John Curran maakte indruk in 2006 toen hij The Painted Veil maakte, een stijlvolle verfilming van de klassieker van W. Somerset Maugham. Maar dat krediet speelde hij vrijwel volledig kwijt met zijn opvolger Stone, een verwarde en verwarrende misdaadfilm, die duidelijk grote ambities had, maar volledig uit elkaar viel in onsamenhangende plotwendingen en bizar frequente shots van de priemende tepels van Milla Jovovich. Hij herpakt zich gedeeltelijk met Tracks, een waar gebeurde road movie die zich vooral laat genieten als visueel spektakel én als definitieve bevestiging dat Mia Wasikowska (zie ook Stoker) echt wel één van de actrices van het moment is.
Wasikowska speelt Robyn Davidson, een jonge Australische vrouw die anno 1977 een tocht van 2.700 kilometer door de Australische woestijn onderneemt, op haar eentje, met enkel vier kamelen en een hond als gezelschap. Sporadisch krijgt ze bezoek van National Geographic-fotograaf Rick Smolan (Adam Driver) of van een aboriginal gids die haar door spiritueel betekenisvolle plekken moet leiden, maar voor de rest is ze weken, zelfs maanden lang alleen met de natuur.
Dat alles is – uiteraard – gebaseerd op een waar verhaal, dat achteraf door Davidson zelf in een boek werd gegoten dat sindsdien een cultstatus heeft bereikt. Tracks is min of meer voor Australië wat On the Road is voor Amerika: een definitief statement over de relatie tussen een individu en het land waar ze in leeft en een ultieme battle cry voor vrijheid, met hoofdfiguren die zich bewust losscheuren van de maatschappij. Net zoals de verfilming van On the Road, heeft ook Tracks overigens jaren lang op de plank gelegen voordat de camera’s eindelijk draaiden – op verschillende momenten gingen Nicole Kidman en Julia Roberts de hoofdrol spelen. Gelukkig laat het resultaat zich deze keer beter bekijken dan Walter Salles’ nobele mislukking van enkele jaren geleden.
Curran besteedt de eerste akte van zijn film, waarin hij toont hoe Davidson zich voorbereidt op haar tocht, aan het moeizaam verklaren van haar motivaties: wat bezielt dit meisje om maanden lang de woestijn in te trekken? Curran en scenarist Marion Nelson laten liever niet te veel aan de verbeelding over en gebruiken een opdringerige voice-over om maar al te letterlijk aan te geven hoezeer ze zich verveelt en hoe ze verlangt naar een ontsnapping van het conventionele leven. Daar bovenop krijgen we een nogal gemakzuchtig en weinig overtuigend jeugdtrauma dat ook het een en ander moet verklaren – we krijgen flashbacks naar de kleine Robyn, wiens moeder vroegtijdig overlijdt, waarna ze door haar vader wordt afgescheept en ze zelfs haar hond moet afgeven, het arm schaap!
Maar anderzijds – en hier is de film wél iets boeiend op het spoor – zien we een scène waarin Robyn, kort voor haar vertrek, bezoek krijgt van vrienden en familie. Terwijl de anderen praten, lachen, drinken en roken, voelt zij zich afgesloten van het hele gezelschap. Het interesseert haar niet. Die vervreemding van de maatschappij, die behoefte om alleen te zijn, zit duidelijk in haar karakter gebakken en is, in het digitale tijdperk van eeuwige bereikbaarheid, waarin het steeds moeilijker wordt om nog alleen te zijn, herkenbaarder dan ooit. Robyn Davidson ondernam haar reis voordat mensen burn-outs kregen omdat ze zo verhangen waren aan hun smartphones, maar het onderliggende gevoel is wel hetzelfde.
Tijdens de vroege fase van de reis, dreigt Tracks heel even een soort Out of Africa te worden: fotograaf Rick duikt zowat elke vijf minuten op en uiteraard belanden ze na een tijdje met elkaar in bed. Van de eenzaamheid die Davidson opzocht, is eigenlijk weinig sprake en het begint er op te lijken dat Curran, ondanks alles, er toch voor kiest om een veilig, conventioneel liefdesverhaaltje op te hangen aan zijn premisse. Maar geen nood, want dat trekt hij recht in de tweede helft van zijn film. Rick Smolan verdwijnt grotendeels van het toneel en de confrontatie tussen Davidson en de natuur mag eindelijk centraal staan. We krijgen adembenemende beelden van de woestijn, gracieus in beeld gezet door Mandy Walker, die ook al Australia inblikte voor Baz Luhrmann. In de flashback-scènes (sowieso al de zwakste van de film) laat ze zich iets te veel verleiden tot Terrence Malick-achtige kikvorsperspectieven tegen de zon in, maar voor het overige weet ze perfect de dromerige, poëtische sfeer te creëren die dit verhaal verdient.
De Australische outback heeft altijd al uitgenodigd tot mystieke, quasi-religieuze thema’s; kijk maar naar Nicolas Roegs Walkabout of Peter Weirs Picnic at Hanging Rock, twee absolute klassiekers die tussen neus en lippen suggereerden dat de Aboriginals er misschien nog niet zo ver naast zaten met hun geloof in geesten en de spirituele kracht van de natuur. Hell, zelfs Luhrmann had een aboriginal personage dat spiritueel contact kon leggen met een kudde vee. Dat is een richting die Curran – allicht bewust – nooit uit gaat. De woestijn bestaat uit zand, meer niet. Geen mumbo jumbo voor deze regisseur; Davidsons reis is in de eerste plaats fysiek gevaarlijk en in de tweede plaats een emotionele confrontatie met zichzelf en de wereld om haar heen. Het is geen exposé over de mystieke kracht van het Australische landschap. Dat gevoel van letterlijkheid, van rationalisme, verhindert de film om ooit echt een vlucht te nemen in pure poëzie – Tracks is en blijft een strikt narratieve, zelfs ietwat prozaïsche film. Maar goed, mooi is hij wel en hij raakt sowieso interessante thema’s aan over de behoefte aan eenzaamheid in een wereld die dat systematisch probeert te verbannen.
Mia Wasikowska (die in Tracks opvallend veel weg heeft van Claire Danes, trouwens) is ijzersterk in de hoofdrol. Ze hengelt nergens naar de sympathie van het publiek, blijft altijd subtiel in haar emoties en straalt autoriteit uit waar nodig. Wasikowska geeft nooit de indruk dat ze te veel doet of te hard aan het proberen is, wat, zeker bij jongere acteurs, een zeldzaamheid is.
Tracks dreigt nooit een klassieker te worden, maar het is een degelijk drama, met een knappe visuele stijl en een sterke inhoudelijke drive. Stone is bij deze dus vergeven en vergeten.
