Alweer staat Archive deze week voor twee uitverkochte AB’s. En dat is voor één keer wel degelijk de schuld van de Walen, bij wie de Britse triphopprogrockwatnoggroep nog steeds hondspopulair is. Brengen ze mee: Restriction, ondertussen al hun negende plaat. Al had het ook hun tiende kunnen zijn, als Archivarissen Darius Keeler en Danny Griffiths ons niet van hun hoogst eigen telwijze hadden willen overtuigen.
“Huh? Nu al?” Zo klonk het collectief toen Archive dit najaar met de aankondiging van Restriction kwam. Had de Britse band – neen: collectief – niet net enkele maanden geleden nog een plaat uitgebracht? Een half jaar later willen Keeler en Griffiths dat allemaal wat nuanceren. “Voor ons is dat geen plaat, maar een film”, klinkt het nu. En dat klopt natuurlijk: de plaat kreeg een door het Spaanse NYSU gemaakte dvd-film mee. Maar was die prent niet post-factum bedacht en geschoten?
Darius Keeler: “Absoluut. Toch was het voor ons meteen duidelijk dat Axiom een aparte entiteit in onze discografie zou zijn; dat het een eigen verhaal had, zelfs al zou dat pas echt expliciet worden eenmaal er ook een scenario was. Het was in elk geval géén album. Net daarom hebben we beslist om er een film van te maken; omdat het zo conceptueel was.”
“Eigenlijk was “Axiom” oorspronkelijk bedoeld als song voor dat nieuwe album, maar na een paar dagen studio kwamen we tot de conclusie dat het helemaal niet klonk als wat we in gedachten hadden daarvoor. En dus hebben we dat stuk muziek uitgewerkt tot die film. Nadien pas zijn we terug aan het nieuwe album, dit Restriction dus, gaan sleutelen. Meer dan een afleiding, een aangename, was dat Axiom dus niet. En voor de fans was het een fijne verrassing te ontdekken dat we ook zoiets konden maken, dus je mag nog zo’n projecten van ons verwachten.”
enola: Het grootste nieuws aan Axiom vond ik dat die nauwelijks veertig minuten duurde. Normaal gebruiken jullie liefst elke beschikbare minuut van een cd.
Keeler: “Dat is zo. Maar het is ons bevallen. Ik heb het eigenlijk wat gehad met al die conceptuele, “het-is-een-hele-trip”-albums. We hadden iets anders nodig. Daarom is de nieuwe plaat ontstaan vanuit het idee twaalf erg verschillende songs te schrijven, die toch een verband met elkaar hebben. Dat maakt het voor ons interessanter dan nog eens hetzelfde te doen.”
enola: En toch blijft het gek om net Archive een plaat Restriction als titel te geven. Als jullie één ding niet doen, dan wel beperking.
Keeler: (grijnst) “Het heeft dan ook niets te maken met ons als band. Danny heeft die titelsong geschreven, maar het idee om ook de plaat zo te noemen schoot me te binnen toen we de testpersing van de vinulplaat kregen, met die hoesfoto’s van ons in IJsland. De onbeperktheid van dat gletsjerlandschap – de Aarde zoals ie zou moeten zijn — sloeg me in het gezicht, als contrast met de begrenzingen waar wij in ons gewone leven mee geconfronteerd worden.”
enola: Het eerste wat ik opschreef toen ik de plaat voor het eerst hoorde: “dit is hun rockplaat”. Restriction is een héél direct album.
Keeler: “Absoluut. Dat moest het zijn. We hebben de laatste jaren getourd met zangers die veel zelfvertrouwen en kunde hebben, dus moest het deze keer een extraverte plaat worden. Alleen al daarom is Axiom iets aparts, want Restriction toont veel meer waar we nu staan: als een livegroep, a rock-animal. Het is ook heel live ingespeeld, met minimale productie-ingrepen; een beetje old-school.”
enola: Is dat de band die we in tegenlicht op de cover van de plaat zien staan?
Keeler: (verbetert me meteen) “Dat is het collectief, ja. Een primeur, maar het mocht wel, aangezien het zo’n menselijke plaat is. De zangers figureren heel erg prominent, het is heel minimaal, het is heel persoonlijk, dus dat was zelfs belangrijk. Zelfs al is het vrij donker en kun je ons niet goed onderscheiden, we zijn toch aanwezig.”
enola: Archive is eindelijk een band?
Keeler: “Een familie. Het is allemaal veel stabieler geworden dan in het verleden; heel harmonieus en stabiel. Maar Archive is een collectief, eerder dan een echte rockgroep. Het is een band in die zin dat de mensen met wie we werken, op Holly (Martin, die er pas met With Us Until You’re Dead uit 2012 bij kwam, mvs) na, ondertussen ook alweer tien jaar meedraaien, maar we creëren op een heel andere manier dan een echte band dat doet. Maar ja, natuurlijk hoor je op “Feel It” een groep gerodeerde muzikanten samen spelen. Dat zijn we ook en net dat wilden we wel vatten. Zeker nadat ik With Us Until You’re Dead nog eens oplegde en hoorde hoe flets die klonk. Dat mocht niet opnieuw gebeuren; deze keer moesten we de energie van ons als groep vatten.”
enola: Na zoveel platen is het gemakkelijk om de typische Maria Q-song te schrijven, of de over-emotionele Dave Pen-ballad. Is het moeilijk om jullie eigen clichés te vermijden?
