Met het recente succes van Ari Asters Hereditary en Midsommar, lijkt het alsof de Scandinavische griezelfilm bezig is aan een plotse opmars. Veel eerder al – van Lars Von Triers Riget/The Kingdom tot Tomas Alfredsons Lat den rätte komma In/ Let the Right One In en Tommy Wirkola’s Dead Snow – blijken noordelijke landen en horror echter een goede combinatie te zijn en dus schrijft Eskil Vogts The Innocents zich in binnen een lange traditie (Vogt zelf verdiende eerder zijn sporen als scriptschrijver voor Joachim Von Trier, die zich recent opnieuw liet opmerken met het zwaar over het paard getilde The Worst Person in the World, maar voordien aardig scoorde met Thelma).
0Geproduceerd door Zweden, Denemarken, Noorwegen en een handvol andere Europese landen, is dit het soort ‘Europudding’ die meestal geen goede reputatie heeft, maar Vogt weet heel goed de eigenheid van zijn productie te bewaren en vermijdt dat dit een allegaartje wordt van stijlen waarin internationale acteurs ‘hun ding’ komen doen (zoals bijvoorbeeld het erbarmelijke Kursk van Thomas Vinterberg).
Wat ook buiten kijf staat is Vogts talent als filmmaker: van bij de eerste beelden maakt hij optimaal gebruik van het brede 2:39 formaat om een akelig lege wereld te scheppen waarin kinderfiguren rond lijken te dwalen in een dreigende omgeving. De insteek is evenwel dat het net – zoals de titel al doet vermoeden – de ‘onschuldige’ kinderen zijn die hier het gevaar vormen en niet omgekeerd. Het begint met onopvallende kleine momenten – kleine pesterijen, inherente wreedheid – maar groeit al gauw uit tot echt grimmige zaken waarin vooral de relatie centraal staat tussen wie wel en niet gewapend is tegen het leven – dat laatste dan vooral in het personage van een zwakzinnig kind dat betrokken raakt in vreemde gebeurtenissen die haar jongere zus omgeven.
Het duurt heel lang voor we als kijker beginnen te begrijpen waar The Innocents heen wil en dat zorgt zowel voor een intrigerende zoektocht als voor een film die hier en daar ons geduld soms iets te veel op de proef stelt. Vogt houdt onze aandacht wel vast dankzij de zorgvuldig opgebouwde visuele signatuur en wanneer we eindelijk doorhebben hoe de puzzel in elkaar past, leidt dat gelukkig tot een minimalistische genre-oefening en geen zoveelste opeenstapeling van ‘jump scares’. Gaandeweg sluipt ook de dynamiek tussen ouders, kinderen en jeugdervaringen (al dan niet traumatisch) binnen en voegt het script een paar extra thematische lagen toe.
Niets van dat alles is wereldschokkend of echt vernieuwend – er zitten wel wat elementen uit Stephen King romans verwerkt in het basisidee – maar de manier waarop narratieve en visuele motieven in elkaar haken en uit een aantal simpele gegevens een steeds oprecht angstaanjagender kleine thriller groeit die diepe angsten verkent, is bewonderenswaardig en maakt van The Innocents een bijzonder opvallende ontdekking. Horror wordt wel eens ‘the return of the repressed’ genoemd – ‘de wraak van wat onderdrukt wordt’ en dit is daar een treffend voorbeeld van.
