Harmony Korine is al vanaf het begin van zijn carrière als scenarist-regisseur een man van uitersten. Het begon allemaal in 1995 met het grauwe aids – en tienerdrama Kids. Korine schreef het scenario van die film op 22-jarige leeftijd en schetste de leefwereld van enkele losbandige New Yorkse jongeren die zich te goed doen aan seks, drank en drugs. Volgens sommige critici fungeerde de film als een relevante maatschappelijke commentaar, volgens anderen was het niets anders dan wansmakelijke exploitation met pedofiele trekjes. Anyhow, Korine trok er zich weinig van aan en startte in ’97 zijn regisseurscarrière met Gummo. Met Mister Lonely en Trash Humpers zou hij nog enkele bedenkelijke arthouse filmpjes bijmaken. Het tij lijkt wat te keren, want met Spring Breakers waagt hij zich met kleine stapjes in de mainstream. Ook ditmaal een film die tot zeer uiteenlopende interpretaties uitnodigt. Is Spring Breakers een pretentieloos festijn aan jeugdige excessen of een bitsige kritiek op de pop- en jeugdcultuur? Een feest voor het oog alleszins.
De film opent op een voorspelbare toon. Vertraagde beelden van feestende jongeren op een strand, een brandende zon, vibrerende dijen, ontblote borsten die zorgeloos alle kanten uitslaan en glinsteren door de alcohol die er als een beekje over stroomt, dat alles ondersteund door de daverende beats van Skrillex. Eens de toon is gezet bevinden we ons in het gezelschap van Faith (Selena Gomez), Candy (Vanessa Hudgens), Brit (Ashley Benson), en Cotty (Rachel Corine), vier jonge studenten die maar al te graag willen wegvluchten van hun mistroostig stadje om de bloemetjes te gaan buitenzetten in Florida. Eén probleem: niet genoeg geld. Een probleem waar Candy, Brit en Cotty al snel een oplossing op vinden door een klein restaurant te overvallen. Eens het geld in handen kan het feest beginnen, totdat ze met hun kleurrijke bikini’s achter de tralies belanden. Spring break lijkt teneinde, totdat de borgtocht van de onwetende meisjes wordt betaald door Alien (James Franco), een zelfverklaarde gangster met ambitie. Alien neemt de meisjes op sleeptouw, een ervaring die al snel een donker kantje krijgt.
De promotiecampagne van Spring Breakers kan je op zijn minst wat misleidend noemen en je kan het mensen moeilijk kwalijk nemen dat ze wat onwennig staan tegenover het idee om naar een film te gaan kijken over vier schaars geklede jongedames die zich enkel lam willen zuipen en zoveel mogelijk van de grond willen komen. Toch mikt Harmony Korine iets hoger dan een doordeweeks filmpje voor het bronstige tienervolk en levert hij een film af met heus cult-potentieel. Onder de oppervlakkigheden van fuivende jongeren die cocaïne van elkaars lichaam snuiven en elkaar op weinig subtiele manier proberen binnen te doen, weet Korine enkele ideeën en kritieken te smokkelen die deze film verbazingwekkend genoeg nog het kijken waard maken.
Eerst en vooral prikt Korine gaten in de idee dat de hoofdpersonages hun saaie en mistroostige studentenleventjes inhoud kunnen geven door te vluchten naar het fuifwalhalla van Amerika. Spring Breakers is een film met een melancholische en licht fatalistische toon. Faith, Brit, Candy en Cotty hebben er veel voor over om de tijd van hun leven te beleven tijdens spring break, maar Korine weet al snel de leegte van dit bacchanaal ritueel te vatten. Hiermee valt hij af en toe in herhaling door maar drank, drugs en seks te blijven tonen, maar aan de andere kant is dat ook net het punt: de ervaring van een echte “spring break” is ook niet meer dan een constante opeenstapeling van drank, drugs en seks, een vicieuze cirkel die aanhoudt totdat iedereen weer braaf naar school moet. Nihilisme ten top. Die doelloze houding krijgt al snel een campy en bijtende bijsmaak wanneer de meisjes zich ontpoppen tot volwaardige bimbos in arms en zich met plezier laten meevoeren door Franco’s criminele activiteiten.
En wat werd er in de handen gewreven toen bleek dat Selina Gomez, Vanessa Hudgens en Ashley Benson – sterretjes waarvan menig puisterige teenager hyperventilerend begint te gillen – zichzelf de weinig verhullende bikini’s zouden aanmeten. Uit interviews blijkt dat Korine een hekel heeft aan grote corporaties. Dat hij drie van Disney’s bekendste sterretjes heeft weten te strikken voor dit soort trashy pop art is dus eigenlijk een soort anarchistisch statement van de regisseur. In your face, Walt! Geen onschuldige voorbeelden meer voor jonge kinderen, maar sletterige levensgenieters op een grenzeloze zoektocht naar genot. Hun (niet onfraaie) lichamen worden daarbij uitgebreid en verlekkerd in beeld gebracht. Enkel Selena Gomez speelt het heilige boontje dat zich vragen stelt bij de eindeloze party die de andere meisjes achterna jagen. En eindelijk zien we James Franco eens in een rol waar hij zich in thuis voelt en waarbij het niet lijkt alsof hij met tegenzin staat te acteren. Franco is genietbaar als hustler met dreadlocks op zijn kop en grills in zijn mond. De acteur amuseert zich en zorgt voor enkele hilarische scènes. Let vooral op de montage met Britney Spears’ Everytime op de achtergrond. Een heerlijk sardonische en contrastrijke scène. Op visueel vlak is de film toepassend uitbundig, met een oogverblindende orgie aan kleuren en een resem fluorescente beelden, die we te danken hebben aan een Belg, namelijk cameraman Benoit Debie.
Niet dat de film geen opvallende mankementen gevat. Zoals gezegd waagt Korine zich al eens aan herhaling, waardoor de prent soms eentonig aanvoelt. De film wisselt ook constant tussen flashbacks en flashforwards, wat in het begin een leuk trucje is, maar na een tijdje heb je het wel gezien. Net als de vier dames, heeft ook het verhaaltje weinig om het lijf en is het soms moeilijk hoogte te krijgen van de motivaties van de personages. De meisjes willen de ultieme spring break-ervaring beleven en al hun remmen losgooien, maar dan nog is het moeilijk om te doorgronden wat dààr dan achter zit (àls er al iets achter zit). Het slot van de film voelde dan ook onvermijdelijk bij de haren getrokken.Een mooi plausibel en samenhangend geheel is Spring Breakers spijtig genoeg niet.
Spring Breakers is het snoepje van de maand, eentje dat lekker in de mond ligt zolang het duurt, maar niet voor iedereen even zoet is. Er rammelt wat aan de film, maar Korine’s overtuiging om effectieve en licht bijtende teen trash te brengen, zorgt wel voor een film die je aandacht weet vast te houden door zijn intrigerend karakter. Of door de tientallen borsten die de revue passeren, dat kan ook.
