetingen behelsden, wordt aardig samengevat door de achterflap van het boek: “Ruim vier jaar lang voerden Roca en Casan gesprekken over muziek, strips, fans en de markt in een poging te begrijpen waar hun behoefte aan creativiteit vandaan komt en hoe je van je werk kunt leven zonder opgeslokt te worden door de industrie.” Het is geen spoiler om mee te geven dat de oorsprong van de creativiteit niet helemaal ontdekt wordt. Blijft over: veel gepraat over muziek en weinig getekende muziekgeschiedenis.
Is dat jammer? Ja en neen. Het is immers een bijna onmogelijke taak een originele invalshoek te vinden als je de muziekgeschiedenis wilt vertellen, dat ontdekt Roca ook in het boek. Bovendien is er eigenlijk, dat moeten we nu eenmaal toegeven, weinig of niets leuker dan een eind weg leuteren over muziek en al wat daarbij komt kijken. Tenminste: als je het geluk hebt een van de leuteraars in kwestie te zijn. Toevallige getuigen, en dat is een lezer uiteindelijk, lopen het risico wel heel snel verveeld te raken.
Het kruispunt is dan ook niet veel meer dan een aardige neerslag van de vriendschap tussen twee volwassen mannen en een soort introductie in de muziekindustrie. Het autobiografische aspect maakt een en ander, in het licht van de indrukwekkende boeken die Roca recent afleverde, best interessant, maar als geheel valt Het kruispunt jammerlijk licht uit.
