Tijdens een lange en fascinerende speech voor de verzamelde televisiebonzen op een conventie in Edinburgh in 2013, hield acteur Kevin Spacey een gepassioneerd pleidooi voor nieuwe vormen van distributie. “Mensen willen zich niet meer laten opleggen wat ze waar en wanneer kunnen bekijken,” was zijn conclusie. “Het is irrelevant geworden of content gemaakt wordt voor film, televisie of het internet – mensen bekijken films op hun iPads, tv-series op hun computer en webfilmpjes op hun Smart-tv.” Op sommige vlakken ging hij misschien kort door de bocht – de manier waarop er collectief werd uitgekeken naar de laatste acht afleveringen van Breaking Bad en de anticipatie die op het moment van schrijven heerst telkens er een nieuwe episode van True Detective beschikbaar wordt, suggereert dat het ouderwetse één-aflevering-per-week format nog niet helemaal dood is.
Maar hij heeft zeker een punt: het tweede seizoen van zijn prestigieuze politieke dramareeks House of Cards, geproduceerd door Netflix, werd op 14 februari 2014 integraal beschikbaar gemaakt online, en het binge watchen nam haast Olympische proporties aan – mensen leken wel te racen met elkaar om het volledige seizoen er toch maar zo snel mogelijk doorheen te jagen. Zelf ben ik er niet van overtuigd dat dit gehaaste marathon-kijken ideaal is als je ook effectief rustig van een tv-serie wilt genieten, maar goed, zo gaat het dan.
Wat allemaal erg interessant is als fenomeen, maar uiteindelijk weinig invloed heeft op de aloude, geheel analoge vraag of de serie ook effectief goed is. Het antwoord: reken maar. Bijna zo goed als het eerste seizoen. Bijna.
Frank Underwood (initialen F.U., mocht u het grapje nog niet doorhebben), heeft zich, over het lijk van de tragische volksvertegenwoordiger Peter Russo en over de carrières van een horde politieke tegenstanders heen, weten op te werken tot vice-president. Zijn voornaamste tegenstander is nu Raymond Tusk (Gerald McRaney), een steenrijke industrieel en vertrouweling van de president. Tusk heeft Underwood aan zijn nieuwe job geholpen, maar verwacht nu wel dat die voortdurend naar zijn pijpen danst. Underwood zoekt dan ook een manier om een wig te drijven tussen Tusk en de president, en die vindt hij wanneer hij een topoverleg moet plegen met een Chinese investeerder. Tusk is erop gebrand om dat overleg zo vlot mogelijk te doen verlopen. Underwoods plan: de relaties met de Chinezen willens en wetens de lucht inblazen en Tusk ervoor laten opdraaien in de ogen van de president.
Mocht dat simpel klinken: vergeet het maar. House of Cards was in het eerste seizoen al televisie waar je je gedachten bij moest houden, maar nu, in seizoen 2, worden de intriges zodanig complex dat je jezelf soms gewoon tevreden moet stellen met de grote lijnen, terwijl de details voor een volgende kijkbeurt zullen zijn. Waar de eerste reeks zich concentreerde op backstabbing tussen partijgenoten, willen de makers deze keer hun horizon verruimen door er de internationale politiek bij te betrekken en dat zorgt haast vanzelf voor een grotere complexiteit. Dat kan soms frustrerend zijn, maar uiteindelijk slagen creator Beau Willimon en co er altijd wel in om die ingewikkelde plot terug te voeren naar zijn basisdynamiek: Underwood versus Tusk. Al de rest is aankleding, en als je daarin af en toe niet helemaal mee bent, het zij zo. Feit blijft wel dat de plotlijnen van seizoen 1 net iets duidelijker en strakker waren.
Het grootste gemis in deze nieuwe serie is de tragiek die Peter Russo (Corey Stoll) naar seizoen 1 bracht. Zijn personage was zonder twijfel het meest menselijke en aangrijpende uit heel de serie – de enige die er niet in slaagde om cynisch te zijn, ook al probeerde hij het. Seizoen 2 vindt geen waardige vervanger voor hem (zelfs de journalisten die proberen om Underwood ten val te brengen, hebben uiteindelijk egoïstische redenen om dat te doen; ze zijn uit op een scoop), en dat zorgt er voor dat seizoen 2 nog kouder en killer is, nog harder. Uiteindelijk is dit nieuwe seizoen een verhaal van onsympathieke machtwellustelingen die het tegen elkaar opnemen, en dat gebrek aan personages met wie je een beetje kunt meeleven, laat zich voelen.
Voor een klein deel wordt dat opgevangen door president Walker (Michael Gill), die in steeds nauwere schoentjes komt te zitten, ergens wel beseft dat hij gemanipuleerd wordt, maar nooit inziet wie er precies tegen hem samenspant en waarom. In de tweede helft van het seizoen krijgt hij een aantal scènes waarin je medelijden met hem zou krijgen. En ook Underwoods vrouw Claire (Robin Wright) wordt verder uitgediept. Haar façade van ijskoningin begint langzaam maar zeker te verbrijzelen, om de kwetsbaarheden te tonen die schuilgaan onder haar onbewogenheid.
Hoezeer Kevin Spacey de serie ook draagt, met opnieuw een charismatische, verleidelijke vertolking, het is Robin Wright die hier het meeste indruk maakt. Elke scène bouwt ze zorgvuldig op, elke emotie – of je ze nu ziet op haar gezicht of niet – zit op zijn plaats en haar timing is onberispelijk. De manier waarop haar personage evolueert, suggereert ook dat ze in het derde seizoen nog wel eens voor verrassingen zou kunnen zorgen.
House of Cards blijft ook in zijn tweede seizoen superieure tv. Ja, de plot had hier en daar wat gestroomlijnd mogen worden, ja, we missen misschien toch een beetje de emotie die Peter Russo naar het verhaal bracht… maar wanneer Frank Underwood zich naar de camera draait om ons met een knipoog en een diabolische glimlach zijn vileine plannetjes uit de doeken doen, is het absoluut onmogelijk om niet mee te grijnzen.
