Terwijl de ene na de andere kop rolt in zaken waarin seksueel onaangepast gedrag centraal staat, brengt Scratch Robert Crumbs Bible of Filth opnieuw uit in een herziene, uitgebreide versie. Voer voor viezentisten, maar soms toch ook meer dan louter dat.
Wat te doen met de Bible of Filth, die hier zomaar op de dag des heren binnen plofte? Lezen uiteraard, nonchalant alsof er niets aan de hand is, maar toch hopend dat een voorbijganger geen nieuwsgierige blik naar beneden zal laten dwalen.
Dan is er eigenlijk al iets mis, natuurlijk. Wie niet sociaal op z’n gemak is omwille van de lectuur die hij in handen houdt, heeft of een leesprobleem of heeft iets in handen dat niet helemaal koosjer is.
En ja, op een van de eerste pagina’s roeit een naakt ventje een rivier af, gezeten op een gigantische, eveneens in Adamskostuum gehulde zwarte dame, met lippen die zelfs de meest rabiate pro zwarte pieten activisten zouden doen aarzelen bij het aankleden van hun grote held. “All Asshole Comics” heet de plaat niet toevallig.
Wie er aanstoot aan neemt, bladert best niet verder, want het wordt alleen maar erger. Tot een familieverhaaltje waarin incest naar voor komt als hoogste goed. Dat een groot gedeelte van de hier geserveerde strips als behoorlijk vrouwonvriendelijk gelden, is bijna vanzelfsprekend.
Maar ach, soms is het gewoon kolderiek: een personage als Dicknose (exact wat u er zich bij voorstelt), ergens is het soms, bedoeld of niet, eigenlijk heel grappig. En dan is er natuurlijk Mr. Natural, een van de meer uitgewerkte karakters van Crumb. En zegt de auteur zelf niet in het boek dat hij het eigenlijk allemaal goed bedoelt en dat wat hier gepresenteerd wordt niet meer is dan “infantile fantasy from a sick, immature mind”?
Kan dit dan door een ironische bril bekeken worden? In een historische context geplaatst? Dat eerste eventueel, mocht het niet zo’n overvloed zijn. Honderden pagina’s gerampetamp is zo mogelijk ronduit vermoeiend. Het tweede: ja, daar valt effectief iets voor te zeggen.
Enkele decennia geleden, toen een golf van vrijheid over een nog starre samenleving rolde, moet het een openbaring geweest zijn. Eindelijk iemand die lak had aan eender welk heilig huisje, die een puberaal genoegen schepte in grenzeloos provoceren en bovendien nog eens tot de beste tekenaars van zijn generatie, en de daaropvolgende, behoorde.
Vandaag lijkt een meer genuanceerde aanpak misschien geschikter, al zijn er nog genoeg uiterst conservatieve krachten in de wereld die, met een puberaal genoegen, een pets rond de oren verdienen met deze Bible of Filth. Wie echter iets meer verwacht dan een puberale insteek, vindt elders in het oeuvre van Crumb interessanter lees- én kijkvoer. Maar houd bovenal, zoals Crumb het zelf verwoordt, vooral in het achterhoofd dat het uiteindelijk niet meer is dan een stripboek, zelfs al kreeg het de titel Bijbel mee.
