Blues. Eigenlijk draait het allemaal daar om. Zowat elke moderne muziekstijl heeft zijn bestaan te danken aan de ooit zo onbeduidende klaagzangen die bijna honderdvijftig jaar geleden in de Mississippidelta ontsproten. Weinig muziekvarianten zijn zo resistent gebleken tegen de tand des tijds. Meer zelfs: geen enkel genre is erin geslaagd zichzelf zo succesvol steeds opnieuw heruit te vinden. Maar af en toe kan het geen kwaad om herinnerd te worden aan je muzikale roots.
15 jaar. Zo oud was Isaiah Mitchell toen hij de eerste keer een Jimi Hendrix-plaat oplegde. “It hit me like a ton of bricks”, schrijft hij daarover. Hij verruilde zijn baseballbat voor een Fender Stratocaster en stopte sindsdien niet met spelen. Zelf ontdekten we Isaiah Mitchell met zijn tweede band Golden Void op Roadburn in april dit jaar, en wij waren meer dan onder de indruk van het warme, bevlogen gitaargeluid dat een lichtpunt was in het duistere weekend dat dit festival toch telkens weer is. Een beetje studiewerk leerde ons dat Mitchell ook in een psychedelische bluesband zat: Earthless.
Dit instrumentale powertrio bestaat al ruim twaalf jaar, maar releasete tot nog toe slechts twee albums en een liveplaat (een registratie van hun concert op — waar anders — Roadburn in 2008). Als je weet dat ellenlange jams het handelsmerk zijn van Earthless, wil dat zeggen dat deze heren op meer dan een decennium een totale catalogus van maar liefst acht nummers bijeen hebben geschreven (dat is met twee nummers op split-EP’s bijgerekend). Na een relatieve radiostilte van vijf jaar werd het dus hoog tijd om nog eens in de studio te duiken. En Earthless heeft zich zowaar overtroffen: er vallen maar liefst vier (!) tracks te beluisteren op From The Ages. En met een totale speelduur van meer dan een uur belooft dit de meest epische plaat van deze band te worden. De verwachtingen liggen dus behoorlijk hoog.
Maar met het openingskwartier genaamd “Violence Of The Red Sea” geven Mitchell en kornuiten al meteen aan dat we ons mogen verheugen op een grand cru van een blues-explosie. Het nummer katapulteert ons meteen terug naar eind jaren zestig met enkele gitaarriffs waar zelfs de meest getrouwe volgers van de Gezegende Orde der Hendrixianen hun gepluimde hoed voor af zullen nemen. Helemaal far out wordt het wanneer de ankerpunten worden losgelaten, en Mitchell zijn gitaar volledig de vrije loop laat. Het soleerwerk loopt net niet in de val van de notenmasturbatie (toegegeven, voor sommigen zal dit meer dan te veel van het goede zijn), maar blinkt net uit door de wil om steeds in de door de ritmesectie stug volgehouden groove te blijven. Plak daar dan nog eens een werkelijk fan-tas-tische, opgefokte bluesfinale aan, en je krijgt een meesterlijk kwartier kippenvel.
“Uluru Rock” is meteen een even dikke boterham, maar schakelt een versnelling lager. Hier maakt het opzwepende tempo plaats voor een meer laidback aanpak, die een meer psychedelische kant van Earthless laat zien. Niet alleen het tempo wordt gevierd, maar het gitaar- en basspel geven elkaar ook meer ademruimte. Halverwege vliegt de vlam terug in de pijp, en wordt staccatogewijs weer kruit in het dynamiet gestoken, zodat “Uluru Rock” een denderende finale kent. “Equus October” kan je met zijn vijf minuten bijna een tussendoortje noemen, maar geeft meer dan genoeg luistervoer om niet op de skiptoets te drukken. De nadruk ligt hier op het zwoele basspel van Mike Eginton, die het nummer een hele knappe, mystieke toets geeft die de sound meer in de richting van dronerockbands als Om en Grails stuwt. Naar het einde toe barst “Equus October” weer uit zijn voegen, om te culmineren in een knap slot. Maar dit alles is slechts voorspel voor de ultieme megalodon die deze plaat haar titel geeft: “From The Ages”.
Zij die Earthless in 2008 op Roadburn zagen, of de liveplaat in hun kast hebben staan, zullen dit nummer reeds kennen. Het enige onbekende nummer uit de set van toen heeft nu eindelijk een plaats op een album gekregen, zij het dan wel in een gereduceerde vorm van amper dertig minuten. Hier leren we Earthless in volle glorie kennen, met zwierende bluesriffs boordevol gitaareffecten, groovende solo’s, sterk drumwerk en basspel vanuit de onderbuik. Het is een mastodontenwerk om een nummer van dat kaliber interessant te houden, maar we kunnen dan ook op een aantal verrassingen rekenen, zoals het oosters geïnspireerd intermezzo halverwege en de drumsolo van Mario Rubalcaba, die zich net niet van zijn beste John Bonham-kant laat zien, maar wel bewijst dat hij die typische Bonham-tripletten tot in de puntjes beheerst. Voeg daar nog eens een denderende finale aan toe, en je krijgt een perfect slot van een uitbundige, explosieve, maar ook knap uitgebalanceerde prachtplaat.
Hier staat duidelijk een geroutineerde band te spelen, die in plaats van de ego’s de vrije loop te laten, functioneert als een totale eenheid. Het is net dat wat Earthless, en deze plaat in het bijzonder, zo enorm goed doet werken, zowel in de oren, de onderbuik als in je onderbewustzijn. Het oerbluesgeluid dat je kon horen bij legendes als Hendrix, Cream en Led Zeppelin komt hier zeer duidelijk naar boven, en krijgt een hele eigen twist. We gaan niet pretentieus doen door Earthless met deze legendes te vergelijken, (daarvoor moeten ze misschien wat meer behapbare nummers schrijven) maar een betere ode kunnen we ons niet voorstellen.
