Met Let It Come Down dreef Jason Pierce van Spiritualized zijn hang naar orkestrale grandeur tot het extreme. Voor de opvolger koos hij echter voor het absolute tegendeel. Zonder repetities trok hij met de groep de studio in, en terwijl de muzikanten nog aan het zoeken waren naar het antwoord op zijn partijen, liepen de tapes al: "Er was niets waarachter ik mijn songs kon verbergen."
Over de man die zijn eerste demo ooit de welluidende titel Taking Drugs to Make Music to Take Drugs To gaf, doen veel verhalen de ronde. Maar geen van allen bereidden ons voor op wat we voor ons krijgen: een vriendelijke, praatgrage man. En Pierce is moe. Een zwaar promotie- en tourschema? "Neen, hoor. Ik ken andere manieren om mezelf uit te putten", glimlacht hij. Hij praat zacht, en vaak is het moeilijk om hem te begrijpen, maar hij neemt geen blad voor de mond: "Fans zijn conservatief."
enola: Voor Amazing Grace sloeg je het repetitieproces over om de songs onmiddellijk op te nemen. Het moest spontaan klinken?
Jason Pierce: "Zo spontaan als maar kon. De beste rock ’n roll wordt gemaakt als je geen controle hebt, en dat heb ik terug proberen vast te krijgen. Het was de bedoeling zonder tralala de studio in te trekken en een plaat op te nemen. No big deal. Omdat mijn muziek nog altijd gebaseerd is op songs en songstructuren is het heel moeilijk om het zo spontaan te houden als de muziek waardoor ik beïnvloed ben: Han Bennink en andere reuzen van de Europese jazz uit de jaren zestig en zeventig. In die tijd was er nog niet zoveel verschil tussen de Amerikaanse en de Europese jazz, maar hier hebben ze het toen echt een paar stappen hoger getild en sindsdien is Amerika niet meer terug bijgebeend."
"Om hun niveau van spontaniteit te benaderen en toch op basis van songs te werken, leerde ik de muzikanten de nieuwe songs pas kennen op de dag dat we ze gingen opnemen. We probeerden ze op band te krijgen voor ze hun partij onder de knie hadden. Je had dus nog het soort frisheid waarbij ze moesten reageren op stukken muziek van anderen, die ze voordien nog niet hadden gehoord en waar het dus nog alle richtingen uitkon. Op die manier had de band ook meer inspraak in het creatieve proces."
"Het was een instant-proces: je moest onmiddellijk antwoorden op wat de ander deed. Iedereen was dus in een positie waar ze zelf de antwoorden niet wisten op de vragen die werden gesteld. En het werkte erg goed, ik ben er echt trots op. Er is ook niets op de plaat om je achter te verbergen, waardoor het ook zo feilbaar aanvoelt. Het is wat het is: gewoon de songs, geen productie. Meer dan dat krijg je niet."
enola: Is het dan een reactie tegen je Let It Come Down, waar het allemaal niet opkon wat betreft productie en arrangementen?
Pierce: "Het was zeker geen reactie: je kunt altijd nóg verder. Er is geen eind aan de schaalvergroting. En dit is overigens geen verkleining: op Amazing Grace heb ik ook 26 muzikanten gebruikt. Alleen valt dat minder op omdat alles draait rond de gitaar. Bij de opnames van Let It Come Down was ik bij wijze van spreken meer bezig met wat de hoorns of de bastrombones zouden spelen. Songs als "The Twelve Steps" of "The Straight And The Narrow" van op Let It Come Down verschillen in essentie echter niet zoveel van de nieuwe songs. Het is geen radicale ommezwaai."
"Uiteindelijk is het heel gemakkelijk om plots alles over een andere boeg te gooien, iets helemaal anders te doen dan van je wordt verwacht: de grote ommezwaai naar dance of drum ’n bass. Het is veel moeilijker om goed te blijven in je oude gewoontes."
enola: Hoe erg vond je het dat de plaat al maanden voor de release was gelekt op het internet?
Pierce: "Waarom zou ik me daarover opwinden? Als het stomweg diefstal is, als het daarom gedaan is, dan kun je evengoed bij mij thuis mijn gitaar komen stelen. Maar als het gewoon was om de muziek te kunnen horen, voor ze in de winkel te krijg is, wat zou daar op tegen zijn? Dat is nu eenmaal wat mensen willen: de muziek beluisteren voor ze die kopen. Als ze het niet kopen, maar zelf branden, ja, dan kun je het als regelrechte diefstal beschouwen. En ik kan niet zeggen dat ik daar achter sta."
