Television komt. Nee, echt. Op donderdag 16 juni staat de band in het Patronaat, in Haarlem. Het is het enige concert in deze contreien. Normaal staan wij niet te springen voor een zoveelste reünie, maar voor Television maken we graag een uitzondering, ook al is de klassieke bezetting niet helemaal van de partij.
De uitgebreide versie van het Television-verhaal vindt u in boeken, op Wikipedia en bij ons, maar laat het voor nu even volstaan dat Television een van de eerste bands was die volledig draaide rond de gitaar en de kunst van de gitaartandem meteen uitvoerde op onwezenlijk hoog niveau. Goed, er waren eerder al bands die met een of twee gitaren interessante dingen deden, van The Velvet Underground en The Stooges tot The Gratedul Dead en Quicksilver Messenger Service, maar terwijl het bij VU nog ging over het verkennen van onontgonnen gebied, bij The Stooges over the mighty power of rock-‘n-roll en bij The Grateful Dead & co. over lekker kosmisch trippen, stond Television in het teken van twaalf snaren. De ritmesectie Billy Ficca (drums) en Fred Smith (bas) speelde een cruciale rol, en was zwaar onderschat, net als de songs, de sfeer en de teksten (de kwelende stem van Tom Verlaine, hoe bepalend ook, was dan weer wat minder), maar het draaide om die twee instrumenten en wat ermee gedaan werd.
En het mooie was dat dat meesterschap op een heel andere manier getoond werd dan gangbaar was rond het midden van de jaren zeventig. Terwijl de meest andere bejubelde gitaristen zich hoofdzakelijk baseerden op de aloude bluesschema’s, die ook hun weg vonden naar de hardrock en vroege heavy metal, bewoog Television weg van de klassieke jamstructuren en akkoordenprogressies, met een intens vlechtwerk van motieven dat eigenlijk meer gemeen had met vrije jazzplaten of een modale aanpak die via het Oosten ook de jazz was binnen gesijpeld. Er zat eigenlijk vaak meer Coltrane dan Robert Johnson in. Het zorgde ervoor dat de solo’s een stuk minder voorspelbaar werden en dat er zelden een klassieke rolverdeling was met een ritme- en sologitaar. Die rollen verwisselden constant tussen Verlaine en Richard Lloyd, of vloeiden in elkaar over.
Het was een aanpak die enorm invloedrijk zou worden. Marquee Moon (1977) en Adventure (1978) vormden een blauwdruk waar talloze andere bands mee aan de slag gingen. The Feelies, Sonic Youth, Yo La Tengo, The Dream Syndicate, Thin White Rope en talloze postpunkbands (luister nog maar eens naar de oude Echo & The Bunnymen of The Church) waren direct of minder direct beïnvloed door die aanpak, waardoor het op zijn beurt zelfs zijn sporen naliet bij meer hedendaagse bands. Voor wie Television niet kent, is het heel makkelijk: koop Marquee Moon en Adventure. Nu meteen. En doe er eventueel de live dubbelaar The Blow-Up bij (hieronder zeggen we waarom). En als dat allemaal bevalt, dan is het titelloze Television (1992) nog een optie.
We hadden er ook een andere lijst van kunnen maken, of een Top 10 of 15, maar kom: back to basics voor een keer. Hier vindt u onze TELEVISION TOP 5:
5. Foxhole (Adventure, 1978)
Television in riffrockmodus. Dwazen durven wel eens beweren dat de band een one album wonder was. Zij dwalen. Hoewel Adventure misschien niet zo vaak piekt als Marquee Moon, bevat het album geen enkel slecht nummer en een paar regelrechte hoogtepunten. Zoals “Foxhole”, dat naar hun normen eigenlijk verrassend rechttoe-rechtaan klinkt, met een simpel, meezingbaar refrein, maar ook een paar nonchalant rondgestrooide flitsen die voor een merkwaardig contrast zorgen.
4. Friction (Marquee Moon, 1977)
Samen met “See No Evil” de rocker van dat debuut. Een even heimelijke als verleidelijke riff (zo cool als een film noir), een ritmesectie die zich niet van de wijs laat brengen, en gitaarwerk dat volsteekt met machtige details. Of luister hoe Verlaines zinnen als “My eyes are like telescopes” en het klassieke “If I ever catch that ventriloquist / I’ll squeeze his head right into my fist” worden aangedikt door die scheurende en huilende gitaarcommentaren. En kom nog eens zeggen dat die herhalingen aan het einde niet een halve Sonic Youth-carrière op gang gebracht hebben. Cooler dan cool.
3. The Fire (Adventure, 1978)
Misschien niet de belangrijkste of beste track van Television, maar wel de mooiste. Ondanks de aanwezigheid van no nonsense songs als “Ain’t That Nothin'” en “Foxhole”, was Adventure de iets zachtere versie van het debuut en nergens komt dat zo glorieus tot z’n recht als in “The Fire”. Opnieuw een machtig samengaan van tekst en muziek, met die zingende, jankende gitaareffecten als meest bepalende factor. Ze deden het eerder al met o.m. “Torn Curtain”, maar nu nog mysterieuzer, sensueler. Let op de solo vanaf 3’39”, en het pieken vanaf 4’56”. Zwijmelen!
2. Little Johnny Jewel (The Blow-Up, 1982)
De twee kopplaatsen wisselen regelmatig van plaats, en behoren tot het beste dat de rock-‘n-roll ooit overkomen is. En hier kiezen we bewust voor een live-versie, omdat die de vroege single simpelweg overklast. De sound van deze dubbelaar uit 1982 (weliswaar met opnames uit 1978) is zeer ongelijk, soms van povere demokwaliteit, maar zelfs een rammelende in bleekwater gedrenkte cassette zou de genialiteit van dit stuk niet kapot krijgen. Dit tweedelige epos is Television op z’n best: verankerd in eenvoud, verbluffend met een onwezenlijke, ongrijpbare lyriek. En als die stotende eerste helft al imponeert, ondanks die rudimentaire aanpak, dan starten de vier halverwege gewoonweg met leviteren, in een tweede sectie die hoogtes verkent die naar adem doen happen en uiteindelijk terugvoeren naar de herkenningspunten van de start. Huiveringwekkende pracht, rond 8’00” gaan we compleet voor de bijl.
1. Marquee Moon (Marquee Moon, 1977)
Het meesterwerk. De intro, de mysterieuze lyrics, de onpeilbare structuur, de manier waarop Verlaine en Lloyd die gitaren een liefdesdans laten uitvoeren, ver verwijderd van het boertige gebeul en snarengesleur van de zelfverklaarde gitaarhelden van die en deze tijd. Met verfijning en zorg in elkaar gestoken en net als de beste romans een stuk waar je eindeloos in kan ronddwalen en steeds nieuwe hints lijkt te vinden.
Television speelt op 16/6 in het Patronaat (Haarlem, NL). Verlaine, Ficca en Smith zijn van de partij. Jimmy Rip (we vinden dat niet uit) vervangt Richard Lloyd. De band zou een resem songs uit Marquee Moon en andere platen spelen. We hopen stiekem dat deze vijf allemaal passeren, maar dat zou misschien niet zo gezond zijn. Duimen maar. U leest het verslag op 17/6.
