Met Kingdom Of Welcome Addiction slaat I Am X voorzichtig nieuwe richtingen in. Nog nooit maakte frontman Chris Corner zo'n zachte muziek, of zo'n harde. Na twee platen die in elkaars verlengde lagen, was het duidelijk tijd voor een verbreding van de horizon.
Corner: "Ik wilde vooral dat Kingdom Of Welcome Addiction wat relaxter zou klinken. Dat The Alternative zo agressief klonk, was iets dat uit onze liveset is ontstaan. Door daar veel mee te toeren en met dat geluid te experimenteren, had ik zin gekregen om in de studio eens een wat zachtere aanpak te gaan huldigen. Niet dat het een soft album zou moeten worden, maar het plan was om meer organische en akoestische klanken te gebruiken."
"Andere stukken zijn dan weer van het meest agressieve die ik al schreef. Een nummer als "Nature Of Inviting" heeft zeker dat rauwe, maar ook het klinische van een Nine Inch Nails. Met dat soort gitaareffecten wilde ik zeker spelen, maar een heel album op die manier zou ik nooit kunnen. Dat is niet speels genoeg en zou me dus geen recht doen; ik zou dathet niet kunnen een hele plaat lang ernstig en agressief zijn. I Am X heeft een zekere lichtheid en dat maakt het leuk: ik kan met verschillende stijlen spelen."
"Als het over de teksten gaat, dan heb je weer een ander verhaal. Ik ben heel erg opgegroeid de laatste jaren. Natuurlijk is het album voor een groot deel opnieuw dagboekerig, erg openhartig, maar in deze plaat zit een intimiteit die ik op de vorige platen wat meer verstopte. Er is een eerlijkheid en een directheid, een emotie, die vroeger gemaskeerd werd."
enola: Toen we elkaar drie jaar geleden spraken, maakte je een erg onzekere indruk op me. Is dat gebeterd?
Corner: "Iedereen gaat door van die fasen. Ik was toen net verhuisd naar Berlijn en had alle banden met mijn oud leven — vrienden, familie,…—- – doorgesneden en dat was erg turbulent. Ik heb me daar lang slecht over gevoeld en ben er lang niet echt stabiel door geweest. Deze plaat is voor een deel een poging geweest om uit die spirituele leegte te raken. Tegelijk was er heel wat hoop in heel dat zuiveringsproces; in dat afstand nemen van mijn oude manieren, slechte gewoonten en mensen. Niet dat het slechte mensen waren. Gewoon de verkeerde voor mij."
"Ik denk dat ik nu meer stabiel ben. Ik voel me hoopvoller. Toen ik over die berg was, kon ik naar de wereld kijken, naar het grotere verhaal. De teksten zijn dus voor een stuk een persoonlijke verkenning, maar als ik naar de plaat kijk zie ik ook het begin van een blik die meer op de wereld is gericht."
enola: Heb je het dan over een nummer als "Think Of England?"
Corner: "Dat is nu net het nummer dat ik niet in die categorie zou onderbrengen. Dat nummer heeft een politiek kantje, maar het is niet de grote kruisiging van Engeland die de titel misschien doet vermoeden. Dat Het is meer een verwijzing naar die uitspraak “just lay back and think of England”, die moeders hun dochters toefluisterden als het om de seksuele huwelijksverplichtingen ging. Dat zat ergens in mijn achterhoofd. Ik vind het erg sinister om Engeland te gebruiken als een weerspiegeling van waar je aan moet denken op zo'n moment. Dat klikte met mijn gevoel over mijn leven in Engeland en wie ik daar was en het nummer reflecteert dan ook de bevrijding die ik voelde om te verhuizen van die cultuur, die eilandmentaliteit. "
enola: Als ik een titel als "The Great Shipwreck Of Life" zie, dan denk ik dat je nog altijd niet zo’n rozig wereldbeeld hebt.
Corner: "Well, eigenlijk heeft er in I Am X altijd een zekere zwarte humor gezeten die sommigen missen. Eigenlijk ben ik een behoorlijk hoopvol en positief ingestelde mens, hoor. Dat merk je niet meteen als je naar mijn muziek luistert, omdat ik met woorden speel en laagjes steek… maar ik kijk er naar met een geamuseerde glimlach. Dat vind ik de beste humor: zwarte, politieke satire, waarin je alle soorten betekenissen kunt steken: ‘het leven is shit, maar je moet er mee lachen. Otherwise you cry and you die and that’s it."
"Maar het is geen ironie, dat vind ik de lelijkste schrijfvorm die er is. Naast die humor zit er ook een eerlijkheid in. In "The Great Shipwreck Of Life" zie ik hoop waar anderen die misschien niet zien. Daarom wilde ik in de muziek ook een episch, geluid, een beetje ploegend: we nemen het leven bij de ballen in plaats van het gewoon te ondergaan."
enola: Hoe belangrijk is theater? Ik heb de indruk dat jullie live meer die richting uitgaan, met verkleedpartijen zoals in de AB.
