Het Midden-Oosten is de dag van vandaag een bron van constante
intrige. Er is het immer ontvlambare conflict tussen Israël en de
Palestijnen, een kruitvat dat ook hier vaak tot verhitte discussies
leidt. Misschien is het vooral een regio vol te ontdekken pracht,
en dat op meerdere vlakken. Zo ook de muziek, en dat is
uiteindelijk ons ‘vakgebied’. Er is een label dat zich al jaren
inzet om muziek uit de derde wereld tastbaar te maken voor de
onwetende zieltjes uit het Westen.. De joodse klezmer en haar
modernere tegenpolen zijn reeds bekend bij een aardig deel van de
bevolking, iets wat men van de muziek uit Marokko, Syrië en Libanon
niet kan zeggen. We weten vooral dat ze in Libanon onze dance
kunnen (konden?) smaken; dat spreekt in vele gevallen niet in hun
voordeel. De mensen die u bevoorraden met tal van compilaties uit
verre landen zwaaien de vlag van Sublime Frequencies, een label met
een aparte stijl en onmiskenbare kennis van zaken.
In de meeste gevallen mag je van Sublime Frequencies vreemde,
goedlachse compilaties verwachten van een amalgaam aan artiesten,
meestal samengesteld aan de hand van radio-, tv- en veldopnames.
Dit boeltje wordt tot een wervelende brij gemixt, waar je dan met
mondjesmaat van mag slurpen. Het is een formule die werkt, maar
voor deze release wordt de loep toch eindelijk anders ingesteld.
Omar Souleyman is het onderwerp van ‘Highway to Hassake’, en hij
mag dan ook al de albumtracks vullen met zijn gevarieerde
popexploten. Deze tracks bestaan uit opnames van de laatste twaalf
jaar, allemaal netjes op cassette vastgelegd en via kiosken aan de
man gebracht in zijn geboorteland Syrië. De klank is daardoor
wonderbaarlijk luid en/of mistig, iets wat Souleymans muziek
voorwaar ten goede komt.
In het repertoire dat hier gepresenteerd wordt, kunnen we twee
afzonderlijke stijlen waarnemen. Ten eerste is er de
hyperkinetische neodabke (als we zo vrij mogen zijn het die naam te
geven), waarbij traditionele volksmuziek uit de onderbuik van
Syrië, Libanon en Jordanië opnieuw geïnterpreteerd wordt, ditmaal
met halsbrekend keyboardgeweld en voorgeprogrammeerde beats. Het
ritmische karakter van de dans waaruit deze muziek gegroeid is,
wordt subliem door de (min of meer) moderne kanalen gesleurd. Als
je dit dan bij Souleymans aanstekelijk gezang voegt, krijg je een
explosieve cocktail die amper het gewenste effect mist. ‘Jani’, de
eerste echte hit van Souleyman, krijgt heel wat speelruimte op deze
plaat. Mensen die het niet begrepen hebben op de energetische
afropop die we de laatste jaren zagen opduiken, zullen misschien
niet snel het verschil horen met wat Souleyman doet, maar op
‘Hassake’ is echt wel bergen onderbuikgevoel te vinden; het is
moderne straatmuziek pur sang, en nu eenmaal te extreem voor de
hitlijsten.
Souleyman speelt ook met de traditionelere geluiden, zowel qua
instrumentatie als op compositorisch gebied. Wie houdt van de saz
en oud, wordt hier bij momenten getrakteerd op wondermooie exploten
op beide instrumenten. De melodieuze complexiteit die de
traditionele muziek uit dit gebied bezit, blijft onvermoeibaar
vernieuwend voor de oren van deze westerling. Bij ‘Atabat’ kiezen
Souleyman en zijn handlangers voor enkele drones met lichte
variatie, terwijl Souleyman (op aangeven van Mahmoud Harbi) poëzie
declameert. In ‘Jani (2)’ worden de twee stijlen zelfs
gecombineerd.
Het is in zekere zin jammer dat er doorgaans met fadeouts gewerkt
wordt; hier staan – volgens ons – weinig volledige nummers van
Souleyman op. Zolang het bronmateriaal echter onbeschikbaar blijft
in deze delen van de wereld, kan de compilatie alvast de
fundamenten leggen voor een eventuele opvolger. ‘Highway to
Hassake’ laat alvast een Omar Souleyman horen die als een ware
lawwih de geest van zijn land in muziek vervat, en dat is al heel
wat. Meer nog, het is fenomenaal dat Sublime Frequencies mensen de
kans geeft deze artiest te ontdekken. Als u Tarkan en Haifa Wehbeh
al even beu gehoord bent, kan dit misschien de pijn verzachten
(tenzij u een hoofdtelefoon draagt).
http://www.youtube.com/watch?v=pgRUHIeaKOk
