Welkom op planeet Grom Wom.
Percussionist Karen Willems was altijd al een muzikant die graag een loopje nam met de verwachtingen. Dat kwam nog het sterkst tot uiting via de cassettereeks van haar solomissie Terre Sol: de vier delen Grondwerken Willems, Seslerde, Bentillse Berber en Schreve die verschenen in coronajaar 2020. In het voorjaar van 2022 gevolgd door dubbelelpee Grichte, die haar liet horen in twee gedaantes: solo en met het kwartet Terre Sol Four. En als die genereuze release aanvoelde als een soort van culminatiepunt, dan betekende het zeker niet het einde van die persoonlijke uitstappen. In mei van dit jaar had Willems een residentie in KAAP (Brugge), waar ze K A A P M I J bij elkaar speelde, opnieuw een gelimiteerde tape voor een klein publiek.
Want je moet snel erkennen: dit is geen voer voor de massa, voor onvoorbereide luisteraars die vooral snakken naar songs met aanknopingspunten. Willems duikt resoluut in de verbeelding, haar verbeelding, en die is kleurrijk en vol verrassingen, maar ook tegendraads, mysterieus en ongrijpbaar. K A A P M I J is geen oefening in muzikaal extremisme, maar het voelt alsof je meer dan ooit tevoren in Willems’ onderbewuste, of op z’n minst een pure, spontane flow belandt. Al kan het ook horten en stoten, struikelen en hoekig wentelen. Doorheen deze krappe veertig minuten (8 stukken) kan je wel beginnen aan een lijstje van het gebruikte instrumentarium – percussie, elektronica, keyboards, huis-, tuin- en keukenobjecten – maar ze worden allemaal door de mangel van haar verbeelding gedraaid.
Dergelijke muziek wordt vaak afgedaan als obscuur en ondoordringbaar. Dat kan het zijn voor sommige oren. Maar doe je een inspanning om conventies en verwachtingen even opzij te zetten, dan gaat het plots over mogelijkheden en worden deze geluidscollages geen massieve, wereldvreemde blokken, maar even mysterieuze en surreële als intrigerende trippen langs en door een fascinerend mentaal landschap. Het zit vol ruis- en bromklanken; bewerkte, half weggemoffelde en soms onherkenbare geluiden, alsof je zit te luisteren naar het gewoel van dieren in een overvolle knutselwinkel. En dat dan vol effecten gestoken. En vervolgens achterwaarts afgespeeld. Of zoiets. De indrukken vliegen je om de oren.
Er zijn plotse wendingen, exotische vibes, sjamanistische wartaal, iele en dromerige zanglijnen, futuristisch aandoende escapades met space is the place-allure. Er zijn momenten die delicaat in elkaar gepast werden, net zoals er bij momenten uitgehaald wordt met onverwachte grandeur. Het klinkt soms ook wat neurotisch, met een vergrootglas gericht op een klein irritant geluidje. Wat later duikt er een zoemende puls op, alsof Willems de hartslag van een machine zonder nut wist vast te leggen. Of uitgevonden heeft. Het is dat soort release, eentje die in elkaar gebokst werd na een verkenningskamp bij de Groupe de Recherche de Musique Concrète van Pierre Schaeffer en co.
Maar je moet er eigenlijk ook niet té veel achter zoeken en vooral het mysterie volgen. Willems is het er vermoedelijk vooral om te doen om de dingen los te laten, te benaderen met een open geest en het verleden dat je toch niet kan tegenhouden te laten doorsijpelen in zo spontaan mogelijke interactie met materiaal en ideeën. Dat ze dit koppig blijft voortzetten, is te bewonderen. Dat de resultaten steeds weer nieuwe facetten van haar wereld laten horen, is de kers op de taart.
K A A P M I J verscheen op cassette en digitaal.