"Het probleem is eerder hebzucht: dat mensen op die muziek een bepaalde prijs gaan plakken: zoveel miljoen. Maar het is gewoon muziek, meer niet. Platenfirma’s beconcurreren elkaar en ze proberen gewoon om het meest winst te maken met goedkoop geproduceerde muziek. Als je dat op een cd brandt, dan verschilt dat niet zo erg van wat je verkocht wordt."
enola: Op het forum van je website ontstond meteen een grote polemiek over het nieuwe album. Velen zijn ontgoocheld omdat het verschilt van Let It Come Down en Ladies And Gentlemen We’re Floating In Space.
Pierce: "Ik volg het niet. Het hele fan-zijn neigt naar conservatisme: ze willen altijd hetzelfde, want het is moeilijk een fan te zijn van radicale vernieuwing. Als mensen willen blijven hangen bij Ladies And Gentlemen…, dat ze maar doen. Van mij mogen ze echter niet hetzelfde verwachten. Wat ik gedaan heb, beschouw ik als iets wat we geleerd hebben, en dan wil ik verder. En als mensen vinden dat we niet radicaal genoeg evolueren, dat ze een paar platen overslaan, en ons dan terug ontdekken. Het is geen fucking cabaret: we don’t do requests."
enola: In vergelijking met het duistere Ladies And Gentlemen was Let It Come Down een stuk vrolijker, hoe zou je..
Pierce: "Vind je? Ladies And Gentlemen… is toch helemaal niet zo duister? Dat is nu eenmaal het probleem met recensenten: het eerste wat over een plaat wordt geschreven, nemen de andere vaak over. Vertel eens: wat is het nieuwe album dan?"
enola: Dat ging mijn vraag zijn: als Ladies And Gentlemen duister was, Let It Come Down lichter, hoe volgt Amazing Grace dan in dit rijtje?
Pierce: Is Let It Come Down opgewekter? Ok, muzikaal wel, maar dat komt door de strijkers en songs als "Do It All Over Again". Dat is echter slechts één aspect van de plaat: er is ook een ander kant. Op onze albums is er altijd een grote dynamiek tussen de songs door die verschillen. En dat hoor je ook live: in onze show gaat het spectrum van alle instrumenten die in de strijd worden geworpen tot één enkele vibrafoon of een stem. Deze band klinkt als niets dat ik ken. Soms staan we lijnrecht tegenover alle andere dingen die vandaag gebeuren op muzikaal vlak."
enola: In Q werd bij de bespreking van Amazing Grace nogal cynisch gesuggereerd dat er gewoon geen budget was om een orkest te betalen.
Pierce: "Ik lees geen recensies. En ik richt mijn pijlen niet op dat tijdschrift, maar op het hele systeem: het lijkt wel alsof muziek aan laatstejaarsstudenten wordt overgelaten, die dan even een analyse, een ’kritiek’ gaan schrijven. En dan maar leuk proberen te zijn in foto-onderschriften als "cheer up, lads" of "hier is zus en zo, aan het wachten op zijn chips". Zesdeklassers die aan het gniffelen zijn hoe grappig ze toch niet zijn. Ik geef ze drie jaar, en dan zullen ze er beschaamd op terugkijken. Echt: who gives a shit? Kun je echt niets beters bedenken om te schrijven dan "wat is de beste van die en wat zijn de beste dat?"
"Overigens: er is altijd een budget te vinden als je wil. Desnoods leen je.
enola: Met "Lord Let It Rain On Me" greep je alweer terug naar de gospelmuziek. Treffend bij jou is dat je niet alleen het muzikale idioom overneemt, maar ook de "Lord"-aanroepingen. Is religie belangrijk? Moet er gesmeekt worden?
Pierce: "Neen hoor. Die taal hoort gewoon bij het muzikale gospelidioom, vind ik. Een smeekbede kun je het overigens niet noemen, maar eerder een uiting van totale tevredenheid, net als Let It Come Down: ’laat het maar regenen, ik kan het aan’."
enola: Je bent een tevreden man: had de jonge Jason Pierce van Spacemen 3 getekend voor hoe het uiteindelijk allemaal verlopen is?
Pierce: "Het is exact wat ik wilde doen: het idee vanaf The Perfect Prescription was om nooit terug te kijken, om onszelf noch anderen te herhalen, maar grenzen zo ver als we konden te verleggen. Ik denk dat we dat nog steeds doen. Voor Let It Come Down heb ik met een heel orkest en een gospelkoor gewerkt en dat ken ik, dus nu wil ik verder. Ons enige doel was telkens beter te doen. Dat is de enige druk die je kunt voelen: die om zelf telkens beter te doen. Er zijn zoveel goeie albums geschreven: Exile On Main Street, alle Miles Davis-albums…. Die moet je niet evenaren, je moet beter doen. Tenzij je een producer bent, is het niet interessant telkens weer dezelfde technieken te gebruiken."
