Onlangs zijn wij begonnen met vergeldingsacties tegen de vermaledijde journalisten die het ooit gewaagd hebben kwaad te spreken over het onvolprezen ‘Lost’. Eieren vlogen vrolijk in het rond en hier en daar kon de slapeloze buurman of -vrouw wel eens een achteruitkijkspiegel horen barsten, maar al bij al bleef het nog tamelijk beschaafd. Wij zijn de kwaadsten nog niet, ziet u, en wij willen onze onwetende medemensen gaarne nog de kans geven hun onbezonnen kwaadsprekerijen uit vrije wil weer in te slikken. We zijn er zelfs nogal gerust in na het bekijken van dit vierde seizoen. ’t Is namelijk het beste tot nog toe en – já, écht waar – het verhaal gaat als een sneltrein vooruit. De meest verstokte cynicus moet ondertussen toch in de gaten beginnen krijgen dat ‘Lost’, in tegenstelling tot wat in de beginperiode wel eens door kwatongen beweerd werd, wel degelijk ergens naartoe werkt, naar een eindpunt dat de makers al langere tijd voor ogen hebben. Bij sommige reeksen – wij proberen hardnekkig niét aan ‘Prison Break’ te denken – merk je dat de makers gaandeweg maar wat doen, om dan halverwege van gedacht te veranderen en van de goeie een slechterik te maken, een personage te doden om het een seizoen later weer op te vissen of een plotwending à la geheugenverlies in te lassen. Niet dus bij ‘Lost’. De personages zijn stuk voor stuk indrukwekkend uitgewerkte figuren, het grote geheel begint stelselmatig duidelijk te worden (terwijl er toch nog meer dan genoeg mysteries bewaard blijven) en de spanning zit er meer dan ooit helemaal in. Ieder zijn mening natuurlijk, maar hou er wel rekening mee dat de volgende fase van ons plan iets te maken heeft met rotte yoghurt, gebruikt frietvet en het borsthaar van David Hasselhoff. U weze gewaarschuwd.
Zoals steeds begint het verhaal where we left off. Jack en de rest hebben contact gemaakt met het schip en Locke is vastberaden om de indringers op zijn eentje te dwarsbomen. Dé toevoeging van dit seizoen zijn echter de flashforwards. De flashbacks van weleer worden hierdoor zo goed als vervangen. Op zich een goeie zaak, want, toegegeven, die durfden hier en daar de vaart wel eens uit een aflevering te halen. Wat men nu doet is weer heel clever gevonden. De makers vertellen twee verhalen tegelijk: het vervolg van het ‘reguliere’ eilandverhaal, en dat van de flashforwards, dat loopt tot iets na de laatste scène van het derde seizoen (u kent ze ongetwijfeld nog wel). En het knettert al van bij de openingsscène – u weet ondertussen al wel dat die scènes altijd geweldig ass kicken – : we krijgen een shot van een azuurblauwe hemel en onderaan zien we nog net een tafeltje met een hoopje tropische vruchten. Enkele seconden later knalt er daar een auto doorheen en zitten we middenin een car chase. Jack ziet toevallig de beelden van deze achtervolging op z’n televisie en heeft er kennelijk meer van begrepen dan de kijker. Ondertussen kunnen de flikken de bestuurder klem rijden en zien we een sleutelpersonage uit de wagen stappen. Die probeert het op een lopen te zetten, maar wordt meteen gearresteerd en weggeleid, terwijl hij een van de coolste zinnen van de reeks uitroept: ‘I’m one of the Oceanic Six.’ Et voilà, de toon is gezet. Wanneer begint seizoen vijf?