Corner: "Dat was niet voorbereid toen hoor, eerder spontaan. Ik heb er over nagedacht om dat te gaan doen, maar ik heb niet eens genoeg ‘kostuums’ daarvoor. Maar theater is belangrijk, ja; ik hou regisseurs als Felinni die serieuze boodschappen met een lachwekkende theatraliteit — geschilderde gezichten en dergelijke — konden brengen. Ik vind dat erg aantrekkelijk, misschien omdat als je je zo verkleedt, je jezelf wel kunt wegsteken, maar het tegelijk iets vuils en rauws heeft dat je eigenlijk meer blootgeeft dan als je optreedt in jeans en tT-shirt. Het toont meer over een persoon, dan zijn alledaagse bestaan."
"Ik heb met het idee gespeeld om meer theaterelementen binnen te brengen in onze liveshow, maar daar hebben we het geld niet voor. Het moet ook flexibel blijven, zodat we het overal kunnen opstellen. De ene dag spelen we in een kleine club, de andere dag in een grote AB, soms op een festival bij daglicht,… het zou overal moeten passen. En een grote productie met veel mensen maakt je ook lui, het laatste wat ik wil. Ik ben het eigenlijk gaan appreciëren dat I Am X ook mijn ‘job’ is, iets dat me hongerig en gedreven houdt. Het is niet geld dat me op gang houdt, want zoveel verdien ik niet en het interesseert me ook niet, en het is niet de roem, zeker niet de roem; It’s just a sense of purpose, een drang naar verandering."
enola: Het moet bewegen?
Corner: "Dat is het. Ik heb lang gedacht dat ik ergens van wegvluchtte, maar ik heb geleerd dat ik niet van iets wegloop, maar gewoon graag in beweging ben. Ik ben eerder op weg naar iets."
enola: Op een downloadblog kwam ik een post tegen, waar je persoonlijk reageerde op het feit dat Kingdom Of Welcome Addiction al gelekt was. Je legde er nogal de nadruk op, hoe kleinschalig I Am X als 'bedrijfje' wel is.
Corner: "Ik vond dat ik daarop moest reageren. Mensen hebben een verkeerde indruk van onze positie denk ik: van zodra je op een podium staat, gaan mensen er van uit dat je rijk bent en een glamoureus leven leidt. Dat doen we niet, en ik wilde dat even duidelijk maken. We zijn afhankelijk van een aantal factoren als platenverkoop om te kunnen blijven doen wat we doen, en ik vind ook dat het een kwestie van bewustzijn is; hoe kun je kunst waarderen als het altijd gratis moet zijn? Het is moeilijk om dat over te brengen zonder als een huilerige arme artiest te klinken. Dat ben ik namelijk ook niet. Maar je moet je bewust zijn van de waarde van kunst. Daar zou meer over gepraat moeten worden. Wat denk jij er eigenlijk over?"
enola: Ik ben niet per definitie tegen downloaden, maar ik vind ook volledig dat de rechten van artiesten gehonoreerd moeten worden. Je kunt gewoon niet ontkennen dat de hele downloadcultuur er ook voor heeft gezorgd dat er veel meer muziek beschikbaar is nu het niet niet alleen meer afhangt van wat een handjevol platenfirma's beslissen dat de wereld mag horen.
Corner: "Absoluut. Ik ben ook niet tegen downloaden op alle vlakken. Het heeft ook veel met luiheid te maken: het is er nu eenmaal, beschikbaar met een muisklik. Dan moet je al een fameus sterk geweten hebben om het niet te doen. Ik begrijp de redenering wel van mensen die zeggen: ik heb je muziek dan wel gratis gedownload, maar ik heb ze ook aan driehonderd vrienden laten horen, en die staan nu allemaal op je concerten. Maar dat is niet echt wat ik wil zeggen."
enola: Je zou ook kunnen zeggen dat het een democratisering van kunst is. Ik moest als student sparen tot ik een cd kon kopen voor ik muziek kon horen, of in het beste geval moest ik wachten tot de plaat nog eens in de bibliotheek beschikbaar was. Op die manier groeide mijn muziekkennis erg traag. Nu heb je negentienjarigen die je een analyse van het hele oeuvre van The Fall kunnen geven. Mensen hun muzikale kennis is enorm uitgebreid daardoor, maar ook oppervlakkiger geworden, want je kunt niet al die platen op zo'n korte tijd deftig beluisterd krijgen.
Corner: "Muziek is gewoon informatie op zo'n moment hé. Het gevaar dat het dan geen waarde meer heeft is dan erg reëel want het wordt zo instant: je hebt het meteen, en zo verdwijnt ook de notie van alle moeite en werk dat er in dat product is gekropen. Die democratisering is er, ja.. (zucht diep)… maar je moet het ook over de waarde ervan hebben."
"Dat verandert ook: de muziek heeft niet zoveel waarde meer, dus gaat het publiek op zoek naar iets nieuws dat wel waarde heeft:. dDus wil het de merchandise, of weet ik veel wat. Waar stopt het? Wat is het waardevolle stuk dat je niet kunt hebben? De ziel van de kunstenaar? Is dat wat je wil?"
enola: Het zijn de concertervaringen die nu waardevol worden. Het is geen toeval dat de livescene ontploft is sinds de ineenstorting van de platenverkoop: mensen willen nog altijd geld geven aan muziek, en inderdaad: dat is het stuk dat ze zonder geld niet kunnen krijgen, dus dat wordt wat iedereen wil hebben.
