Met Southeastern maakte Jason Isbell twee jaar geleden de overstap naar de Champions League van de Amerikaanse rootsmuziek. Kan hij met opvolger Something More Than Free zijn plaats op het hoogste niveau behouden?
Southeastern — genoemd naar een gereedschapswinkel in Alabama waar zijn vader vroeger werkte — was het album dat er definitief voor zorgde dat Isbell niet langer “die muzikant die vroeger een tijdje bij de Drive-By Truckers zat” was, maar ook op zijn eentje als gewaardeerd songschrijver te boek kwam te staan. Dat album was het eindpunt van een donkere periode uit het leven van Isbell (drank enzo, weet u wel) en dat was ook te merken aan de donkere thema’s van dat album: kanker, seksueel geweld, zelfmoord. Maar ondertussen is Jason Isbell getrouwd met collega-muzikante Amanda Shires en verwachten ze binnenkort hun eerste kindje. Niet dat het op Something More Than Free ineens allemaal rozengeur en maneschijn is, maar nooit straalde er meer optimisme door een album van Isbell dan hier.
Muzikaal zou je nochtans op het eerste gehoor kunnen zeggen dat het allemaal niet zo speciaal is wat hij doet. Isbell heeft niet meteen en stem met een timbre dat je zo uit de duizend kan herkennen en ook muzikaal slaat hij geen nieuwe wegen in. Dit is klassiek singer-songwritermateriaal. Zijn verleden in de alt.country-scene hoor je bij momenten nog steeds, maar hij past meer in de ruimere traditie van de grote songsmeden uit de jaren ‘70. Het is pas na herhaalde luisterbeurten dat de songs van Isbell hun weerhaakjes en diepere bodems laten doorgronden. Dan pas valt het ook op wat voor intelligente teksten hij neerschrijft. Evengoed opvallend: Something More Than Free is ongetwijfeld Isbells rustigste album, enkel op “Children Of Children” krijgen de gitaren op het einde van het nummer vrij spel, maar voor het overige is het een ingehouden album geworden.
Het naar country neigende “If It Takes A Lifetime” mag meteen de toon zetten qua thematiek. Het vertelt het verhaal van een man die ondanks alle moeilijkheden in zijn leven toch met een hoopvolle blik naar de toekomst kijkt. Op “24 Frames”, een van de hoogtepunten van het album, verhaalt Isbell hoe het leven in een oogwenk kan omslaan (‘You thought God was an architect, now you know / He’s something like a pipe bomb ready to blow”). Verder krijgen we nog hoekige rockabilly (“Palmetto Rose”), of het soort folk zoals Springsteen het graag placht te brengen — maar dan op een niveau dat The Boss zelf al een tijdje niet meer haalt — in de small town Americana van “Speed Trap Town” en het aangrijpende “Flagship”.
Het titelnummer, een van de liedjes waarin eega Amanda Shires de gelegenheid krijgt om met haar viool een bijdrage te leveren, is weer zo’n knap uitgewerkte song waarin Jason Isbell de American Dream genadeloos dissecteert (“And I don’t think on why I’m here where it hurts / I’m just lucky to have the work / Sunday morning I’m too tired to go to church / But I thank God for the work”). Eenzelfde thema in “Hudson Commodore”, dat zich afspeelt tijdens de Grote Depressie. Slechts eenmaal slaat Isbell de bal compleet mis, “The Life You Chose” is een banale indierocker van dertien in een dozijn. Een schoonheidsfoutje, heet dat dan.
Met Something More Than Free slaagt Isbell er dus inderdaad in om te bewijzen dat hij ondertussen wel bij de betere songschrijvers van het moment gerekend mag worden. In Europa haalt hij nog niet dezelfde populariteit als aan de overkant van de Atlantische Oceaan — waar hij bijvoorbeeld makkelijk driemaal het in countrymiddens mythische Ryman Auditorium weet uit te verkopen — en of daar met dit album verandering in zal komen is maar zeer de vraag. Maar dat geeft ons de kans om Isbell in kleinere zalen aan het werk te zien, en wie — buiten Isbell zelf — gaat daar om malen?
En kijk: op zaterdag 16 januari treedt Jason Isbell op in de Rotonde van de Botanique.
