Aan pretenties geen gebrek: op de achterflap van dit boek vermeldt Uitgeverij De Bezige Bij Antwerpen dat ”Wouter Deprez ontdekt de wereld een integer, bezield en noodzakelijk boek over onze tijd is.” Een literaire overdrijving die kan tellen, vooral voor wat de “noodzakelijkheid” betreft.
Stand-up comedian Wouter Deprez verraste de wereld reeds met twee kinderboeken bij Uitgeverij De Eenhoorn, telkens in samenwerking met een bekend illustrator, en ook zijn theatershow Eelt verscheen al in boekvorm. Voor Deprez’ nieuwste, een zoektocht naar het bijzondere in het alledaagse, ondernam de komediant en schrijver een trip door Vlaanderen aan de zijde van freelance-fotograaf Jonas Lampens, wiens foto’s sedert 2006 geregeld te zien zijn in De Morgen. De foto’s zijn het meest opmerkelijke deel van het boek. Lampens deelt met Deprez het oog voor humor in een dagdagelijkse context en de plaatjes met een komische ondertoon zijn de beste. Daarnaast sluipen ook integere portretten of melancholische landschappen de bundel binnen. Lampens toont zich daarmee als een kunstenaar die alle aspecten van zijn vak beheerst en wiens fascinatie voor het Vlaamse leven zich niet uitsluitend uit in Lieve Blancquaert-achtige gesuikerde pamfletten. Zijn selectie is echter niet unaniem sterk en net als in Deprez’ teksten ligt de anekdotiek er soms iets te dik op. Gelukkig drukte De Bezige Bij de foto’s af op hard glinsterend papier, waardoor de geslaagde afbeeldingen (de overgrote meerderheid overigens) prachtig tot hun recht komen, in een intens, maar realistisch kleurenpalet.
Net als Lampens ontdekt Deprez het Vlaamse leven als een enthousiast kind. Het in vraag stellen van wat algemeen als “banaal” wordt aanzien, loopt ook als een constante doorheen Deprez’ andere werk, zowel in het theater als in de literatuur. Meermaals vertrekken de door hem uitgedachte komische situaties uit het leven van alledag en werkt de herkenbaarheid bij de toehoorder uiteraard drempelverlagend voor wat de appreciatie van zijn humor betreft. In Wouter Deprez ontdekt de wereld blijkt het iets moeilijker om zijn enthousiasme over de meest pietluttige zaken te delen. Weliswaar komt de schrijver aanzetten met fijne opmerkingen en gevatte situatiehumor, maar het vertrekpunt van de bundel was iets te nostalgisch van aard. Met nostalgie op zich is uiteraard niets mis, maar Deprez rationaliseert zijn verlangen om dat vroegere leven te bevatten te weinig om de lezer te motiveren verder te lezen. De korte hoofdstukjes, het formaat dat aangenaam in de hand ligt en bovenal de warme vormgeving van Dooreman zorgen er uiteindelijk voor dat de lezer het einde van het boek zonder veel problemen haalt, maar als een “noodzakelijke leeservaring” voelt dit boek eigenlijk nooit aan.
Naast de losse samenhang en de willekeur van de gekozen onderwerpen, is het ontbreken van een lijn een van de problemen waarmee het boek te kampen heeft. De tien reportages, gaande van het volgen van een geitenboer en het ondervragen van privéwerksters over een bezoek aan de Stock Américain tot de Meense Barakken en het idyllische verblijfoord Kosmos in Westouter, zijn allemaal verbonden door een aantal gemene delers: hoe is datgene wat eens hoog in aanzien was, zo teloor kunnen gaan? Maar ook, en misschien belangrijker: wat drijft mensen te doen wat ze doen? Deprez plaatst zijn eigen (herkenbare) gemopper tegenover de levenslust die mensen uitstralen die dagelijks tot 16 uur actief aan het werk zijn. Dat is niet onaardig om lezen, maar van de sentimentaliteit raakt de lezer gaandeweg doordrongen en zowel aan de relevantie van dit boek als aan de oprechtheid van Deprez’ en Lampens’ bedoelingen kan men gaandeweg twijfelen.
Men moet Wouter Deprez ontdekt de wereld een zeker krediet geven en het boek loven om wat het is: een aardige trip door Vlaanderen met tien vlot beschreven ontmoetingen tot gevolg, waarvan een nostalgische warmte uitgaat. Deprez schrijft gevat en Lampens fotografeert goed, maar dat wil nog niet zeggen dat iedereen dit boek in huis zou moeten halen. Een leuk hebbeding, maar geen boek dat levens verandert.
