Opvolgers van meesterwerkjes in huis halen is een ambigu
fenomeen. Op de linkerschouder zit het engeltje dat vreugdevolle
anticipatie predikt, maar van op de rechterschouder sist de
gevallen engel je toe dat na opperste verrukking alleen maar
teleurstelling kan volgen. Die verwarrende mengeling van een
dromerige roes en keiharde realiteitszin kolkte ook door ons
wanneer we ‘Neon Bible’ van Arcade Fire voor het eerst in de
cd-lader schoven. De naschokjes ten gevolge van de passionele
aardbeving die Funeral teweegbracht,
houden nog steeds aan en of ‘Neon Bible’ evenveel seismografen zou
doen ontploffen, was maar de vraag. Uiteindelijk geeft de plaat
zowel de Gevleugelde als de Gehoornde gelijk. De nieuwe Arcade Fire
verrast nergens en klampt zich vast aan de in meeslepende pathos
gedoopte succesformule, maar zwaar teleurstellen doet ‘Neon Bible’
bijna nergens. De dwingende liturgie van de Canadezen licht als een
goddelijk orakel op boven de stijgende zeespiegel van een zwarter
wordende wereld en wie niet spontaan gaat knielen, heeft de ultieme
apathie tot levensnorm verheven.
Als we dan toch een evolutie moeten aanstippen bij Arcade Fire,
houden we het op de stekelige postpunkgitaren die nog meer
verzwelgen in grootse dramatiek. In ‘Neigbourhood #2 (Laïka)’
krabden de Pixies-riffs als een nijdige kater het symfonische jasje
aan flarden, maar op ‘Neon Bible’ zijn de scherpe klauwen afgevijld
door de veel prominentere klaagzangen van Win Butler en een
instrumentatie die Morrissey zou
aanwenden na een dozijn citytrips. ‘Intervention’, het absolute
hoogtepunt van de plaat, is hiervan de perfecte illustratie. Butler
gooit de stenen tafelen met de handleiding op een mooie toekomst
aan diggelen en een imponerend pijporgel zet de frustraties van de
hogepriester een nietsontziende kracht bij. Wanneer angelieke koren
Butler van antwoord dienen, is uw woonkamer al omgetoverd tot een
pacifistische tempel vol wanhoop en twijfel.
Na dit culminatiepunt van Arcade Fire’s bombast hadden we met
‘Black Mirror’ ook al een indrukwekkende smeekbede achter de rug.
‘Show me where the bombs will fall’, beveelt Butler, maar
de zwarte spiegel is even nukkig als tegenover de heks in
‘Sneeuwwitje’. Samen met het verstilde titelnummer en het
onweerstaanbare tweeluik ‘Black Wave/Bad Vibrations’ behoort de
song tot het rijtje topmomenten die de eerste helft van ‘Neon
Bible’ sieren. Enkel ‘Keep The Car Running’ valt net iets te licht
uit.
Stellen dat ‘Neon Bible’ op de tweede plaathelft als een pudding
ineenzakt, zou overdreven zijn. Toch kan Arcade Fire het constante
niveau van ‘Funeral’ niet aanhouden. Tot een Club Brugge-fiasco
komt het gelukkig niet, maar het rijker gearrangeerde ‘No Cars Go’
wijst toch op muzikale bloedarmoede. Het is uiteraard een
fantastische song, maar hier niets meer dan een gezwollen
herwerking van het soberdere origineel op Arcade Fire’s titelloze ep. Het is
ook ironisch dat ‘(Antichrist Television Blues)’, samen met ‘The
Well And The Lighthouse’, het enige nummer waarin de gitaren niet
weggewaaid worden, één van de minst beklijvende songs van de plaat
is. ‘Ocean Of Noise’ laat echter veel minder heel van onze
kritische reflecties door diep af te zakken in de spelonken van
menselijke relaties met een dramatische verstrengeling van
koperblazers en strijkers als grande finale. Het is zonder twijfel
de meest treffende passage uit het licht tegenvallende nieuwe
testament waaruit de Canadezen op de tweede plaathelft
voorlezen.
Op Funeral
werd de dood bezworen met vitale staaltjes van epische
songschrijverij, maar op ‘Neon Bible’ drijft het groeiende besef
van het moeilijke leven op deze aardkloot Arcade Fire tot wanhoop.
De vertwijfeling is toegeslagen bij de Canadese profeten, maar op
een paar minder geïnspireerde momenten na counteren ze de
neerslachtige teneur van hun voorspellingen met een aura van klasse
en zelfverzekerdheid. Na de opwindendste grafrede ooit kon de
nieuwe geloofsbelijdenis van Arcade Fire alleen maar tegenvallen,
maar de band heeft de schade bijzonder goed weten te
beperken.