Iedereen die de vorige seizoenen heeft gevolgd en gesmaakt – u weze gezegend, uw huis blijve gespaard – weet nu al wel wat te verwachten, want naast de flashforwards zijn er geen echt spectaculaire toevoegingen te bespeuren. Oké, er worden wel een aantal interessante nieuwe personages geïntroduceerd (vooral militair Keamy en wetenschapper Faraday zijn heerlijk), maar echt véél screen time krijgen die toch niet. Die ontwikkelingen situeren zich allemaal veel meer op het niveau van de plot en daar kunnen we nu eenmaal niet veel over lossen – dat is hier ten strengste verboden, op straffe van darmspoeling. Bon, ’t is dus niet dat ‘Lost’ het opeens over een heel andere boeg gooit, maar de serie bereikt wel het hoogste niveau dat ze tot hiertoe wist te bereiken. En, belangrijker, ze weet dat een heel seizoen – oké, het is met zijn 14 afleveringen technisch gezien iets korter dan normaal, maar toch – vol te houden.
Een van de interessantste aspecten aan ‘Lost’, was altijd al het ‘sociale experiment’-karakter ervan, en dan meerbepaald de ego clash van Jack en Locke. Dat element knettert in dit seizoen als nooit tevoren – ja, nóg meer dan daarvoor. Door het contact met de buitenwereld, de kans op redding en de dubbelzinnigheid omtrent de betrouwbaarheid van hun redders, vallen alle maskers af. Het komt nu voor iedereen aan op één ding: overleven en – voor de meesten – van dat bloody eiland af geraken, koste wat het kost. Locke mikte vorig seizoen al netjes een mes in iemands rug en glijdt hier steeds meer, maar ook heel subtiel, af in de richting van extreem fanaticus. Ook Jack, in het begin van de reeks schijnbaar niemand meer dan de vlekkeloze good guy, toont meer en meer de extreme kant van zijn persoonlijkheid. Het leven op het eiland is geëvolueerd van een democratie met duidelijke leidersfiguren, naar een dictatuur waar verschillende haantjes vechten om de scepter en de meeste volgelingen. De situaties waarin de overlevenden terechtkomen worden dus ook steeds extremer, gevaarlijker, levensbedreigender. En die dreiging komt niet meer alleen van binnenin, van het eiland, maar ook van buitenaf. Jàh, als u ‘Lost’ daarvoor al spannend vond (u verdient een pintje!), verwacht u dan maar aan een regelrechte thriller voor nummer vier.
Dat wil niet zeggen dat ‘Lost’ opeens veel donkerder is geworden. Hoop is nog steeds een belangrijk element en je merkt ook dat sommige personages steeds positiever evolueren: Kate worstelt duidelijk nog met zichzelf, maar je merkt dat ze voortdurend probéért om een goed mens te zijn, en Sawyer ontpopt zich als een antiheld, die nog steeds de beste oneliners krijgt, maar bij wie je ook steeds meer áchter de stoere façade kan kijken, naar de getormenteerde en essentieel goede ziel die daarachter schuilgaat. Kortom, de personages zijn stuk voor stuk – ook Hurley bijvoorbeeld, die in dit seizoen vaak erg aangrijpend uit de hoek komt – briljant geschetste figuren, over wie heel weinig gezegd, maar heel veel gesuggereerd wordt.
Anders gezegd, seizoen vier is de voorlopige peak van een geniale reeks, die nog steeds niet over haar hoogtepunt heen is. De belangrijkste reden om te kijken, blijft voor de meeste mensen ongetwijfeld de wild om zich heen slaande plot die zijn ontknoping steeds dichter nadert, maar de personages zijn eigenlijk een minstens even geldige reden om deze reeks te volgen, of – indien u dat nog niet hebt gedaan en dan komt u er met een schuurpapierbehandeling van af – te ontdekken. Non-believers zullen er waarschijnlijk weer geen bal aan vinden, maar laat u daardoor niet ontmoedigen, dit hoort bij het beste dat televisie te bieden heeft. Wij twijfelen er niet aan om dit kunst te noemen. Kunst voor een breed publiek, dat wel, maar het moet nu eenmaal niet altijd Bergman of Kubrick zijn die met de pluimen gaat lopen. En voor we het vergeten, zouden zij die hier hun bedenkingen bij hebben, vriendelijk hun adres willen achterlaten? Alvast bedankt en ongetwijfeld tot binnenkort! De yoghurt begint al een beetje te stinken.