Keeler: “Daar denken we zeker over na. Met Dave weet je dat het iets rauwer is, waar Pollard veel harder nadenkt en schaaft aan zijn ding. Maria is dan weer zelden erg emotioneel. Maar we proberen hen dingen te laten doen die daar een beetje buiten liggen. Zo heeft Holly heel erg donkere dingen gezongen op With Us Until You’re Dead en zijn we er nu in geslaagd haar iets opener te krijgen.”
Griffiths: “Die onvoorspelbaarheid houdt het samen. Je weet nooit wat je van ons en van die stemmen gaat krijgen. Als ik deze songs drie jaar geleden had laten horen aan de band, hadden ze me niet geloofd, omdat ze zo verschillend klinken van wat we toen deden. Ik denk dat we er dus wel in slagen om te zorgen dat ze niet zomaar hun eigen typische Maria-, Dave- of Pollardsongs maken.”
enola: Je behandelt ze nog steeds als “de stemmen”. Wil dat zeggen dat ze geen creatieve inbreng hebben?
Keeler: “Oh jawel. Ze werken ook samen. Dave schrijft zijn eigen teksten, Danny schrijft, ook met Holly en Pollard. Op vorige platen regisseerden we dat misschien nog meer, omdat het in de concepten moest passen, maar na alle optredens hadden we er nu wel vertrouwen in dat ieders ding zou passen in het collectief. En dat hoor je ook: je kunt zo’n dingen niet schrijven als het niet uit je hart komt.”
enola: Heb je er ooit aan gedacht om ze voor elkaar te laten schrijven? Pollard die iets schrijft wat Holly dan zingt?
Keeler: “Dat is nog niet echt gebeurd. (kijkt naar Griffiths) Ik denk ook… Om te zorgen dat het een echt Archivenummer blijft, moet het ook wel echt langs Danny en mij passeren. Want dat is het touw dat alles bij elkaar houdt; Als Dave en Pollard samen zouden schrijven zou het niet meer als Archive klinken, denk ik.”
enola: Gek hoe je ze na tien jaar nog steeds beschouwt als freelance medewerkers.
Keeler: “Maar dat zijn ze ook en dat willen ze ook. Dave heeft hiernaast nog zijn eigen band, Maria toert met Boy George, Holly wil graag meer schrijven voor andere mensen… In dat opzicht zijn ze echt wel freelancers. Maar het ís ook een echte familie voor ons.”
enola: Is rapper Rosko John nog welkom in de familie? Hij verdween nogal snel na opnieuw zijn terugkeer op Controlling Crowds in 2009.
Keeler: “Zeker. Ik heb hem gisteren nog aan de lijn gehad, maar op dit moment is hij met andere zaken bezig. Zo werkt het ook wel in het collectief: we gebruiken niet iedereen om ze er toch maar bij te houden. Als het niet werkt of niet past, dan hoeft het niet. Maar hij is niet afgeschreven.”
enola: Ik begrijp plots veel beter waarom “control” zo’n vaak terugkomend woord is bij Archive. Wat hebben jullie overigens met dystopische fantasieën? Zowel Controlling Crowds als Axiom waren heel erg Orwelliaanse concepten.
Keeler: “Correctie: Axiom was dat zeer zeker, maar Controlling Crowd was geen dystopie: dat was gewoon een reflectie van wat het Britse volk doormaakte tijdens de Irakoorlog. Onze regering heeft ons toen op illegale wijze meegesleurd in dat conflict; een heel donkere periode, waarin men terrorisme gebruikte als een element om iedereen te controleren. Ik vind nog altijd dat Tony Blair berecht moet worden voor oorlogsmisdaden. Het voelt inderdaad heel erg aan als een 1984-achtig verhaal, maar het was zo waarachtig als maar zijn kon: zo was het om in die jaren in Londen te leven. Het voelde heel onderdrukkend aan om belastingen te betalen voor leiders die ergens duizenden kilometers ver bommen lossen op een volk waar je niet eens een relatie mee hebben. Dat vond ik heel problematisch, ook op moreel vlak. Dus neen, geen greintje fantasie op die plaat. En het verhaal van Axiom was niet ons idee. In de teksten zat geen bedoeld verhaal, het was regisseur Jesus Hernandez die dat er in hoorde. Daar gaat je theorie van ons als dictators, meneer!”
enola: Sorry, pardon, excuseer.
Archive speelt op woensdag 25 en donderdag 26 februari in de AB in Brussel. Beide concerten zijn uitverkocht.
