Aaron Sorkin, je bent tegen of je bent voor. Er is geen middenweg als het gaat over de meest eigenzinnige, mondige en veelbesproken scenarist die tegenwoordig actief is in Hollywood. De scherpe pen die eerder al verantwoordelijk was voor The West Wing en The Social Network laat zijn ratelende dialogen en obstinate visie nu los op de interne werking van een Amerikaanse nieuwsredactie. Elke aflevering van The Newsroom bleek goed voor ellenlange discussies onder televisierecensenten, en zelfs onder reguliere journalisten. Volgens de een was de serie een utopische weergave van de Amerikaanse journalistiek, volgens de andere een terecht kritische sneer naar het huidige journalistieke stelsel. Hoe dan ook, onpartijdig als we zijn bij Enola, bepalen we lekker zelf wat we vinden van Sorkins nieuwste telg. Wat wij aantroffen met The Newsroom was een serie die zowel entertainend als intrigerend is, maar ook mateloos irritant en stuurloos.
“Liberals are losers and Conservatives are idiots”. Met die woorden start Will McAvoy (Jeff Daniels), de presentator van het fictieve nieuwsprogramma ACN, een regelrechte rant wanneer een jong meisje tijdens een publieke vragenronde hem vraagt waarom de VS het beste land ter wereld is. Omwille van de vrijheid? “Canada is ook vrij”, reageert McAvoy scherp, “Frankrijk is vrij, het VK is vrij, zelfs België is vrij!” McAvoy barst uit in een desillusionerende speech over waarom Amerika nu eens eindelijk van zijn zelfgenoegzaam wolkje moet komen en zijn eigen fouten en gebreken moet inzien. De toon is onmiddellijk gezet in The Newsroom. Toch wordt Wills openlijke mening niet in dank afgenomen en dreigt zijn staff hem te verlaten, totdat MacKenzie McHale (Emiily Mortimer) op de proppen komt. McHale is een oude liefde van Will en wordt aangesteld als nieuwe executive producer van ACN. McHale blijkt de idealistische tegenkracht voor Wills tanende geloof in journalistieke oprechtheid. Samen met een team aan enthousiaste jonge journalistieke honden beslissen ze uiteindelijk om het nieuwsprogramma over een geheel nieuwe boeg te gooien en Amerika het journaal te geven dat het verdient.
Idealisme is het sleutelwoord in The Newsroom. Sorkin is een gepassioneerd man, iets wat duidelijk weerklinkt in zijn werk. Waar hij ons in The West Wing duidelijk confronteerde met hoe het er volgens hem in Washington precies aan toe zou moeten gaan, wijst hij ons er in The Newsroom op dat het journalistieke metier aan het slabakken is en dat het anders kan. Sensatiezucht is een duidelijke motivatie in de hedendaagse nieuwscultuur, een gegeven waar Sorkin zich mateloos aan lijkt te ergeren. Integriteit is the way to go volgens The Newsroom. Als ze dan zeggen dat dat dat een utopisch streefdoel is kunnen we daar op een manier wel inkomen. Snelheid en een zo groot mogelijk aantal kijkers of lezers is het devies in het internettijdperk van vandaag. Hoe triest het misschien mag klinken, mensen verkiezen liever een sappig en dynamisch gebracht verhaal dan een nieuwsbericht dat voldoet aan de geboden der nieuwsgaring. Media als Het Laatste Nieuws, The Sun of Fox News zijn niet voor niets de grootsten in hun doelgebied.
Toch weet Sorkin te overtuigen en mee te slepen met zijn koppige en idealistische kijk op het journalistieke apparaat. Dat doet hij door met verve het nieuwsproces in beeld te brengen. The Newsroom werkt met nieuwsfeiten die de afgelopen twee jaar de krantenkoppen hebben gedomineerd. De ontploffing op de Deepwater Horizon, het neerschieten van Gabrielle Giffords en de eliminatie van Osama Bin Laden, allemaal passeren ze de revue. Met die gebeurtenissen illustreert Sorkin de energie en werklust die gepaard gaat met het brengen van dat nieuwsfeit naar het publiek. Eerst zijn is niet het belangrijkste voor de journalisten van ACN, zolang de feiten maar kloppen. De spanningsopbouw die uiteindelijk resulteert in Will Mcavoy die het nieuws brengt van achter zijn news desk is heerlijk. Het begint allemaal met de eerste persberichten die binnenlopen. Het vuur wakkert pas echt aan in Sorkins scenario wanneer de redactievloer ontaardt in een regelrecht kippenhok aan journalisten die hun bronnen checken, zo snel mogelijk verificatie willen en worden voortgedreven door de passie voor hun professie.
Sorkin kan het tevens niet laten om zijn serie een wat soap-y gehalte mee te geven. Naast de drive om constant het beste en meest betrouwbare nieuws af te leveren wordt de sfeer op de redactie van ACN ook bepaald door allerlei liefdesperikelen. Iedereen heeft wel iets met met een ander, wat de indruk geeft dat Sorkin twee series in één wil afleveren. Personages kakelen haast onophoudelijk tegen elkaar over hun relatieproblemen en twijfels. Leuk voor even, maar na tien episodes heb je het wel gehad. Al een geluk dat Sorkin er nog wat kracht aan kan geven door zijn dialogen te laten ratelen als een machinegeweer – een machinegeweer dat dan weer even vaak doel mist als raakt. Intrigerend aan Sorkin is dat hij zijn verhaal met het tempo van een stoomtrein wil vertellen, waardoor de hoogtes en laagtes elkaar in The Newsroom aan een razendsnel tempo opvolgen. Mooi voorbeeld zijn de pogingen tot humor. Soms lach je jezelf een breuk, ofwel frons je je voorhoofd aan diggelen. Het is ons nog altijd niet duidelijk waarom er in elke aflevering wel iemand tegen de vloer of tegen een deur moet knallen. Het bochtenwerk dat Sorkin uithaalt met zijn schrijven is soms om te duizelen.
The Newsroom is zeker niet slecht, maar tot nu toe ook niet het nieuwe HBO-meesterwerk. Het is wel een serie die je bij je nekvel grijpt en geen enkele seconde loslaat met zijn hobbelende intelligentie, degelijke acteerprestaties, journalistieke romantisering en Sorkiniaanse dialogen. The Newsroom serveert televisie voor mensen die graag een gezonde portie discussiemateriaal op hun boterham verlangen en die een intellectuele uitdaging willen, of deze nu strookt met hun overtuiging over de gegeven thema’s of niet. Als je een serie verlangt met de vertrouwensuitstraling van Jan Becaus, dan ben je bij The Newsroom aan het verkeerde adres.
