Met de herdruk van Paasparade (Easter Parade, 1976) in 2007 kreeg de ‘vergeten’ schrijver Richard Yates in Nederlandstalig gebied opnieuw – eindelijk? – de aandacht die hem al langer te beurt had moeten vallen. Ondertussen is van zowat al zijn werken de vertaling in het Nederlands verschenen (met een oeuvre dat slechts zeven romans omvat nu ook weer geen titanenwerk), met Een goede school als een van de hekkensluiters.
Yates’ werk wordt gekenmerkt door een sterke autobiografische inslag enerzijds en een zwartgallige, pessimistische ondertoon anderzijds. Zijn personages zijn maar al te vaak geboren mislukkelingen die ondanks de schamele pogingen die ze ondernemen gedoemd lijken om eeuwig te falen. Ook in Een goede school (A Good School 1978) loopt het leven niet van een leien dakje, al is er wel een opvallend verschil met Yates’ ander werk. Waar zijn romans doorgaans rond slechts een of enkele personages en hun onderlinge interactie draaien, is er in dit werk namelijk sprake van meerdere protagonisten. Yates’ alter ego William Grove is niet eens degene die er het meest bekaaid vanaf komt.
Die rol is weggelegd voor het typische Yates-personage Jack Draper, de chemiedocent die getekend door polio bijna verlamd is en lijdzaam toeziet hoe zijn vrouw een affaire heeft met de docent Frans La Prade. Maar ook Draper lijkt maar een bijrol te spelen in het boek dat als belangrijkste personage misschien wel de Dorset Academy zelf heeft. Het internaat, opgericht door een excentrieke oude dame, is de biotoop waar de kleine drama’s zich ontvouwen en studenten en docenten elk trachten een plek te vinden. Naast Grove en Draper komen een rits andere figuren aan bod waaronder de in zijn ambities gefnuikte docent Engels Edgar Stone, directeur Knoedler, die continu op zoek is naar fondsen om de school recht te houden alsook Groves medestudenten Terry Flynn, Hugh Britt, Pierre Van Loon en tal van anderen.
De vele levens die naast en door elkaar lopen maken de kracht en de zwakte van Een goede school doordat het tal van verhalen en potentiële conflicten impliceert maar ook een duidelijke, gerichte hand vereist. En net daar schiet Yates ditmaal te kort. Weliswaar weet hij opnieuw de tragiek en de worsteling van zijn (vele) personages te typeren maar tegelijkertijd staat hij te schetsmatig bij hun levens en interactie stil, alsof hij zelf niet kan kiezen aan wie hij aandacht wil besteden. Zelfs Grove, die het vaakst aan bod komt in het boek, wordt te oppervlakkig beschreven om echt sympathie of deernis op te wekken. Het personage maakt zijn potentieel nooit waar, ietwat paradoxaal genoeg net de kritiek die zijn docenten op zijn werk hebben.
Yates plant in Een goede school heel veel zaadjes die hij zelf jammer genoeg niet tot bloei laat komen. De spanningen tussen de studenten en de moeite die Grove heeft om voor zichzelf een plek te vinden, komen slechts met mondjesmaat aan bod, evenals de spanningen tussen de docenten en de steeds terugkerende financiële zorgen van het schoolhoofd Knoedler. Zelfs de aanval op Pearl Harbour en de beslissing van de VS om zich mee in het oorlogsgeweld te storten blijven niet meer dan kanttekeningen bij een verhaal dat zich te achteloos ontplooit. Verhaaltechnisch blijft Een goede school te weinig ontwikkeld om meeslepend te zijn. De meerwaarde van het boek ligt dan ook voornamelijk in de schrijfstijl van Yates die zoals steeds uitgepuurd en zakelijk is. Een goede school is een goed boek, maar een schrijver van Yates’ kaliber had met dit materiaal veel meer kunnen aanvangen.
