Bozar, Brussel, 02 mei 2010
Als Oscar Wilde of Lord Byron nu hadden geleefd, was Rufus
Wainwright ongetwijfeld in hun entourage te vinden geweest.
‘Flamboyant’ is een understatement om ’s mans levenswandel te
beschrijven. Doorheen de jaren heeft Wainwright het theatrale in
zijn muziek steeds verder uitgebouwd, met als voorlopig hoogtepunt
‘Release the Stars’ uit 2007. Het kwam voor veel fans dan ook als
een verrassing dat Rufus op zijn nieuwste ‘All Days Are Nights:
Songs for Lulu’ niet veel meer dan enkel zijn stem en een piano
liet horen. De ziekte en uiteindelijke dood van zijn moeder,
folkzangeres Kate McGarrigle, heeft hier veel mee te maken. Ook
live trekt Wainwright tegenwoordig de wereld rond met enkel een
piano. In ons land was de Brusselse Bozar de uitverkoren zaal.
Wainwright mag zich op ‘All Days Are Nights’ dan wel van zijn
meest kwetsbare kant laten zien, de ivoren toren laat hij nog niet
helemaal achter zich. De eerste helft van het concert was een
volledige performance van de nieuwe plaat. Vooraf werd het publiek
uitdrukkelijk op het hart gedrukt om tijdens deze cyclus vooral
niet te applaudisseren. Een gedurfd idee, maar in Brussel pakte het
heel goed uit. Wainwright schreed het podium op in een lange jurk
en speelde de hele plaat zonder een woord aan bindteksten. Voor wie
enkele jaren geleden het fantastische concert van de ‘Release the
Stars’-tour in het Koninklijk Circus meemaakte, kon het contrast
niet groter zijn. Waar toen een zevenkoppige band en een
indrukwekkende lichtshow de camp er bij momenten van deden
afdruipen, kon je in de Bozar dit keer een speld horen vallen.
Een unieke ervaring was het zeker, maar het nadeel van zo’n
letterlijke plaatperformance is dat de minpunten van de cd meteen
ook die van het eerste deel van het concert worden. Ondanks de
minimalistische aanpak is ‘All Days Are Nights’ een verbazend
complex album, dat bij ondergetekende meerdere luisterbeurten nodig
had voordat het echt begon te beklijven. Het is het geluid van een
artiest die op een heel persoonlijke, soms cryptische manier zijn
diepste zielenroerselen op papier zet, en daarin helemaal
ondergedompeld worden is lang niet ieders meug. Een ding staat
vast, wat je ook van de plaat vindt: in deze uitvoering kwam ‘All
Days Are Nights’ pas helemaal tot z’n recht. Toen het publiek na
het afsluitende ‘Zebulon’ uiteindelijk mocht applaudisseren, klonk
dit zo hartelijk als maar kon.
Na de pauze kregen we een iets conventioneler optreden te zien.
Het voorheen pikdonkere podium werd stemmig verlicht door
theelichtjes, en Rufus bracht nog een uur lang bekende nummers uit
zijn hele back catalogue. Het was alsof de bard het
publiek wou bedanken voor het geduld tijdens het eerste deel. Maar
ook hier merkten we niet veel van de uitbundigheid die de vorige
tournee kenmerkte. Zijn meest barokke composities (‘I Don’t Know
What It Is’, om maar een hit te noemen) moest Wainwright wegens
gebrek aan begeleiding achterwege laten. In de plaats daarvan
kregen we het meer ingetogen werk te horen: van ‘The Art Teacher’
over ‘Complainte de la butte’ tot ‘Going to a Town’ en het
onvermijdelijke ‘Cigarettes and Chocolate Milk’.
Of een optreden van deze tour een succes wordt, hangt
grotendeels van het publiek af. Daags voordien had Rufus opgetreden
op een festival nabij Wenen, waar zeker de eerste helft niet aan de
Oostenrijkers besteed was. ‘C’était l’enfer!‘, zei Rufus
in zijn beste gebroken Frans. Het pleit voor de Canadese Amerikaan
dat hij de lat voor zichzelf zo hoog legt. Het is niet iedereen
gegeven om een zaal meer dan twee uur lang te entertainen met enkel
een piano. Of het concert even veel amusement en ontroering als
respect teweeg bracht, hangt helemaal af van de toeschouwer. Wij
wachten alvast ongeduldig maar vol vertrouwen op alles wat de
gay messiah ons nog te bieden heeft.
