Mijn oren flapperen nog als ik terugdenk aan de zomer van 1995,
toen Fear Factory op het podium van de jaarlijks weerkerende
metalhoogmis Dynamo Open Air met een pulveriserende set elk van
mijn door de jaren heen moeizaam opgebouwde opvattingen rond metal
in nauwelijks drie kwartier op losse schroeven zette.
‘Demanufacture’ was toen net uit, de plaat die de puntjes van het
debuut ‘Soul Of A New Machine’ accuraat op de I zette, en met hun
nieuw plaatje liet het viertal de metalhead kennismaken met een
vierde dimensie in metal making: die van de – in dit geval
althans – haast astrale kracht van de digitale technologie, die als
een pompende ader door de snoeiharde metalvezels liep.
Bijna een decennium en vier elkaar overtreffende albums later moét
er wel sleet op de formule komen, denkt een mens dan. Vergeet het
maar: ‘Archetype’ tilt zich nog een tikkeltje boven voorganger
‘Digimortal’ uit en onderneemt verdere stappen in de evolutie van
Fear Factory tot krachtigste, strakste en meest brutale metalband
op deze miserabele aardkloot. Aan de ingrediënten is niet veel
gesleuteld: de getriggerde drums – hét handelsmerk van FF – knallen
als nooit tevoren, de gitaarpartijen (niet ingespeeld door de
vertrokken Dino Cazares, maar wel door voormalig bassist – en
landgenoot! – Christian Olde Wolbers) zijn weer lekker kort
afgeknot en de alomtegenwoordige keyboards zorgen voor de nodige
diepgang. Geen kameleontechnieken dus voor deze jongens: wie al
vertrouwd was met hun werk, pikt ook ‘Archetype’ probleemloos uit
die overvloed aan metalalbums. Het verschil moét hem dus wel in de
songs zelf zitten, en dat is ook het geval: schier elk nummer bevat
wel iets wat we bij Fear Factory nog niet gehoord hebben, en bijna
telkens komt het neer op een onzuinige scheut crossover. Luister
aandachtig naar de strofen van pakweg het titelnummer en ‘Default
Judgement’ en hoor hoe het viertal regelmatig teruggrijpt naar de
hakkende crossover uit de hoogdagen van Prong, perfecte Tommy
Victor-imitatie van zanger Burton C. Bell incluis. Het geeft het
materiaal extra glans, vooral omdat in die stukken met name het
gitaarwerk plots heel anders gaat klinken dan we van Fear Factory
gewoon zijn. De totaalsound van ‘Archetype’ klinkt dan ook rijker
en gevarieerder dan die van vorige albums, zonder ook maar een
greintje aan strakheid of brutaliteit in te boeten. Het geheel is
dan ook een plaat zonder dieptepunten.
“The soul of this machine has been improved“, brult Bell
tijdens het titelnummer. En voorwaar: een betere conclusie is niet
voorhanden.
