Soms is het verhaal achter een film interessanter dan de prent
zelf. ‘Deep Throat’ is in feite
niet veel speciaals – een uiteindelijk zeer weinig opwindend
seksfilmpje waarin vrouwen met een hallucinante hoeveelheid
schaamhaar (je kunt er heelder hoofdkussens mee vullen) orale
diensten verstrekken aan mannen met esthetisch onverantwoorde
snorren (wat was dat toch in de jaren zeventig met dat overvloedige
lichaamshaar?). Tegenwoordig wordt er meer mee gelachen dan wat
anders, maar in 1972 barstte er plotseling een bom los toen
‘Deep Throat’ in de zalen kwam. De
film werd door heelder regimenten politieagenten uit de zalen
gehaald en de hoofdacteur werd bedreigd met maar liefst vijf jaar
gevangenisstraf. De moraalridders zaten steviger op hun paard dan
ooit tevoren, terwijl iedereen die zichzelf graag liberaal noemde
uiteraard luidkeels een standpunt innam voor de film (noblesse
oblige). Nog afgezien van de vraag of ‘Deep Throat’ een vies filmpje was of niet,
begonnen er al gauw verhalen de ronde te doen dat de prent
gefinancierd zou zijn met maffiageld en dat actrice Linda Lovelace
tegen haar wil zou hebben meegedaan. Allemaal vreemde, sensationele
verhalen over een film die zoveel heisa eigenlijk niet
verdiende.
‘Inside Deep Throat’, een documentaire van Fenton Bailey en Randy
Barbato, gaat de ontstaansgeschiedenis na van deze moeder aller
pornofilms, en levert vooral enkele inzichten in de rel die volgde.
Erg diepzinnig dreigt de docu nooit te worden, maar als
tijdsdocument en als introductie tot het thema van de censuur in
het Amerika van de jaren zeventig, heeft dit zeker en vast zijn
waarde.
De controverse begon toen ‘Deep
Throat’, een goedkoop rukfilmpje, zijn première beleefde in New
York. De conservatieve Nixon-regering, altijd bezorgd om het
zieleheil van de moral majority, had beloofd om iets te doen
aan de steeds groeiende onfatsoenlijkheid in de samenleving, en als
een gevolg van die politiek, werd besloten om ‘Deep Throat’ tot voorbeeld te stellen. De
film werd geconfisqueerd door de politie en iedereen die maar graag
een donderpreek afstak, veroordeelde hem als een symptoom van alles
wat er mis was met de wereld. Het gevolg: iedereen wilde hem zien.
Uiteindelijk zouden 23 staten de prent verbannen, maar met een
investering van 25.000 dollar, zou de film er 600 miljoen opbrengen
– daarmee is het nog steeds de meest lucratieve film aller
tijden.
De aanklacht tegen de film hield in de praktijk een proces in tegen
hoofdrolspeler Harry Reems, die zich in ‘Deep Throat’ uitgebreid liet pijpen en
daarom nu tot zondebok werd uitgeroepen. De man keek tegen vijf
jaar cel aan, enkel omdat hij voor een camera had gedaan waar de
meeste andere mannen thuis geen nee tegen zouden zeggen. We zien
hem in een tv-debat met de illustere Roy Cohn
(ultraconservatieveling en heimelijke homo), waarin hij zichzelf
furieus verdedigt: ‘Dit is de eerste keer in dit land dat een
artiest de gevangenis dreigt in te gaan voor zijn deelname in een
film.’ ‘Deep Throat’ kunst noemen
lijkt me enigszins overdreven, maar verder heeft hij wel gelijk –
in de prent gebeurde niets dat tegen de wet was.
Linda Lovelace zelf was minder welbespraakt in haar verdediging –
in een interview ten tijde van de controverse beweert ze dat ze
tegen censuur is. Wanneer de interviewer haar vraagt waar ze dan de
grens trekt, omdat je toch ook niet in anarchie wilt vervallen,
zegt ze: ‘Ik weet niet wat anarchie is, maar ik ben tegen censuur.’
