Een clash tussen Mysterie en Melancholie, vanavond in de stad van M (ja, dat is drie keer met hoofdletter). En ook wel: van het beste dat Antwerpen en Limburg momenteel te bieden hebben op muzikaal vlak. Echo Beatty en Jan Swerts brachten respectievelijk met Tidal Motions en Melancholie van de anatomie onlangs ijzersterke platen uit.
Voorprogramma’s zijn altijd goed bedoeld, maar kennen meestal hun plaats in de hiërarchie. In liverecensies worden ze even beleefd als bondig vermeld — al is het maar om niet over te komen als de ongeïnteresseerde tooghanger — en negen keer op tien worden er voorzichtige termen als veelbelovend of groeipotentieel opgeplakt. Niet zo bij Echo Beatty, ofte Annelies Van Dinter en Jochem Baelus, die met Tidal Motions een dijk van een debuut uitbrachten. Dat elk voorwerp een instrument is voor Baelus en Van Dinter ook live flirt met de vergelijkingen met Beth Gibbons, daar waren we op voorbereid. Maar dat eerie sfeertje, dat wordt heerlijk voelbaar.
”Pretending” neemt uitvoerig de tijd om op te bouwen, zoals alle vijf nummers vanavond trouwens. Een tweeakkoordenriedel op gitaar wordt gesampled, terwijl de gitaar van Baelus een oude filmprojector imiteert. Het effect is hypnotiserend. “Dirty Beaches” staat niet op de plaat, maar wordt ter gelegenheid van Record Store Day op 20 april uitgebracht als single op vinyl. Tijdens “The Soft Side” blijkt Van Dinter goed bij stem te zijn ondanks de hardnekkige keelontsteking, zo vertrouwt ze ons toe tijdens het stemmen. De set verloopt traag, maar elke ingreep is minutieus en draagt bij tot het geluid dat hen nu al kenmerkt. Sterk, we hebben ons moeten inhouden om de plaat geen tweede keer te kopen.
Jan Swerts dan, de docent uit Limburg. De man is vanuit een niet te negeren drang artiest, als een jeuk die niet weg gekrabt geraakt, een beetje zoals wij moeten recenseren. Dat de man niet graag optreedt, wist u misschien al (ter promotie van Anatomie van de melancholie worden slechts drie podia aangedaan), maar dat wil niet zeggen dat hij het niet kan. Na de intro “Al wa doo op volgt” begint hij aan de ‘beloofde’ bindteksten, aanvankelijk bijna plichtsbewust en vaak ironisch, maar toch vooral eerlijk in de anekdotes en inspiratie die aan elk nummer vasthangen.
Hij deelt het podium met drie blazers en een strijkkwartet, die de composities van op de plaat trouw blijven en ook enkele nummers van op het debuut Weg, met name “Driekruisenstraat 107” en “Singelstraat 11”, extra invulling geven. Swerts zelf zit een beetje van het publiek weggedraaid vanachter een zwarte vleugelpiano, net genoeg om ook de geprojecteerde schilderijen van Stijn Felix te kunnen zien, die aan elk nummer van Melancholie gekoppeld zijn. Zo kijkt Patricia de Martelaere mee, een van de boeiendste mensen waar Swerts les van kreeg en kende tout court, tijdens het nummer “Een verlangen naar ontroostbaarheid”. De muziek is even prachtig als de titel. Geluid en stilte zijn evenwaardig en de kunst van het weglaten wordt in ere hersteld vanavond.
Voor “De doden die nog levend zijn” neemt Swerts het op voor Stef Bos en meer bepaald zijn plaat De onderstroom, “meer dan alleen maar bommamuziek”. Een evidentere held lijkt Wim Mertens, dat hoorden we uiteraard al eerder. “Voor de deugd” en “Na de deugd” zijn dan ook aan hem opgedragen en ook aan vader Swerts, die tijdens de ritten naar school altijd Mertens draaide. Die twee nummers sluiten de set na een uur af. Op die manier is de man ons te snel af, voor we beginnen te schuifelen of een eerste keer op het horloge te kijken. Men moet spaarzaam zijn met schoonheid, veel langer was net te veel van het goede geweest, al is “Alkenstraat 9” een mooie bis: Swerts solo achter de piano en halfweg een trompet vanuit de backstage. En zo was het goed. We gunnen Swerts zijn plaats uit de spotlights. Tot het weer jeukt.
Wie Jan Swerts nog live aan het werk wil zien in de nabije toekomst heeft niet veel keuze meer: cc Het Casino in Houthalen is waar u moet zijn op 29 maart.
