Terwijl de burgerrechtenbeweging in Amerika op zijn laatste benen liep en symbolisch genoeg één van zijn prominente voorvechters, dr. Martin Luther King, ten grave werd gedragen, kwam uit onverwachte hoek een nieuwe opstoot van raciaal bewustzijn. The Last Poets gooiden hun poëzie op plaat en ondersteunden zichzelf met tribale ritmes. De eerste voorloper van hiphop was geboren.
Een kleine twintig jaar later zijn er nog steeds artiesten die in navolging van The Last Poets, en bij uitbreiding de hele beatnikbeweging, de eigen poëzie en teksten ritmisch laten ondersteunen zonder veel aandacht te besteden aan enige ritmiek of melodie in de parafrasering. De teksten worden immers verteld dan wel gedeclameerd, de muziek dient als loutere achtergrondopvulling. Maar hoezeer een dergelijke kale constructie ook kan werken op een podium of een zwak verlicht achterkamertje, op albums verliest het veel van zijn impact.
Brendan Fowler, een geschoolde freejazzpercussionist (proef de paradox), die in een ver verleden nog samenspeelde met het latere Animal Collective, debuteerde als BARR in 2005 met Beyond Jewel Case. Op de plaat declameerde hij zijn doordachte maar vaak spontaan klinkende bespiegelingen over een minimale muzikale invulling. De plaat werd als een interessant hebbeding beschouwd, maar ook als een album dat vooral live tot zijn recht zou komen. In de beslotenheid van de huiskamer was het immers te steriel.
De kritiek en de lof die het eerste album te beurt vielen, kunnen gemakkelijk worden herhaald voor Summary. De nummers zijn immers allemaal opgebouwd rond een spaarzame invulling van bas, drum en piano. Op de openingstrack "First" werkt dit wonderwel: de droge manier van converseren sluit aan bij de lichtvoetige piano en strakke drum. En ook het gejaagdere "The Song Is The Single", waarin een loops basritme Fowler dwingt tot een onverwachte ritmiek van spreken, nodigt uit tot meerdere beluisteringen. Het slepende "Summary" neigt dan weer te veel naar introspectief getob over wat tussen vrienden fout gelopen is om lang te boeien.
Ook "Complete Consumption Of Us Both" richt zich in de eerste plaats tot Fowlers wereld. De inkijk in wat in essentie tot de privésfeer behoort, klinkt grimmig en voyeuristisch. Fowler praat niet maar fluistert met een gebroken stem, de muziek gereduceerd tot een kale drumslag. Beklemmend, maar niet op een aangename manier. De piano en jazzy drum in "Untitled" zoeken opnieuw aansluiting bij een traditie van spoken word albums en laten de oproep aan een vriend om niet op te geven minder persoonlijk klinken dan de tekst op het eerste gehoor doet vermoeden. De universaliteit die hij hier weet te bereiken, tilt het particuliere van de song naar een hoger niveau.
De piano in "Half Of Two Times Two (Newer Version)" probeert Fowler opnieuw te verleiden tot een ritmischer manier van spreken maar slaagt daar maar gedeeltelijk in. Het nummer haalt nergens het niveau van het grootstadjazzgerichte "Was I? Are You?" dat een intrigerende innerlijke monoloog heeft. "Piles On Piles On Head" heeft wel een interessant ritme en een onverwachte uitbarsting maar wordt zo ongeïnspireerd gebracht dat het al zijn potentieel verliest. Op "Context Ender" weet Fowler nog een laatste keer te boeien, dankzij een haast achteloos gebrachte tekst. Een enkele keer verheft hij zijn stem, die uitstekend past bij de dwingende song.
Summary is geen plaat die geregeld zal worden beluisterd, want daarvoor is ze gewoon te vlak en te saai. Fowler doet op geen enkel moment echt moeite om de luisteraar bij het nekvel te grijpen en zijn eigen wereld binnen te sleuren. Maar zijn vaak vlakke toon van spreken intrigeert wel, en dat maakt van Summary het type plaat dat wel enkele keren per jaar door de boxen mag schallen, al was het maar om nog eens stil te staan bij Brendan Fowlers bespiegelingen.
