2016, u was een ramp, maar u was leerrijk. U duurde even lang als andere schrikkeljaren, maar u lijkt met die ene extra dag meer gebeurtenissen verzameld te hebben dan drie andere jaren gecombineerd. U gaf gelukkig ook een platform aan verscheidene muzikanten, maar ik heb het niet altijd kunnen bijbenen. Waarvoor mijn excuses, maar bij deze toch enkele dingen die ons konden beklijven en bekoren.
- Elza Soares :: A Mulher Do Fim Do Mundo Het begint hier al goed, want ik viel pas zo laat voor deze plaat dat ik er niet meer aan toe raakte om er nog wat over te pennen. Uiteindelijk is er ook maar weinig toe te voegen aan de lofzangen die elders op deze plaat werden gezongen. Wat moet u weten? Soares is bijna tachtig jaar oud, draait al meer dan een halve eeuw mee in de Braziliaanse samba-scène, en laat zich op deze plaat omringen en sturen door een roedel jonge wolven uit São Paulo die samba terugbrachten naar de vuile straten waar het ooit ontstond (en waar Soares zelf vandaan komt) door de groove te drenken in een roestig badje van rock en funk, en de melodie onder te dompelen in rijke distortion. Het rauwe resultaat van die straatkuur schippert in de elf songs op deze plaat tussen ontroerende contemplatie (de titeltrack en het bloedmooie “Solto”) en ruige feestvreugde (check vooral het wilde “Pra Foder”, oftewel “neuken”). Zoals een Cormac McCarthy het meest viscerale geweld in de meest lyrische poëzie kan gieten, zo hebben Soares en haar kornuiten hier het schoolvoorbeeld van een ruwe muzikale diamant gemaakt.
- Western Skies Motel :: Settlers Dit jaar leerde ik misschien wel meer dan ooit het circuit van kleinschalige releases appreciëren die vooral aan de man gebracht worden via het geweldige Bandcamp. Ik wijdde er zelfs een volledige reeks aan met ‘De Reis rond de wereld in tachtig downloads’ (to be continued in 2017). Deze Western Skies Motel, een eenmansproject van de Deen René Gonzàlez Schelbeck, leverde binnen dat nichecircuit met Settlers de plaat af die het meest aan mijn ribben bleef plakken. Miniatuurtjes van gitaar, harmonium en piano, filmisch in al hun eenvoud, vormen samen een ontzettend meeslepende plaat.
- Ian William Craig :: Centres Nog een plaat die ik niet recenseerde, mea culpa. Misschien speelt hier het feit dat Craig met zijn zesde plaat een overrompelend, labyrintisch geluidsmonument afleverde dat nauwelijks in woorden kan bevat worden mee. Synthesizers golven over vocals en omgekeerd in een constante estafetterace zonder echter ooit minder dan meeslepend te zijn. Centres is een plaat die tamelijk veel vraagt van de luisteraar in die zin dat de coherentie aanvankelijk niet zo duidelijk is, maar is aan het einde van de rit wel een van de meest voldoening gevende platen die we hoorden dit jaar. Die akoestische herneming van de geweldige opener “Contain” als afsluier zorgt voor een van de meest geslaagde bookendings die ik al hoorde.
- Fire! Orchestra :: Ritual En Mats Gustafsson, hij denderde voort. De Zweed leverde een uitstekende plaat met zijn trio Fire! af (She Sleeps, She Sleeps) én breidde een overtuigend vervolg aan de saga van de mastodontische big band die uit dat trio voortkwam. Die laatste begeesterde me nog net iets meer, zeker live. Ritual moet in weinig onderdoen voor zijn twee voorgangers en laat opnieuw een sloophamerepos ergens tussen free jazz, rock en gierende funk horen dat elke keer opnieuw een wervelende sonische trip vormt.
- Anderson .Paak :: Malibu
De grote winnaar van 2016. Na zijn in het oog springende bijdrages op Dr. Dre’s Compton bracht Paak niet minder dan twee platen uit dit jaar. Daarvan is Malibu wat mij betreft de beste, en sowieso de meest ambitieuze. Een plaat vol muzikale weelde die een als vanzelfsprekend amalgaam van soul en hiphop laat horen en het ene hoogtepunt aan het andere rijgt. Om onduidelijke redenen heeft het maanden geduurd voor de plaat me bij de lurven greep, maar sindsdien stijgt ‘ie alsmaar meer in mijn achting. - Julianna Barwick :: Will Nog meer synthesizers vervlochten met hemelse stemmen, ik heb daar nogal een zwak voor. Door de sterkere focus op die synthesizers wist Barwick zich nog meer te onderscheiden dan op haar vorige platen en stak ze wat mij betreft Grouper los voorbij qua meeslependheid.
- Hurtmold & Paulo Santos :: Curado Brazilië werkte zich dit jaar meer en meer naar de voorgrond van mijn muzikale horizon. Een enorm land met een bijzonder rijke muziektraditie waarvan helaas slechts kruimeltjes ons bereiken hier in het Westen. Mijn favoriete Braziliaanse postrockband bevestigde dat nog maar eens met deze samenwerking met de lokale legende Paulo Santos (bekend van zijn rol in Uakti). Het ijzersterke gevoel voor groove en melodie blijft aanwezig, hier aangerijkt met de sonische spielerei van Santos.
- Yussef Kamaal :: Black Focus De jazzrevolutie zet zich voort. Na Kamasi Washington, Robert Glasper en anderen bouwden verscheidene artiesten dit jaar verder aan de creatieve verkenning van de werelden tussen jazz, hiphop en electronica. Daarvan kon deze Black Focus mij het meest bekoren, door de nonchalance van de aanpak van het tweetal dat zonder al te veel pretenties jamt op wat thema’s en daarmee torenhoge kwaliteit bereikt.
- A Tribe Called Quest :: We Got It From Here, Thanks 4 Your Service Zonder meer de meest onverwachte triomf van het jaar, deze terugkeer door de grote poort van A Tribe Called Quest, slechts overschaduwd door het voortijdig overlijden van spilfiguur Phife Dawg. Misschien niet de bijna-klassieker die er elders van gemaakt wordt, maar wel een plaat waar het spelplezier van afdruipt en die in verscheidene nummers ongekende hoogten verkent. Een waardig afscheid.
- Nathan Bowles :: Whole & Cloven Een van de beste aankopen die ik de laatste jaren deed, was een box-set met Alan Lomax opnames van Amerikaanse volksmuziek. Nathan Bowles bouwt met zijn intieme banjo- en pianomuziek verder op die traditie, maar weet genoeg eigen accenten te leggen om niet als een imitator over te komen. Whole & Cloven is geen plaat van het grote gebaar, maar wel een die de luisteraar zachtjes meevoert naar een eigen wereld van rurale rust, die mooi resoneert met de eerder vernoemde plaat van Western Skies Motel.
Konden we ook pruimen:
