Het is moeilijk voor te stellen dat er mensen zijn bij wie er nooit een moment zal komen dat A Moon Shaped Pool hen midscheeps raakt en ze enkele dagen in dit album willen wonen. Maar het is ook moeilijk voor te stellen dat OK Computer en Kid A voor sommigen geen muzikale revoluties maar sufgelauwerde klassiekers uit een ver verleden zijn en dat is – als je maar jong genoeg bent – nochtans helemaal waar.
Hier dus niet. Hier is Radiohead als een oude vriend: soms irritant en even niet nodig omdat je elkaar al te lang en goed kent, maar altijd daar met de juiste soundtrack op de belangrijke momenten. “Creep” en The Bends voor de puber die niets van de wereld snapte (maar het op de wereld stak), OK Computer de soundtrack van de nieuwe wereld op kot en het eerste echte liefdesverdriet. Met Kid A en Amnesiac op de achtergrond werden plannen gesmeed om de wereld te veroveren. Plannen die ten tijde van Hail To The Thief concreet werden en met de troost van In Rainbows in de oren de eerste mokerslagen des levens vingen. King of Limbs hoorde bij een voorzichtige nieuwe start.
Het is dan ook toepasselijk dat A Moon Shaped Pool uit de smartphone mocht klinken op het terras van het net verworven, dreigend en beloftevol tegen de sterrenhemel afstekend Eigen Huis. En laat dat dan net de plaat zijn waar ook de band berusting heeft gevonden: zonder hemelbestormende anthems, verschroeiende rockers of verknipte floorfillers. Het is de plaat van de rust, in het oog van de storm.
Op de dreigende strijkers van het excellente “Burn the Witch” en de galmende en parelende piano van “True Love Waits” na, biedt de nieuwe Radiohead bij de eerste beluistering weinig houvast. Nochtans staat er weinig echt nieuw materiaal op: maar liefst 7 van de 11 tracks werden al live gespeeld. “Identikit” had een vaste plek in de setlist tijdens de King of Limbs-tour, maar is minder hyperkinetisch geworden. “Ful Stop” en “The Numbers” zouden ook niet misstaan tussen het oudere werk, maar verder is dit album nauwer verwant aan Jonny Greenwoods’ soundtracks dan aan de smerige disco van “Idioteque” of meezingers als “Karma Police”.
Het album durft dan ook erg bescheiden in de achtergrond op te gaan en voorbij te zijn voor je het weet, maar elke beluistering brengt meer reliëf en diepgang, zeker onder de hoofdtelefoon. “Present Tense” begint met de typische Radiohead-arpeggio’s (als Greenwood gewoon akkoorden wil rammen, zouden ze “Creep” wel wat meer spelen), maar krijgt er latino ritmes en etherisch af en aan waaiende koorzang bij. Greenwoods Reich- en Glasspartituren hebben ook rondgeslingerd in de studio, getuigde de minimalistische motieven in “Daydreaming” en de flink bewerkte vleugel in “True Love Waits” en “Tinker Tailor Soldier Sailor Rich Man Poor Man Beggar Man Thief”. Die laatste wordt in de tweede helft wel zeer onverwacht catchy en dansbaar dankzij het drumwerk van Selway, statisch geruis en filmische strijkers.
”Glass Eyes” komt lieflijk en romantisch aanwaaien, maar subtiele drones en klagende en brommende strijkers kruipen er doorheen als de horror van een sprookje van Grimm onder de suiker en technicolor van een Disneyfilm. Ook “Decks Dark” en “Desert Island Disk” zijn even veel slaapliedje als nachtmerrie. Zelfs Thom Yorke vindt op A Moon Shaped Pool het precaire evenwicht tussen troost, berusting en duisternis en ingehouden woede.
Toch is het zelfs na meerdere beluisteringen moeilijk om uitbundig superlatieven te braken: daarvoor dwingt dit album in alle kwetsbaarheid en nuance te veel respect af. Het is niet de revolutie van Kid A of OK Computer en evenmin het alles samenvattende meesterwerk In Rainbows. Het is een totaal ander album, dat tegelijk herkenbaar en verrassend Radiohead is, maar staat op even eenzame hoogte als die drie andere klassiekers. En dat voor een bende ouwe rockers die nog wat songs liggen hadden.