Corner: "Het perverse aan die boomende concertbusiness is dat je als kleine artiest dan weer minder en minder kans hebt om geboekt te worden. Wij hebben nu nog het geluk dat we in een niche zitten waar we regelmatig kunnen spelen, maar er zijn zoveel groepen die nauwelijks concerten vinden omdat er zoveel groepen toeren. De grootste bands toeren ook, en zij zuigen veel naar zich toe. Je krijgt een soort monopolie van groepen die het zich wel kunnen veroorloven om te toeren omdat ze steun van hun label krijgen. Dan zit je weer met een commercialisering."
"Eigenlijk is het een terugkeer naar een soort zigeunerbestaan. We trekken rond en spelen onze shows en zo verdienen we geld waarbij we misschien zelfs geen platen meer uitbrengen. Het is terug naar de roots. Ja, misschien was muziekopnames maken maar een kort intermezzo van zo'n goeie honderd jaar. Mijn manager heeft het me op een bepaald moment gesuggereerd om geen plaat uit te brengen: ik vond van niet, dat we nog steeds dat promotioneel spel moeten meespelen. Maar misschien had hij toch gelijk."
enola: Even iets anders. Waar verwijst de titel Kingdom Of Welcome Addiction naar?
Corner: "Dat representeert die kleine wereld, een soort kunstzinnig dictatorschap, waar ik wil leven. Een soort utopie die in me leeft. Ik ben er in geslaagd om een wereldje te creëren waarin ik fungeer, en daar heb ik onbewust jaren naar gestreefd. Het kan dus gebeuren, want dat doet het. Ik wilde het woord "verslaving" ook eens in een positieve manier gebruiken, als iets dat je aan de gang houdt en drijft om goeie dingen te doen en te streven naar wat je wil. het hoeft niet negatief te zijn."
enola: Ooit omschreef je de sfeer van een rockband als een soort van veiligheidsnet. Nu leid je al jaren een soloproject, maar je hebt wel een livegroep. Waar sta je nu op de schaal tussen solo en bandgevoel?
Corner: "Interessante vraag. Ik denk dat er in geslaagd ben om compleet creatief zelfzuchtig te zijn, maar toch ook een sociaale en pracktisch backup -systeem dat erg goed functioneert te hebben. Toen ik I Am X begon, ben ik van bij het begin erg duidelijk geweest en dat heeft alles erg gemakkelijk gemaakt. Het zal wel een dictatuur zijn, maar het is erg helder en proper."
"Het laat mij weinig ruimte om eens achterover te leunen, en dat is soms verdomd lastig. Ik maak de muziek, de visuals, sta op het podium, en dan moet ik ook de vervelende dingen doen als pakweg interviews. Dat zuigt je leeg. Dàt Dát stuk zou ik liever wat minder doen, maar dat kun je niet uit handen geven. Ik ben sowieso niet goed in delegeren: it's mine, en ik wil niet dat ik andere mensen moet de schuld gaan geven als het fout loopt. Dat deed ik vroeger immers: mensen op hun kap zitten omdat ze niet gedreven of enthousiast genoeg waren. Nu kan ik niemand anders dan mezelf nog iets kwalijk nemen. Dat is bevrijdend, maar ook erg hard werken."
enola: Worstel je nog met wie je bent op het podium?
Corner: "Elke dag, en dan gaat het niet alleen om het theater of de make -up. Zeker niet om de brede gebaren: daar hou ik op dat moment erg van. Ik geniet van die aandacht, I love that. Dat is het probleem niet. Het is de switch tussen beide: het aanvaarden dat ik dat ben, op het podium. Ik heb het er altijd moeilijk mee gehad om delen van mezelf te aanvaarden als mezelf. Het is een overdrijving van het probleem, en op die manier is het misschien het beste dat me op dit moment kon overkomen: het helpt me om met het probleem om te gaan."
enola: Je kunt er niet gewoon van genieten en van het podium komen en die klik maken?
Corner: "Het is die klik. Ik zou die theatrale persoon van op het podium graag wat meer in mijn normale leven brengen, en daar van te genieten, maar ik weet dat dat niet kan. Dat gaat niet; de gewone Chris Corner probeert alles wetenschappelijk te verklaren, terwijl de man op het podium daar geen last van heeft en zich vrij beweegt. Het probleem is dat ik meer hem wil worden, eerder dan dat hij mij zou worden. Het zal ook wel iets fysieks zijn: een adrenaline die ik dag na dag oproep, chemicaliën die mijn psychologie beïnvloeden. Zie je? Ik ben het alweer aan het analyseren, eerder dan het gewoon te voelen. Het is nog altijd een probleem, maar wat ik ondertussen weet, is dat ik hou van die performer, terwijl ik me daar vroeger door bedreigd voelde. Nu wil ik gewoon meer als hem zijn." (lachje)
