Met het verschijnen van Het Liedboek van Petrarca is de cruciale drie-eenheid van het Trecento, na de Decamerone van Boccaccio en De goddelijke komedie van Dante, in de Perpetua-reeks compleet. De verbluffende literaire kwaliteit van het werk is dankzij vertaler Peter Verstegen in zijn volledigheid toegankelijk gemaakt voor de Nederlandse lezer. Zijn uitstekende vertalingen en erudiete duiding ontsluiten de universele melancholie van dit meesterwerk.
Francesco Petrarca leefde in het Italië van de 14e eeuw. Hij was een groot wegbereider van het humanisme, getuige daarvan zijn levenslange studie van en Latijnse geschriften over de antieke cultuur. Zijn poëzie in de volkstaal beschouwde hij als bijkomstig. Het zijn echter deze lyrische en contrastrijke gedichten die zijn naam levend houden. Hierin verdiepte hij de toenmalige troubadourkunst en de hoofse benadering van de (onbereikbare) liefde door een existentiële geladenheid toe te voegen. Het Liedboek bevat 366 gedichten, meestal sonnetten en af en toe een canzone. De bundel heeft altijd een grote invloed uitgeoefend op andere kunsttakken, niet in het minst de muziek, met verschillende zettingen door polyfonisten als Orlandus Lassus en opvolgers zoals Monteverdi. Ook later echter werden zijn gedichten verklankt door bijvoorbeeld Schubert en Liszt.
Het is gemeenzaam bekend dat Petrarca’s platonische hunkering uitging naar de gehuwde Laura die in het eerste deel van Het Liedboek in leven is en gestorven aan de pest in deel twee. Het is de tijdloze tragiek en uiterste gevoeligheid van dit laatste deel die het meest naar de keel grijpt. Je zou het hoofdthema de liefde van de dichter voor Laura kunnen noemen, of meer universeel de vergankelijkheid, waarbij met grote virtuositeit een universele melancholie wordt opgeroepen. Veertig jaar lang lagen intense persoonlijke emoties aan de basis van de poëzie in Het Liedboek. Petrarca verheft zelfreflectie tot poëzie en creëert op die manier een tijdloos egodocument met een spectrum aan onderwerpen, van etherisch tot zinnelijk.
De naam van vertaler Peter Verstegen staat misschien slechts in kleine letters op de kaft, het zijn dankbare kapitalen die hij verdient. We zagen hem in de Perpetua-reeks van uitgeverij Athenaeum ook al opduiken voor vertalingen van gedichten van Heinrich Heine en Rainer Maria Rilke. Ook in de gedichten van Petrarca slaagt hij er met glans in de lenigheid en muzikaliteit van het origineel in het Nederlands te bewaren. Met grote spitsvondigheid poogt hij de rijke beeldtaal even verfrissend in onze taal over te brengen. Bovendien levert Verstegen de nodige achtergrondinformatie bij de vele verwijzingen naar de klassieke cultuur en de Bijbel, nog afgezien van de onontbeerlijke biografische details. Concurrentie heeft Verstegen wat vertalingen betreft niet. Frans van Dooren, die een aantal jaar geleden overleed, maakte, hoewel heel verdienstelijk, vertalingen van slechts 50 van de 366 gedichten. Ten opzichte van de vorige editie heeft deze tweede druk een belangrijke herziening ondergaan en moet hij het stellen zonder de Italiaanse tekst, die weliswaar makkelijk afzonderlijk te verkrijgen is.
Lange tijd zal men deze gedichten, een voor elke dag van het jaar, herlezen en zich erdoor laten ontroeren. Zorg dat deze titel op ooghoogte in uw boekenkast komt te staan.
