De film
Kurt Cobain – bij ons ten lande hier en daar beter bekend als Wout Cardain – heeft, net zoals alle jong gestorven cultuuriconen, een groot deel van zijn mythische status te danken aan zijn jonge overlijden. Als berucht lid van de twenty-seven club (zie ook Jim Morrison, Janis Joplin en recenter Amy Winehouse) heeft hij nooit de tijd gehad om zijn edge te verliezen, om in te boeten aan relevantie of zijn jeugdige woede op de wereld kwijt te spelen. Voor altijd 27 en voor altijd doordrongen van de weltschmerz die zijn leven en muziek domineerde, blijft hij een figuur waarop iedereen kan projecteren wat hij wil.
Ruim 20 jaar na zijn zelfmoord (néé, conspiracy theorists, Courtney Love zat er voor niets tussen) kreeg regisseur Brett Morgen vrijwel onbeperkte toegang tot de archieven van de familie Cobain: Kurts ouders, Courtney Love en dochter Frances Cobain (die dienst deed als uitvoerend producente), voorzagen hem van ettelijke uren home videomateriaal, dagboekfragmenten, kindertekeningen en originele teksten, om zo een nieuw en correcter licht te werpen op wie Kurt eigenlijk was.
Niet dat Morgens conclusies zo wereldschokkend zijn: hij volgt de levensloop van Cobain netjes van begin tot einde en raakt uiteindelijk dezelfde punten aan die zijn fans wellicht al honderd keer hebben gehoord. Hoe hij mentaal instuikte toen zijn ouders scheidden en hij van het ene familielid naar het andere versluist werd; hoe hij op jonge leeftijd al zijn toevlucht zocht in drugs; hoe extreem gevoelig hij was en hoe snel hij zich vernederd voelde door kritiek en gegeneerd door lof. Hoe hij zichzelf finaal liet omver walsen door zijn eigen succes. Het verhaal is tragisch en bekend.
Wat Montage of Heck echt interessant maakt, is hoe Morgen zijn archiefmateriaal gebruikt. Beelden van Cobain die zo stoned als een garnaal in slaap sukkelt terwijl de piepjonge Frances op zijn schoot zit, zijn schrijnend, maar anderzijds zijn er ook vertederend onschuldige beelden van Kurt en Courtney die als kinderen met elkaar spelen. Ook de muziekmontages, waarin we soms minuten lang simpelweg Nirvananummers horen passeren terwijl we een animatie zien van Cobains teksten en tekeningen, zijn indrukwekkend en maken er veel meer van dan enkel een conventionele talking heads-documentaire.
Montage of Heck is uiteindelijk niet de grote revelatie waar de fans wellicht op zaten te wachten. Ook wat meer context over de muziekscene van die tijd en wat meer duiding over waarom Nirvana nu zo invloedrijk was, zou welkom zijn geweest. Maar het is wel echte cinema: meeslepend, intiem en groots opgezet tegelijk.
De blu-ray
De blu-ray bevat, buiten de film, nog een interview met de regisseur en een langer segment over Don Cobain, Kurts vader. Leuk voor de fans, maar niets essentieels.