Het lijkt er naar dat het Italiaanse schrijverskoppel Monaldi en Sorti voluit voor de kolder gekozen hebben. Hoe anders kan verklaard worden dat nauwelijks een jaar na de eerste kennismaking met de sympathieke schoft Salai al een nieuw verhaal van hem verschijnt?
Na drie doorwrochte historische romans rond de meesterspion, abt en castraatzanger Atto Melani (Imprimatur, Secretum en Veritas) gooiden Monaldi en Sorti het over een andere boeg met De twijfel van Salai. De bijwijlen hilarische roman rond de leugenachtige knecht van Leonardi Da Vinci, zette niet alleen Da Vinci in zijn hemd, maar ook de stroom aan romans en boeken die teerden op samenzweringen, verborgen geheimen en andere vakkundig gesmede, maar op los zand gebouwde, alternatieve geschiedschrijvingen.
De essentie van het verhaal was immers dat er geen samenzwering was, of liever dat de in het leven geroepen leugen nog steeds de ronde doet in brede kring terwijl de waarheid al eeuwenlang verzwegen wordt. Het was een niet onbelangrijke breuk met hun eigen doorbraakboeken die net teerden op een herinterpretatie van de Westerse geschiedenis die in achterkamertjes beklonken werd door grote lieden met kleine verlangens.
Ook in Het ei van Salai wagen ze zich aan een gelijkaardige truc waarbij ditmaal Christoffel Columbus en zijn "ontdekking" van Amerika centraal staat. Het verhaal speelt zich acht jaar later na de feiten uit het eerste boek af en is ditmaal niet in de vorm van een brievenroman geschreven maar wel als een aantal memoires geschreven door Salai in afwachting van een gerechtelijke uitspraak. Hierdoor wordt hetzelfde verhaal viermaal verteld, al geeft Salai met elke versie meer feiten vrij waardoor langzaam maar zeker de waarheid — of althans want Salai daaronder verstaat — naar boven komt.
Net als in het eerste boek, speelt Het ei van Salai zich grotendeels in Rome af, al is Leonardo da Vinci er deze keer niet bij. Salai is er immers alleen op uitgestuurd om een exemplaar van Martin Waldseemüllers Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque lustrationes te pakken te krijgen, een boek waarin het pas ontdekte Amerika beschreven staat. Vreemd genoeg is het niet Columbus die Amerika heeft ontdekt volgens Salais tijdgenoten, maar wel Amerigo Vespucci.
In zijn (moeizame) pogingen een exemplaar van het boek te pakken te krijgen, raakt Salai opnieuw onbedoeld verstrikt in een web van samenzweringen en geheime genootschappen die er allemaal belang bij hebben dat slechts een deeltje van de waarheid rond de ontdekking van Amerika aan bod komt. Naarmate het verhaal vordert, komt de lezer samen met Salai steeds meer te weten over de ware toedracht van het verhaal, in casu de afkomst van Columbus en wie nu eigenlijk de ware ontdekker van Amerika is. En net zoals in het eerste verhaal, laten alle aangebrachte (en nog steeds geopperde) theorieën zich uiteindelijk samenvatten tot "zever, gezever".
Met de Salai-verhalen lijken Monaldi en Sorti duidelijk een neus te willen zetten naar de markt van historische samenzweringsromans die vooral teren op halve waarheden en goedkope insinuaties. In hun eerste Salai-boek slaagden ze daar op meesterlijke wijze in maar ditmaal weten ze die belofte slechts gedeeltelijk in te lossen. Salai blijft een meesterlijke schurk die zijn eigen moeder nog zou verkopen, mocht ze geld opbrengen, maar het verhaal zelf is aan de magere kant.
Hoe amusant het allemaal ook verloopt, op het einde blijft de lezer op zijn honger zitten. De leuke toespelingen op Italiaanse auteurs die terugkeren in de namen van de personages alsook het her en der opduiken van Salais veroveringen uit de eerste roman zorgen weliswaar voor leuke speldenprikjes maar zijn onvoldoende om het verhaal te dragen. Misschien moet het duo die goede ouwe abt Melani nog maar eens van stal houden en deze kwajongen ergens dumpen waar hij niemand kwaad kan doen.