Ze had misschien beter aan de interviewer gevraagd hoe een blow job
op z’n tijd tot anarchie kan leiden. De regisseur van deze
onbedoelde pornohit zit er, zelfs heden te dage, ietwat verdwaasd
bij wanneer hij het over ‘Deep
Throat’ heeft. Ook toen vond hij z’n eigen film al rotslecht,
en hij begrijpt nog steeds niet waar iedereen zich zo druk over
maakte.
Aan de andere kant van de discussie staan dan mensen zoals Larry
Parrish, de aanklager die destijds het voortouw nam in de strijd
tegen ‘Deep Throat’. ‘Ik ben een
rasechte Amerikaan,’ zegt hij, ‘met alle normale lusten, maar die
film is gewoon immoreel. Ik voel mij persoonlijk geschaad door deze
film. Er zitten beelden in die ik zou willen vergeten, maar die me
altijd bij zullen blijven.’ Als rasechte Amerikaan met een gezonde
seksuele appetijt kun je je afvragen wat er in godsnaam in die film
kan zitten dat hij nog niet in levende lijven heeft gezien, maar
goed.
Waar de documentairemakers geen excuses voor zoeken, is de
twijfelachtige herkomst van het budget voor ‘Deep Throat’. Damiano beweert dat hij zijn
aandeel in de film verkocht aan zijn financiers, ongeacht het feit
dat de prent fenomenaal succesvol bleek te zijn. Waarom hij dat
deed? ‘Ik wilde niet dat ze m’n benen zouden breken.’ De verdeler
van de film voor Florida begint een verhaal te vertellen over de
mannen die het geld van de ticketverkoop kwamen ophalen, en hij
wordt door zijn vrouw snel onderbroken: ‘Je gaat dat toch niet
allemaal oprakelen, straks staan ze hier voor de deur!’
En dan is er nog het verhaal rond Lovelace zelf, die jaren later
beweerde dat ze gedwongen werd deel te nemen aan de film (haar
blauwe plekken zouden nog zichtbaar zijn in sommige scènes) en dat
iedere keer dat iemand naar ‘Deep
Throat’ kijkt, die persoon haar verkracht ziet worden.
Uiteindelijk kon geen enkel sterk verhaal en geen enkele poging tot
censuur de stortvloed aan pornografisch materiaal tegenhouden. De
komst van de video in de jaren tachtig maakten van de pornocinema’s
grotendeels iets van het verleden. Wie ging er nu naar een
kleverige bioscoop als hij zich ook gezellig thuis kon aftrekken,
met het extra comfort dat hij bepaalde scènes zelfs kon
terugspoelen? Dat soort videotapes werden aan de lopende band
gemaakt, wat tot gevolg heeft dat als je nu naar ‘Deep Throat’ kijkt, die film een vreemd
soort naïviteit lijkt te hebben. ‘Deep
Throat’ probeerde, net als zowat alle pornofilms van die tijd,
zich het air van een volwaardige film aan te meten, terwijl de
seksfilms van nu enkel een opeenvolging neukscènes zijn, met
tussendoor een absoluut minimum aan bindscènes, die door de kijkers
toch worden doorgespoeld. De makers van ‘Deep Throat’ leken ervan overtuigd te zijn
dat binnen een aantal jaar hardcore films en gewone mainstream
cinema naar elkaar zouden toegroeien en in elkaar zouden overgaan.
Dat is er nooit van gekomen, en wat we nu hebben is een bijzonder
cynische pornoïndustrie die in niets geïnteresseerd is dan
winst.
‘Inside Deep Throat’ mist soms een beetje focus – zo worden er maar
weinig details gegeven over Lovelace’s beweringen rond haar
mishandeling en zijn de pogingen om de film te verbinden aan de
sociale en culturele achtergrond eerder halfbakken – maar het is
een vermakelijke documentaire, die een blik werpt op een fenomeen
van toen dat nu nog steeds nagalmt.
